màticu , nm Definizione genia de cosa niedha chi faet su fumu fintzes a pígiu grussu mescamente segundhu ite si abbruxat Sinonimi e contrari fumàdigu*, sintziedhu.
matidúsa marsicrúsa
matifalàu , agt, nm: mativaladu,
matzialadu,
matzialatu,
matzigaladu Definizione
chi o chie che portat sa matza o bentre calada, aperta (is músculos isperraos, asuta de sa pedhe) po isfortzu o àtera neghe
Sinonimi e contrari
rúpidu
/
ttrs. matzivaradu
Frasi
fit unu sanadore chi sanaiat sos pitzinnedhos mativalados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hernieux
Inglese
herniated
Spagnolo
herniado
Italiano
ernióso
Tedesco
bruchleidend,
Bruchleidende.
matighérju matichérju
matigrúda, matigúsa marsicrúsa
matigúzu matibúzu
matijòne , nm Definizione tupa manna de matedu Sinonimi e contrari majone.
matimànnu , agt Definizione
chi portat bentre manna, chi papat meda, chi bolet totu issu
Sinonimi e contrari
acadhonadu,
bentrimannu,
bentrone,
budhone 1,
massudu,
porodhosu,
sachetone,
trodolassu
Frasi
su mundhu est galu como formatu de matimannos e de laribbiancos ◊ càgliadi, Serafinu matimannu, chi t'imbriagas mancari poeta: si ti ponzo a s'imbíligu un'isceta mantenes a Tiesi a binu un'annu! (Còntene)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bedonnant,
ventru
Inglese
pot-bellied
Spagnolo
barrigudo,
panzudo
Italiano
panciuto
Tedesco
dickbäuchig.
matimbródhiu , nm: matzabbódhiu,
matzambódhiu,
matzimbódiu,
matzimbóligu,
matzimbródhiu Definizione
cosa betada apare de no si ndhe cumprèndhere nudha (fintzes fata apostadamente, fintzes a ingannu)/ fai una cosa a matzambódhiu = fàghere sa cosa chentza contivizu, chentza bi pessare bene
Sinonimi e contrari
farrambódhiu,
imbraúciulu,
maciamurru,
martiguserzu
/
biraorba
Frasi
sa Sardigna oi benit cunfúndia in su matzabbódhiu de is regionis italianas ◊ fachet mulinadas a forma de colobra e totu unu muntone de matimbródhios ◊ sa cosa o si faghet bene o essit unu matzimbóligu
Etimo
itl.
+ matza + imbódhiu
Traduzioni
Francese
fatras
Inglese
muddle
Spagnolo
amasijo,
batiburrillo
Italiano
guazzabùglio
Tedesco
Durcheinander,
Mischmasch.
matimenàju, matimenàlzu , agt, nm Definizione chi o chie papat meda su matzàmene, chi dhi praghet a papare matzàmene; ma fintzes caneisterzu, persona metzana Etimo srd.
matímene, matímine, matúmine maciàmini
matimòdhe , nm Definizione genia de bobboi che a sa preta, pretedha Terminologia scientifica crp Etimo srd.
matimúrru maciamúrru
matínas , nf pl Definizione sa missa de pudhu, sa missa de mesunote a Paschighedha Etimo ctl. matines.
matíngiu , nm Definizione illimpióngiu chi si faet aprontandho terrenos de prènnere a laore Sinonimi e contrari ispatonzu, limpióngiu, matadura Etimo srd.
matiòne , nm Definizione tupa manna de matedu Sinonimi e contrari trajone.
matipèrela, matipèrla madrepèlla
matipèrra , nf Definizione dolores chi benint a sa fémina príngia, de is ses meses a candho naschit su pipiu Terminologia scientifica mld.
matíri , vrb Definizione
foedhandho prus che àteru de papares, digirire, ispaciare (suspire) su sustentu chi giaet s'alimentu; foedhandho de cosa cota, lassare pausare po dhi intrare méngius su cundhimentu
Sinonimi e contrari
digidiri,
dissipai,
immartire*
Frasi
est passillendi po matiri su chi at papau ◊ est abarrau a matiri s'angioni chi si at papau
2.
istuda su fogu a su minestroni ca est cotu e lassadhu matiri prima de dhu papai!
3.
cussus no ant ancora matiu su resultau de is eletzionis
Traduzioni
Francese
digérer
Inglese
to digest
Spagnolo
digerir
Italiano
smaltire
Tedesco
verdauen.
matisújula , nf Sinonimi e contrari marsicrusa.