olluséu ogiuséu
ollustínci olgiustíncinu
olmína, olmínu , nf, nm: ilmina,
olminu,
ormina,
urmina Definizione
s'arrastu chi abbarrat in terra coment'e singiale chi at passau gente o animales, o fintzes cosa chi orruet a terra comente si andhat o si passat; s'arrancu chi lassat su lèpere comente passat / andhare a ormina = andendi e lassendi arrestallus, andendi e perdendi sa cosa chi si portat
Sinonimi e contrari
addromu,
apeicu,
arrasta,
arrestallu,
frata,
iltiga,
peada,
peita,
peuta,
trata
Frasi
s'abe e sa mariposa ant sighidu onzuna s'olminu sou ◊ l'ant connotu a s'ormina chie fit su chi est intradu a furare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
trace
Inglese
track,
trail,
footprint
Spagnolo
huella
Italiano
órma
Tedesco
Spur.
olobràre , vrb Sinonimi e contrari acansare, arrecabai, lobrare, lograi*, otènnere Frasi potedas olobrare sa fortuna, chin fortuna logredas sos disizos! (M.Z.Funedda)◊ potas olobrare sa glória!
olocàsu , nm Definizione genia de erba linnosa e fragosa Sinonimi e contrari alacasu, bronzedhu, calacasu, cocici, locasu*, mummueu, ossassi.
oloidúra , nf Definizione su oloire, su tènnere contu, atèndhere a ccn. (o fintzes animales e cosas) Sinonimi e contrari atendéncia, contibízu, incuru, oloimentu, reminu | ctr. irbandhonu, trascura Etimo srd.
oloiméntu , nm Definizione su oloire; su papare, cosa a papare Sinonimi e contrari oloidura / addescu, musúngiu, pravendha 2. ci no fut cun oloimentu, sa mortalla de is animalis de fàmini fut sigura candu no nci fut pàsculu Etimo srd.
oloíre, oloíri , vrb Definizione contivigiare cun coidu, atèndhere cun incuru (gente, animales, cosas prantadas); arregòllere, acabidare cosa (e chistire), pònnere impare Sinonimi e contrari achistiri, contifizare / acabidae, arragolli | ctr. irbandhonare, lassai Frasi totu est onestamente tribagliadu e oloidu cun tantu suore ◊ càstia comenti oloit bèni s'ortu, Luisa! (P.Pillonca)◊ oloi su pipiu! (P.La Croce) 2. oloinne totu cussu proine de sa serra!
olomía , nf Definizione su si dha tirare de amore e de acórdiu Sinonimi e contrari cuncórdia, unione.
olòne , nm Definizione su fogolone chi faent po sa festa de sant'Antoni Frasi unu cantzu de ramasinu e de carvone de su olone allontanat su focu dae sa domo.
olòre, olòri , nm Definizione
su fragu bellu chi andhat a sa cosa
Sinonimi e contrari
fiacu 1,
nuscu
Frasi
intendhide s'olore de custu binu!
2.
su cristianu podit donai bonu olori de virtudis cristianas
Etimo
spn.
olor
Traduzioni
Francese
fragrance
Inglese
aroma
Spagnolo
fragancia
Italiano
fragranza
Tedesco
Wohlgeruch,
Duft.
olorósu , agt Definizione
chi portat olore, chi dhi andhat fragu bellu
Sinonimi e contrari
fragadinu,
nuscosu
Frasi
su bàlsamu est olorosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
parfumé
Inglese
perfumed
Spagnolo
fragante
Italiano
fragrante
Tedesco
wohlriechend,
duftend.
olórtzigu , agt, nm: olótzigu Sinonimi e contrari alibridu, spedhiosu / abbramidu, asuriosu Frasi mancu sos olótzigos e gulosos ndhe ant assazadu de cussos drutzis!◊ cussa est una pitzinna olórtziga ma no dhu faet a bíere.
olósti, olóstiche, olóstiu, olóstri, olóstrighe, olóstriu, olóstru , nm: bolostru,
colóstiu,
cóstiu,
golosti* Definizione
genia de linna chi faet a mata fintzes manna, corgiolu birde, fògia ispinosa in is oros (in is cambos prus bàscios o candho est a prantone piticu) e frutighedhu a pibionedhu tundhu, orrúbiu: faet in montes unu pagu artos
Sinonimi e contrari
arangiubburdu,
banatuli,
elatori,
lauspinosu,
oióstiri
Terminologia scientifica
mtr, Ilex aquifolium
Traduzioni
Francese
houx
Inglese
holly
Spagnolo
acebo
Italiano
agrifòglio
Tedesco
Stechpalme.
olótzigu olórtzigu
oltalíscia, oltalítzia , nf: ortalícia,
ortalíscia,
ortalíssia,
ortalítzia,
ortobítzia Definizione
totu is cosas chi si prantant in is ortos, is birduras, e fintzes is ortos etotu
Sinonimi e contrari
ebràgiu,
fogimenta,
ortulàmini
/
cdh. ultalítzia
Modi di dire
csn:
pònnere ortalíscia = prantai cosas de ortu; ordinare sas ortalíscias = surcare sos ortos pro los prenare; furchitare, binnennare ortalíscia = arraigare, collire cosa de ortu
Frasi
si tzapat s'ortu e si prantat s'ortalíssia ◊ s'ortu est totu piantadu a oltalíscia ◊ issa bendhiat tota s'ortalíscia
2.
sa pantuma de is ortalíssias naràt "Candu furia biu andau infatu de is errius!"
Etimo
ctl., spn.
hortalissa
Traduzioni
Francese
légumes,
horticulture
Inglese
vegetables,
horticulture
Spagnolo
hortaliza,
horticultura
Italiano
ortàggi,
verdure,
orticoltura
Tedesco
Gemüse,
Gartenbau.
oltédhu , nm: ortedhu 1 Definizione min. de oltu, ortu piticu Sinonimi e contrari ortighedhu 2, ortitu Frasi che teniat su tzapitu in s'ortedhu arrambadu in s'oru de sa zaga.
oltétzu , nm: inteltzu Definizione genia de linna chi faet a cannàile longu longu e fine e si che artzat a pitzu de is matas Sinonimi e contrari atzara, auciada, bidichinzu, bilichinzu, elighinzu, ertessu, filichinzu, inteltzu*, lutzara, medichinzu Terminologia scientifica mt, Clematis vitalba.
oltígiu , nm: oltixu,
orteghe,
ortighe,
orticu,
ortigu,
ortiju,
ortíulu,
ortrigu,
ostixu,
ostricu,
otighe,
ultígiu Definizione
su de duos corgiolos de su suérgiu, lébiu e bonu po isolantes, tapos e àteru / fundhu de ostricu = mata de suérgiu; ortigu mascu = berdone
Sinonimi e contrari
boltígulu,
boltiju,
corticru*,
forticru,
urtiche,
vrustica
Modi di dire
csn:
bogare o. = iscroxai su suérgiu, pigaindi s'ortigu fatu; o. predosu = calidadi grai e pabedhosu asuta; èssere de o. (nadu de ccn.)= no sentire nudha, èssere chentza sentidu pro peruna cosa; èssere a cara de o. = isfacius, sentza de bregúngia nudha; asciutu che o. (nau de cosas de papai)= assutu che linna, sentza de àcua nudha
Frasi
Antoni fortzas de ostricu chin su nare che funtana! ◊ pasteras de ostixu ◊ sos poetas sunt mudos che suerzu, ca àteros si bendhent su ortiju…◊ tui ses corriatzu coment'e s'ortigu! ◊ bollu unu bistiri de ortigu cun s'arruscu interu
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
liège femelle
Inglese
cork
Spagnolo
corcho
Italiano
sùghero
Tedesco
Kork.