murriólu , nm Definizione min. de murru, murru, bruncu piticu, istrintu.
murriòne , nm Definizione
bruncu de linna, mescamente unu crispione; sa punta de s'iscala de su carru
Sinonimi e contrari
arrasolu,
barasone,
ghirrisone,
raspisone,
tupisone
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rejet,
rejeton,
brindille,
petit bois,
ronce
Inglese
knotty branch
Spagnolo
tocón
Italiano
brónco
Tedesco
Klotz.
murriòne 1, murriòni , agt, nm Definizione chi o chie istat ammurrionau, primmau Sinonimi e contrari primmagiolu, primmósigu Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
murriòri , nm Definizione su èssere de colore murru Sinonimi e contrari murràntzia Etimo srd.
múrriri , vrb Definizione pigare infetzione, nau po móssigu de bobboi (ispogiadedhu, errighina, píbera, arana o àteru) Frasi su pistilloni murrit sa pedhi candu dha tocat ◊ is conillus mi nci ant papau su perdusèmini e no est torrau a cresci prus, parit ca dh'ant múrridu ◊ su scraponi mi at múrriru e fin'a s'ossu mi est dóliru.
múrriru múrridu
murrisútile , agt Definizione nau prus che àteru de animale a murru longu, chi portat murru prus fine de àteros Etimo srd.
murrócula marrócula
murrósu , nm Definizione maladia chi pigat sa pedhe de angiones e crabitos e faet a bubburuchedhas e a fruschedhas Terminologia scientifica mld.
múrru , nm Definizione
su tretu de sa conca in s'oru de sa buca, is lavras (naendho de gente si narat prus su pl.); parte de calecuna cosa chi essit meda a sa parte de ananti (fintzes tretu de unu logu a ispuntone)/ min. murrigedhu
Sinonimi e contrari
bruncu,
fruncu,
murrighile,
mutzichile,
nuncu,
runcu 1
/
làbara
Modi di dire
csn:
su m. de su porcu, is murrus, sos murros de una pessone, su m. de una màchina, de unu càmiu; murrus isperraus de su frius = laras trapadas; frunziri is murrus = afíere sas laras coment'e atuturèndhelas; murrus de coradhu o de ceréxia = laras rujas; èssere a m. bocau, chin su m., cun su m. che súrbile = èssere primmadu, ammurrionadu, fai murrus grussus; lassare a unu a murros assutos = papaisí totu, pigaindi sa parti sua puru; colare in murros ccn. cosa a unu = darendheli, fagherebbila assazare; fai murrus trotus = fai buchiadas trotas; àere malu m. cun ccn. = èssiri a iscórriu, in disacórdiu; fàghere m. malu a unu = donaidhi a biri de no èssiri prexaus, de no ndi tènniri prexeri, de no dhu bòlliri, nàrriri cosa coment'e po certu; pistare sos murros a unu = pigai a bussinadas; serrare o segare sas naes a murru = a mutzu, pudare s'àrbure dae rughes, a isconcadura, lassendhe petzi su truncu
Frasi
si ti ségudo pipendhe ti frigo su fogu in murros! ◊ fróbbidi sos murros, murri brutu! ◊ sas berbeghes tzacant su murru a sa pica a bufare ◊ po pigai sa cumunioni at postu sa língua unu pagu avantzada asuba de is murrus
2.
Malunedhu Curustu, sendhe chi est ricu e sanu, est semper chin su murru ◊ lassa su murru: alligra, innorobbona! ◊ faiat is murrus pariat unu margiani tentu a lassu! ◊ li ant fatu murru malu e no bi est torradu ◊ sa pisedha at bidu su malu murru in domo de sa sogra e si est posta abbandha ◊ tra issos bi at malu murru ◊ si est allogadu ca in famíllia bi aiat malu murru
3.
de cussu muntone de milliardos mancu in murros nos ndhe colant a nois!
Cognomi e Proverbi
smb:
Murru
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
murru
Traduzioni
Francese
museau,
figure,
gueule
Inglese
mug
Spagnolo
morro
Italiano
muso,
grugno
Tedesco
Maul,
Schnauze.
múrru 1 , agt Definizione
chi est coment'e in colore de chinisu: si narat mescamente de pilos, de intinas de animales candho su pilu est de colores ammesturaos, parte de unu colore e parte biancu incanindho; si narat fintzes de frutuàriu cumenciandho a còere, a inniedhigare coendho / figu murra = una creze de figu chi assemizat a sa figu cana de colore e de fatura (tundhatza), ma est premedia (e de duas bias), prus abbosa, prus madura e prus gustosa; bíderendhe murras e bajas = de dónnia colori, provai cosas (e malis) de dónnia genia
Sinonimi e contrari
chijinatu,
cinixali,
múrinu
/
imbarjau,
murrinau
Frasi
gei no as a bolli chi filla tua fetzat pius murrus in domu?!◊ gei no aspetas a fai pius murrus, no! ◊ po chi portis sa conca murra, lah no ti acontessat de arregolli surra!
Terminologia scientifica
clr
Etimo
ltn.
murinus
Traduzioni
Francese
gris
Inglese
grey
Spagnolo
gris
Italiano
grìgio
Tedesco
grau.
murruciríu , agt Definizione its, imbarzendhe?, murrinau? Frasi dhoi at una mata de olia murruciria.
murrúda , nf Definizione genia de pische de mare Sinonimi e contrari múlmura, mummuloni, mumungioni Terminologia scientifica psc, lithoniathus mormyrus Etimo ctl. morruda.
murrúda 1 , nf Definizione
genia de pische nau deosi po su murru: assimbígiat a s'isparedha o sàragu, portat ispertiadas largas a istúturu, de colore diferente, in is costaos, e innanti est fémina ma apustis essit mascu
Terminologia scientifica
psc, puntazzo puntazzo
Traduzioni
Francese
sar à museau pointu
Inglese
charax (fish)
Spagnolo
sargo picudo
Italiano
càrace a muso acuto
Tedesco
Fisch,
der zu der Meerbrassen Familie gehört.
murrúdu , agt Definizione
nau de ccn., chi portat is murros chi essint meda, is lavras grussas
Sinonimi e contrari
bruncudu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
qui a les lèvres épaisses
Inglese
muzzled
Spagnolo
morrudo
Italiano
ceffuto
Tedesco
vorspringende Lippen habend.
murrugàu , agt Definizione nau de mascu brebeghinu, chi portat is corros chi pagu pagu si bient, pagu isvilupaos Sinonimi e contrari muciugau.
murrúgnu morrúgnu
murrugòni , nm Definizione corru de mascu segau curtzu, a mugru.
murrumbàlla, murrummàlla , nf: murumballa Definizione pulidura de linna, sa chi si faet apraniandho, allisandho a prana; cosa chi no serbit, a istrobbu, de fuliare Sinonimi e contrari allisadura, aplanadura, berrumballa*, pilibili, pulidura.