ombrósu , nm Definizione nau in cobertantza, su sonnu.
omèga , nf Definizione úrtima lítera de s'alfabbeto grecu / èssere s'alfa e s'o. (nau de Cristos) = su cuménciu e s'acabbu de totu.
omenàgiu , nm Definizione
su èssere o istare asuta de su cumandhu de un'àteru
Etimo
ctl.
homenatge
Traduzioni
Francese
soumission
Inglese
subjugation
Spagnolo
sumisión
Italiano
sottomissióne
Tedesco
Unterwerfung.
Omèro , nm Definizione su nódidu poeta grecu de s'antigóriu, su chi iat a àere cumpostu s'Odissea.
omètu , nm Definizione orrughedhu de cosa, trebballau e fatu de istare prantau, chi si ponet po dhu fèrrere giogandho a bòcia a brilladura a manu Sinonimi e contrari imbrillu, ónzulu Etimo itl. ometto.
ominàlla , nf: ominaza Definizione is ómines, chedha de ómines (nau fintzes a disprétziu po ómines de pagu contu) Etimo srd.
ominàrgiu, ominàrxu , agt Definizione nau de ccn., chi est mascuvémina, chi no est bene distintu tra ómine e fémina Etimo srd.
ominàza ominàlla
ómine , nm: ómini,
ommi,
ómmine Definizione
de sa genia umana, su mascu, nau agiummai sèmpere cun s'idea de is méngius capacidades chi distinghent su cristianu (inteligéntzia, istima, bonuvàere, coràgiu, caràtere, naturale, fortza) e po cussu est fintzes pigau a paragone; cunsiderau po sa parentella cun sa pobidha, su maridu, su pobidhu / min. ominedhu = ó. minore o fintzas míseru de carena, metzanu, malu de fatas, de cumportamentos; cramendhe a unu chi no si connoschet: Bon'ómine!, Cudh'ómine! (goi, fintzas candho si narat cun s'idea de làstima, de dolu)
Sinonimi e contrari
| ctr.
fémina
Modi di dire
csn:
bi at ó., o no bi at ó. (fuedhendi de unu) = est ómine de zudu, chi s’imponet, o chi no balet a nudha, chi si lassat fàghere totu su chi cheret àtere; ó. de rejone, de mesu = su chi chircat de pònnere de acordu duos chi ant diferéssia, chi si ant fatu dannu e gai; èssere ó. de orropu = trivagliadore chi faghet trivàglios graes, triballos peleosos; fàghere una cosa a ómines, segare a ómines = pònnere ómines de rejone a detzidire de carchi cosa, perissiare unu dannu, pònnere de acordu duos; èssere ó. allegadu = bene faedhadu, chi arrexonat is cosas, chi scit fuedhai bèni; s'ómini de anadis, de nais = su serbidori postu a cumandai is àterus serbidoris; èssere, no èssere mortes de ómine = èssiri, no èssiri una chistioni gravi meda; ómini de mala tinta = arrennegosu, tirriosu; ómine pro ómine = pighendi a donniunu a solu, unu po unu
Frasi
fut un'ómini comenti pagus ndi nascit, de profetu, àbbili e giustu ◊ in crésia, sos ómines a un'ala, sas féminas a s'àtera ◊ gopai est un'ómini brullanu ◊ bi at chistiones de ómines e àteras de féminas ◊ pro èssere ómine unu depet peleare: sinono ite ómine est?! ◊ gei fuant óminis custus… ant a pensai atra cosa!…◊ s'ómine est ómine si fachet su chi devet ◊ a vint'annos unu est ómine fatu ◊ no bi ndh'at, de ómine: si lassat leare a fune! ◊ grand’ómini su dotori Ballai, connotu e bèni bófiu de totus
2.
bon'ómini miu, su caboniscu suu si dh'at papau su porcu! ◊ o cudh'ómine, ite sezis bendhindhe? ◊ cudh'ómine ite podet fàghere malàidu coment'est?!…◊ tochit, bon'ómini, non si disisperit!
3.
daghi s'ómine de rejone no resessiat a pònnere paghes, tandho si ndhe poniat duos, tres: unu de cada parte ◊ candho bi aiat carchi lite lu mutiant pro ómine de mesu a partire sas diferéssias
4.
lassa pèrdere custas cosas, no sunt mancu mortes de ómine! ◊ pro cosa si est ofesu, mancus chi siant mortes de ómine! ◊ lampu a bentu forte: che trazat s'ómine! ◊ in campu bi est su fenu artu cantu s'ómine ◊ isse, ca est zòvanu e forte, ómine pro ómine no timet a neune
Cognomi e Proverbi
prb:
ómine fatu cun dinari no balet a nudha ◊ chie est ómine, a su bisonzu si paret ◊ ómine sàbiu no chircat fatos anzenos
Etimo
ltn.
homine(m)
Traduzioni
Francese
homme
Inglese
man
Spagnolo
hombre
Italiano
uòmo
Tedesco
Mann.
ominédhu , nm Definizione min. de ómine: ómine de carena minore, ómine de calidades pagu bonas, metzanu Sinonimi e contrari ominete, omitedhu Frasi Fulanu est un'ominedhu minudu, paret unu pisedhu de dóighi o tréighi annos 2. e ominedhu, mih, chi no est cussu: iscuru a chie l'incapat!
ominète , nm Definizione ómine de calidades pagu bonas, de paga abbilesa Sinonimi e contrari ominedhu Frasi ominetes che tue che istant fora, si faghimus a votos!
ómini ómine
ominía , nf Definizione
su èssere ómine; fata de ómine, fintzes in su sensu de prepoténtzia, fintzes de fura, de bardana
Frasi
s'ominia de sos balentes no connoschiat sentidos gasi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
virilité,
énergie
Inglese
boldness,
virility,
skill
Spagnolo
hombría,
arrogancia
Italiano
virilità,
bravura,
spavalderìa
Tedesco
Männlichkeit,
Dreistigkeit.
ominínu , agt Definizione
de ómine, chi pertocat s'ómine, su mascu / a s'ominina = che is ómines
Sinonimi e contrari
màschiu
| ctr.
femininu
2.
si est sétia a cabadhu a s'ominina
Traduzioni
Francese
masculin
Inglese
male
Spagnolo
masculino
Italiano
maschile
Tedesco
männlich.
ominísta , agt Definizione nau de ccn., chi est atriviu, prepotente e malu puru.
omissiòne, omissiòni , nf Definizione farta fata apostadamente, mancamentu de cosa, su mancare, nau prus che àteru in sensu de cosas de burocratzia, cosa chi si faet a mancu de pònnere, de iscríere, de fàere Sinonimi e contrari falta, mancànscia.
omixédhu , nm Sinonimi e contrari omitedhu Frasi tanti ca fiat omixedhu deretu!…
ómmi, ómmine ómine