A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ombrósu , nm Definitzione nau in cobertantza, su sonnu.

omèga , nf Definitzione úrtima lítera de s'alfabbeto grecu / èssere s'alfa e s'o. (nau de Cristos) = su cuménciu e s'acabbu de totu.

omenàgiu , nm Definitzione su èssere o istare asuta de su cumandhu de un'àteru Ètimu ctl. homenatge Tradutziones Frantzesu soumission Ingresu subjugation Ispagnolu sumisión Italianu sottomissióne Tedescu Unterwerfung.

Omèro , nm Definitzione su nódidu poeta grecu de s'antigóriu, su chi iat a àere cumpostu s'Odissea.

omètu , nm Definitzione orrughedhu de cosa, trebballau e fatu de istare prantau, chi si ponet po dhu fèrrere giogandho a bòcia a brilladura a manu Sinònimos e contràrios imbrillu, ónzulu Ètimu itl. ometto.

ominàlla , nf: ominaza Definitzione is ómines, chedha de ómines (nau fintzes a disprétziu po ómines de pagu contu) Ètimu srd.

ominàrgiu, ominàrxu , agt Definitzione nau de ccn., chi est mascuvémina, chi no est bene distintu tra ómine e fémina Ètimu srd.

ominàza ominàlla

ómine , nm: ómini, ommi, ómmine Definitzione de sa genia umana, su mascu, nau agiummai sèmpere cun s'idea de is méngius capacidades chi distinghent su cristianu (inteligéntzia, istima, bonuvàere, coràgiu, caràtere, naturale, fortza) e po cussu est fintzes pigau a paragone; cunsiderau po sa parentella cun sa pobidha, su maridu, su pobidhu / min. ominedhu = ó. minore o fintzas míseru de carena, metzanu, malu de fatas, de cumportamentos; cramendhe a unu chi no si connoschet: Bon'ómine!, Cudh'ómine! (goi, fintzas candho si narat cun s'idea de làstima, de dolu) Sinònimos e contràrios | ctr. fémina Maneras de nàrrere csn: bi at ó., o no bi at ó. (fuedhendi de unu) = est ómine de zudu, chi s’imponet, o chi no balet a nudha, chi si lassat fàghere totu su chi cheret àtere; ó. de rejone, de mesu = su chi chircat de pònnere de acordu duos chi ant diferéssia, chi si ant fatu dannu e gai; èssere ó. de orropu = trivagliadore chi faghet trivàglios graes, triballos peleosos; fàghere una cosa a ómines, segare a ómines = pònnere ómines de rejone a detzidire de carchi cosa, perissiare unu dannu, pònnere de acordu duos; èssere ó. allegadu = bene faedhadu, chi arrexonat is cosas, chi scit fuedhai bèni; s'ómini de anadis, de nais = su serbidori postu a cumandai is àterus serbidoris; èssere, no èssere mortes de ómine = èssiri, no èssiri una chistioni gravi meda; ómini de mala tinta = arrennegosu, tirriosu; ómine pro ómine = pighendi a donniunu a solu, unu po unu Frases fut un'ómini comenti pagus ndi nascit, de profetu, àbbili e giustu ◊ in crésia, sos ómines a un'ala, sas féminas a s'àtera ◊ gopai est un'ómini brullanu ◊ bi at chistiones de ómines e àteras de féminas ◊ pro èssere ómine unu depet peleare: sinono ite ómine est?! ◊ gei fuant óminis custus… ant a pensai atra cosa!…◊ s'ómine est ómine si fachet su chi devet ◊ a vint'annos unu est ómine fatu ◊ no bi ndh'at, de ómine: si lassat leare a fune! ◊ grand’ómini su dotori Ballai, connotu e bèni bófiu de totus 2. bon'ómini miu, su caboniscu suu si dh'at papau su porcu! ◊ o cudh'ómine, ite sezis bendhindhe? ◊ cudh'ómine ite podet fàghere malàidu coment'est?!…◊ tochit, bon'ómini, non si disisperit! 3. daghi s'ómine de rejone no resessiat a pònnere paghes, tandho si ndhe poniat duos, tres: unu de cada parte ◊ candho bi aiat carchi lite lu mutiant pro ómine de mesu a partire sas diferéssias 4. lassa pèrdere custas cosas, no sunt mancu mortes de ómine! ◊ pro cosa si est ofesu, mancus chi siant mortes de ómine! ◊ lampu a bentu forte: che trazat s'ómine! ◊ in campu bi est su fenu artu cantu s'ómine ◊ isse, ca est zòvanu e forte, ómine pro ómine no timet a neune Sambenados e Provèrbios prb: ómine fatu cun dinari no balet a nudha ◊ chie est ómine, a su bisonzu si paret ◊ ómine sàbiu no chircat fatos anzenos Ètimu ltn. homine(m) Tradutziones Frantzesu homme Ingresu man Ispagnolu hombre Italianu uòmo Tedescu Mann.

ominédhu , nm Definitzione min. de ómine: ómine de carena minore, ómine de calidades pagu bonas, metzanu Sinònimos e contràrios ominete, omitedhu Frases Fulanu est un'ominedhu minudu, paret unu pisedhu de dóighi o tréighi annos 2. e ominedhu, mih, chi no est cussu: iscuru a chie l'incapat!

ominète , nm Definitzione ómine de calidades pagu bonas, de paga abbilesa Sinònimos e contràrios ominedhu Frases ominetes che tue che istant fora, si faghimus a votos!

ómini ómine

ominía , nf Definitzione su èssere ómine; fata de ómine, fintzes in su sensu de prepoténtzia, fintzes de fura, de bardana Frases s'ominia de sos balentes no connoschiat sentidos gasi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu virilité, énergie Ingresu boldness, virility, skill Ispagnolu hombría, arrogancia Italianu virilità, bravura, spavalderìa Tedescu Männlichkeit, Dreistigkeit.

ominínu , agt Definitzione de ómine, chi pertocat s'ómine, su mascu / a s'ominina = che is ómines Sinònimos e contràrios màschiu | ctr. femininu 2. si est sétia a cabadhu a s'ominina Tradutziones Frantzesu masculin Ingresu male Ispagnolu masculino Italianu maschile Tedescu männlich.

ominísta , agt Definitzione nau de ccn., chi est atriviu, prepotente e malu puru.

ominitédhu , nm Sinònimos e contràrios ominedhu, omitedhu Frases est un'ominitedhu bàsciu e rassu.

omissiòne, omissiòni , nf Definitzione farta fata apostadamente, mancamentu de cosa, su mancare, nau prus che àteru in sensu de cosas de burocratzia, cosa chi si faet a mancu de pònnere, de iscríere, de fàere Sinònimos e contràrios falta, mancànscia.

omitédhu , nm Sinònimos e contràrios ominedhu, omixedhu.

omixédhu , nm Sinònimos e contràrios omitedhu Frases tanti ca fiat omixedhu deretu!…

ómmi, ómmine ómine