A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

màchina , nf Definizione css. aina simple chi serbit de agiudu a fàere prus fortza, ma mescamente aparíciu cuncordau a motore a manera de trasformare energia in trebballu; mezu de trasportu a motore, no tanti mannu, pruschetotu po portare gente / genias de màchina: m. a vapori, a elétricu, a binzina, a gasu, a gasóliu = chi dhas movet unu motore a vapore, a elétricu, a binzina, su gasu, su gasóliu Sinonimi e contrari machinàriu, vetura Modi di dire csn: fàghere cosa a m. = serbendisí de ccn. màchina in parti o deunudotu; andhare in o a m. = portaus cun sa màchina; m. pro iscriri = genia de màchina chi incrachendi a pitzus de unu nastru cun tinta lassat su sinnali de is líteras in su paperi postu asuta; m. de ferrare = genia de aparatu pro aguantai is bòis bèni firmus po dhus ferrai; m. de filare = zenia de màchina chi faghet zirare unu fusu ue imbóligat su filu chi azuat a profizare: sa fémina li preparat sa lana (o àteru) coment'e imbuchendhebbila, fintzas a manera chi su filu essat de totunu andhare; picare sa m. = ischire a guidare Frasi sos runnadores cracherajos lassadu ant sas fainas eredadas pro cricare in sas màchinas fadadas su tribàlliu isprigu de recreu (S.Are)◊ sas màchinas in pagu tempus finint sas fainas ◊ sa cosa fata a màchina coitat de prus, essit totu de un'andhare ◊ sa computera puru est una màchina 2. a bíngia dhoi andaus a màchina ◊ at coladu unu in màchina ◊ ira de mortos… sa màchina est una mitràglia in puntu de isparu!◊ como chi tenet sa màchina no si ndh'istat de andhare a carchi logu, sempre andhendhe mancari chentza bisonzu!◊ su logu est prenu de màchinas: po fai centu metrus andant a màchina, in su stradoni a pei no fait mancu a dhui passai! Etimo itl. Traduzioni Francese machine, voiture Inglese machine, car Spagnolo máquina, coche Italiano màcchina Tedesco Maschine, Auto, Wagen.

machinàda machighinàda

machinàre , vrb: macinai, maghinare, marghinare Definizione nau mescamente de laores o àteru a granu (ma fintzes olia), pistare, fàere a farinos, istrecare fintzes a dhu fàere a farra o a pasta; pigare una cosa coment'e a molidura, fintzes in su sensu de isfortzare, tratare male; istare sèmpere faendho Sinonimi e contrari iggragnare, mòlere Modi di dire csn: marghinare sa cosa a ruju = a russu, a parfaruzas russitas; maghinare a fine = de essire cantu prus minudu si podet, a podha, de no si sapire ranighedhos tochendhe Frasi pro sa caridade, machinaemindhe nessi una sacheta! ◊ s'are de machinare non machinavo s'argaria vostra! ◊ sos molinarzos giraiant chirchendhe molendha a maghinare ◊ a marghinare su trigu si andhaiat a sos molinos 2. sa gana de bugliare mi marghinaiat in carvedhos ◊ púdigas abbas màrghinant s'ammentu ◊ za no si at mancu marghinadu su carvedhu istudiendhe, no! Etimo ltn. machinare.

machinàriu , nm Definizione màchina etotu, màchinas cuncordadas de trebballare totus impare o po prodúere impare una matessi cosa.

machíne macheíne

machinèsa , nf Sinonimi e contrari lochesa, locura, macheine, machiore | ctr. sabidoria Etimo srd.

machíni macheíne

machinísta, machinístu , nm Definizione chie ghiat una màchina, pruschetotu nau de chie ghiat sa màchina a vapore Frasi una puntada de màchina in logu de puntambàsciu, e machinistu dèu!… Traduzioni Francese conducteur Inglese machinist Spagnolo maquinista Italiano macchinista Tedesco Lokomotivführer.

machinzàdu , agt Definizione chi portat guastu Sinonimi e contrari manciau, manciuladu, nenciadu | ctr. líaru, sanu Frasi sas dentes machinzadas fachiant cuntrastu cun sas lavras rujas che focu.

machioràda , nf Definizione aconcada maca, fata de macos, de chie portat machiore Sinonimi e contrari machighinada Etimo srd.

machiòre, machiòri , nm Definizione pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza giudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia; dannu fatu chentza dhue pentzare bene, faendho a sa maconatza Sinonimi e contrari desatinu, lochesa, locura, macheine, mancantésimu, mediori / travessura Modi di dire csn: piàchere a m. = pràxiri meda; bogai is machioris de conca a unu = catzàreli su machine, currèzerelu, iscarmentàrelu Frasi est unu machiori solu a dhu pentzai chi un'ómini de otanta annus bandit a si cojai cun d-una picioca de dexiotu! ◊ mancu mali chi no dhi est benniu su machiori de bociri custa puru! Etimo srd. Traduzioni Francese folie, sottise Inglese craziness Spagnolo locura Italiano pazzía, dissennatézza, scemènza Tedesco Wahnsinn, Unsinn, Unverstand, Dummheit.

machiòrja , nf Sinonimi e contrari machighinada, machiore Etimo srd.

machiorósu , agt, nm Definizione chi o chie est sugetu meda a fàere machiores, machighinadas Etimo srd.

machirína macarína

machíscia , nf: machítzia, machíssia Definizione fata de macos, machiore e abbonu po su dannu: su foedhu est passau apustis a inditare una genia de contravintzione po dannu fatu / èssiri asuta de machítzia = in contravintzione Frasi su pastori est suta de machítzia e su bestiàmini in tentura Etimo itl. manchissa.

machisóngiu, machisónzu , agt, nm: machixognu Definizione chi o chie est unu pagu macu, ma nau in cunfidàntzia Sinonimi e contrari machedhu, machillotu, macotu, sabiotu, trantziu Frasi machisonzu, e tue cres de abberu a cosas gai?! ◊ a cussa vista tenzo un'amaronza undha de fele chi mi annegat totu e mi paso e li grido: Machisonza! Etimo srd. Traduzioni Francese farceur, loustic Inglese joker Spagnolo chiflado Italiano mattacchióne Tedesco ein bißchen verrückt, Spaßvogel, Spaßmacher.

machíssia machíscia

machissiàre , vrb: machitziai Definizione nau de su chi faet su ministru de giustítzia chi, agatandho bestiàmene arrui in logu proibbiu, ndhe pigat unu pegus: pònnere una machítzia, una contravintzione Sinonimi e contrari macedhai, tenturare Frasi is barrucellus fiant su doveri insoru machitziendi is pastoris e tenturendi su bestiàmini (S.Praxolu) Etimo srd.

machítzia machíscia

machitziài machissiàre