iscordólu , nm Definizione
su iscordolare, manera de si mòvere e camminare de su bestiàmene (o àteru) a filera (mescamente in camminos)
Frasi
canno beniat su tempus de trubare a s'istula sas arbeghes calànt a iscordolu (Z.Porcu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
flux
Inglese
downflow
Spagnolo
fluencia
Italiano
deflusso
Tedesco
Abfluß.
iscordulàre , vrb Definizione pònnere totu a tréulu, chentza órdine; a logos, bogare su matzàmene de unu pegus pangau Sinonimi e contrari isordulare, suliertare, trauai Frasi mi at iscorduladu tota sa domo mancuberi che apet intradu dannarzos! (G.Ruju) Etimo srd.
iscordulàre 1 iscordolàre
iscorduledhàre , vrb Definizione isordulare, isconciare cosa fata o assentada fata bene Sinonimi e contrari ifàghere, ifasciare, isciusciai, iscoldiolare Etimo srd.
iscorfionàre , vrb: iscrofinare,
iscrofionare Definizione
fàere iscrofiones, iscarrafatonis, fàere improdhos a pinna, passadas de pinna chentza órdine, iscríere
Sinonimi e contrari
abburrugonare,
scarrafatai
Frasi
apenas finidu de iscrofinare subra de una cartella, su zuighe li at dimandhadu a bídere si isse bi fit
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gribouiller
Inglese
to scrawl
Spagnolo
emborronar,
garabatear
Italiano
scarabocchiare
Tedesco
bekritzeln.
iscorfiòne , nm: iscranfioni, iscrofione Definizione iscritura mala a lígere, frigada de pinna a improdhu, cosa fata male Sinonimi e contrari scarrafatoni.
iscorfiòne 1 ischifiòne
iscòrgia iscòrtza
iscorgiài, iscorgiàre iscogliàre
iscorgínu , nm Definizione chie faet su trebballu de iscorgiare (fintzes is matas po s'orrusca).
iscorgioladúra , nf: iscorzoladura,
iscroxobadura,
scraxoladura Definizione
su iscorgiolare (si podet nàrrere fintzes de sa carre); su corgiolu puru chi si ndhe segat de calecuna cosa
Sinonimi e contrari
frasca,
iscorzadura,
iscorzolamentu,
iscrabiada,
iscrotzadura,
scocioladura
/
ttrs. iscugiuradura
Frasi
sa partida a bòcia acabbàt sempri cun iscroxobaduras e segadas a iscanciofadura!
2.
custa est iscorzoladura de patata
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écorçage,
décortication,
scarification
Inglese
barking,
scarification
Spagnolo
descortezamiento,
descascarar,
escarificación
Italiano
scorzatura,
scortecciatura,
scarificazióne
Tedesco
Abrindung,
Entrindung,
Schröpfung.
iscorgiolàre , vrb: iscorjolare,
iscorzolare,
scroxolai Definizione
bogare o segare su corgiolu, su pigiolu
Sinonimi e contrari
arroscai,
innetare,
iscroxuai,
scociolare,
scorgiai,
scrociolai,
spilloncai
| ctr.
incroxolai
Frasi
iscorzolare sa patata, sa linna
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éplucher
Inglese
to peel
Spagnolo
pelar
Italiano
sbucciare
Tedesco
schälen.
iscória , nf: scória Definizione parte de iscartu chi abbarrat de calecuna cosa.
iscorídu , agt Sinonimi e contrari
acoradu,
afligidu,
contribbuladu,
iscoradu,
iscoraziu
Frasi
incomintzeit a piànghere iscoridu e airadu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
découragé,
abattu
Inglese
disheartened
Spagnolo
desanimado
Italiano
sfiduciato
Tedesco
verzagt.
iscorigài, iscorigàre , vrb: iscuriai,
iscuriare,
iscuricare,
iscurigai,
iscurigare,
scurigai Definizione
essire o fàere iscuru, nau de sa die, apustis chi si ch’est intrau su sole
Sinonimi e contrari
imbugiare,
indenotire,
iscurèssere,
murinai
| ctr.
abbrèschere,
illuchèschere
Modi di dire
csn:
avb.: iscúriga no iscúriga = cumentzendi a iscurigai; iscurighendhe = s'ora chi est faghíndhesi iscuru, itl. all'imbrunire
Frasi
mi parit chi s'iscorighit sa luxi e no nci siat àturu che prantu (B.Lobina)◊ inue si l'iscúrigat si corcat ◊ parentes istimados e amigos, cudhos chi lughiant che isprigos, mi ant cussos su logu iscuriadu! (B.Sulis)◊ de sos tres annos chi si est atzegadu, pro issu su logu si est iscuriadu ◊ toca, càstia cummente istat nonna tua e torra a innoje prima de iscorigare!◊ abarra cun nosu, ca est iscurighendu, aspeta ca cenaus!
2.
candu at cumpréndiu ca su distinu de custu fillu fut malu si dhi est iscorigau su coru
3.
in foras fiat giai iscorigau mortu
4.
semus assupridos a bidha iscurighendhe
Terminologia scientifica
sdi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
faire nuit
Inglese
to darken
Spagnolo
anochecer
Italiano
farsi nòtte,
annottare
Tedesco
Nacht werden.
iscorigàu , pps, agt, nm: iscuricau, iscurigadu, scurigau Definizione de iscorigare / a iscurigau = a denote, a s'iscurigada, iscurigandho, ctr. a s'albéschida 3. sos pastores che ghirant a dommo iscuricau mannu.
iscoríu , nm, nf: iscuria,
iscuriu,
scoriu Definizione
mancàntzia o farta de lughe, su no dhue àere lughe, su èssere totu su logu a s'iscuru (ma si manígiat che agt. puru: un'aposentu iscuriu = iscuriosu)/ iscuriu mútzigu = scuriu mamutu, iscuru mútiu, itl. buio pésto
Sinonimi e contrari
bujore,
iscuricore,
iscuru,
niedhore
/
iscuricosu
Frasi
abetat a iscoriu chi passit callincunu ◊ sos lampos sunt ilgiarendhe su terrinu in custa note de iscuria ◊ est iscuriu che in buca ◊ colza issa chi est falada in iscuria manna!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
noir,
obscurité
Inglese
dark
Spagnolo
oscuridad (f),
tinieblas
Italiano
bùio,
oscurità
Tedesco
Dunkel,
Finsternis.
iscorizonàre , vrb Definizione bogare o fàere orrúere su corizone de su linu ogronandho (illimpiandhodhu de s'ossu) Etimo srd.
iscorjàda , nf: iscorzada Definizione su iscorjare; fintzes orrutòrgia mala a terra de si arrasigare sa carre / dare un'i. = arrúiri a corpu e mali Sinonimi e contrari arratroxa, iscartinada, istrampada, ruta Etimo srd.