mallaméntu , nm Definizione su mallai, su crastare is animales a pistadura cun su màgiu Sinonimi e contrari magiadura, mazinzu Etimo srd.
mallarédhu malladédhu
Mallèna , nf Definizione númene de fémina.
màllia màglia
malliòne, malliòni magliòne
mallíssu malíssu
mallòra magiòla
malloràju, malloràxu , nm Definizione chie custódiat o contivígiat mallorus, magiolos Etimo srd.
mallorédhu magliorédhu
mallorími , nm Definizione bestiàmene bulu giòvonu, fintzes a tres annos Etimo srd.
mallóru, mallóu maglióru
màllu màgiu 1
mallustiàre , vrb: ammalostiae, malostare, malostiai, malostiare, marostiari, malustriai, malustriare Definizione ifadare e fàere male puru, tratare male, pigare a mal'ogru, bòllere male Sinonimi e contrari fastidiai, genai, malatratai, ostiare Frasi ma ses tontu e macu, mih: ti ant malostadu e tue los torras a votare! ◊ pro culpa tua so malostiadu ◊ si, Marras, tui mi malóstias, insaras prus no mi citu! (Danese)◊ su pipiu est nàsciu tzeghixedhu e a dhu malustriai no bollu (A.Murru)◊ no si depent malustriare mancu sos animales ◊ s'ómine devet istimare e rispetare sa fémina, e no malustriare ◊ su cadhu no dh'apo mai mallustiadu ◊ su cumpàngiu mi malóstiat, mi tratat che unu cani! Etimo itl. molestare + malu + ostiare.
màlmaru màimmaru
malmasía , nf: malvasia, marvasia, marmasia Definizione genia de bide e de àghina (àxina grega) chi faet unu de is méngius binos: famada sa malvasia de Frussio, de Bosa e àteras bidhas (e terramíngios) de sa Pienarza Sinonimi e contrari mabavoxia Terminologia scientifica frt.
malmuntòne , nm: malmutone,
mammuntone,
mammutzoni,
mamuntomo,
mamussone,
mamussoni,
mamutone,
mamutzone,
mamutzoni,
marmutone,
mulmutone,
mummutone,
mummutzoni,
mumuntzoni,
mumutone,
mumutzone,
mumutzoni Definizione
genia de ómine de istràcios o fenu bestiu chi si ponet apicau in is matas po fàere a tímere is pigiones: in su carrasegare de Mamujada su mamutone est una màscara, ómine bestiu in mastruca cun apicones mannos de sonàgias apicadas in is palas chi dónnia tanti faet sonare cun d-una iscutulada, sa cara mascarada cun sa bisera, e is insocadores aifatu po dhu cassare a latzu (a irfogu); fintzes ominedhu de nudha, de pagu contu
Sinonimi e contrari
aupa,
furriadolza,
ispantamata,
malapuba,
mustagione,
pinnatzu 1,
puba
Frasi
candho tentat sa binza no b'intrat unu puzone: la leant pro mammutone e no li màndhigant ua! ◊ cumparis veramente su chi ses… unu mummutone pro sos puzones ◊ candu pensu a certus mamussonis mi allupat su coru ◊ e deo inie morzendhe ficadu che unu malmutone! ◊ no bollu a nemus bestiu a mumuntzoni!◊ apu cuncodrau cussu mummutzoni po is pillonis
2.
no apu a nai ca tèngiu unu mumutzoni, gei est de ispreni pobidhu miu! ◊ cussu est unu mamutone, no at abbilidade e ne impita
Terminologia scientifica
sntz
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
épouvantail
Inglese
scarecrow
Spagnolo
espantajo
Italiano
spauràcchio
Tedesco
Vogelscheuche,
sardisches Kostüm.
malmuràdu , pps, agt: ammarmurau, marmuladu, marmuradu, marmurau Definizione de malmurare; chi est fatu o trebballau che a su màrmuri; chi est ateterau de su fritu, de su dispraxere Sinonimi e contrari atonostadu Modi di dire csn: pàrrere marmuradu = istare frimmu de no si mòere nudha, che un'istàtua; perdas marmuradas = pedras de su tempus antigóriu triballadas a zisa de frigura umana (es. cun sas titas pro rapresentare sa Dea Mama); su giú marmuradu = (in su ’e Tresnuraghes) una zenia de tumba de s'antigóriu fata de pedras subràbari 2. malmuradu chi lu agatent! ◊ so abbarradu sicu, malmuradu, candho apo ischidu chi fit mortu s'amigu meu ◊ totu mi tocaiant pro m'imbenujare, e deo marmuradu, coment'a un'istatua! 3. ne seo calau a terra marmurau de su fritu Terminologia scientifica opan Etimo srd.
malmuràre , vrb: ammarmurai,
marmurai,
marmurare Definizione
intostare che màrmuri de su fritu, de su dispraxere
Sinonimi e contrari
abbadherigare,
abbidhiritzai,
ateterigare,
ingortigai,
intostai
/
achirdinae,
inteterighedhare,
astragare,
cancarai,
marmurizai
/
apedrare
| ctr.
ammodhiae,
iscagiae
Frasi
sas irfoetadas de s'abba, mulinada dae sa tramuntana, lis marmurabat sa carena
2.
no pianghia ma mi malmuresi ◊ mamma est in campusantu marmurada suta de sa losa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
glacer,
pétrifier
Inglese
to petrify
Spagnolo
petrificar
Italiano
agghiacciare,
impietrire
Tedesco
versteinern.
màlmuru màimmaru
malobràdu , agt, pps Definizione de malobrare 2. malobrada in sas vestes, atzarida, cun carignos calmàt sas chistiones (P.Casu)◊ Signora Veridade, est malobrada, che la betant in mare cun d-una pedra ligada a su tuju! (G.A.Cossu)