retzélu resélu
retzèta , nf: arratzeta, lezeta, resseta, rezeta, rizeta Definizione is meighinas chi iscriet su dotore a unu malàidu e su paperi inue dh'iscriet; breve, foltilesa; fintzes sa lista de totu su chi e comente serbit po fàere unu papare Frasi su dutore mi at fatu sa rezeta ◊ pro ti ndhe bogare dae fastizos no as inventadu sa rezeta ◊ at iscritu sa retzeta de una meighina cara che fogu ◊ su veterinaju at fatu sa retzeta po una mixina a is brebeis Etimo itl. ricetta.
retzetàre , vrb Definizione ordinare cun retzeta, comente faent is dotores Frasi como li retzeto una cura.
retzída recída
retzidòre , agt, nm: arricidori,
ritzevidore Definizione
chi o chie arrecit, fintzes aparíciu po arrecire singiales
Sinonimi e contrari
| ctr.
trasmitidore
Frasi
babbu tuo siat retzidore e mamma tua sa retzidorissa!
2.
telefonendhe fit cun su retzidore intr'e su trugu e su codhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
receveur
Inglese
receiver
Spagnolo
recibidor
Italiano
ricevitóre
Tedesco
Empfänger.
retzíre recíre
rétzita récita
retzívu , nm Definizione paperi-documentu chi narat de àere arreciu o pagau calecuna cosa Sinonimi e contrari recida Frasi como nos chircant sa muta de chimb'annos atransados, naramus chi sunt pagados e crétidos no benimus ca retzivu no tenimus (cps).
retzólu retólu 1
réu , agt Definizione
chi est postu istrantagiau, prantau in terra, cun is peis in terra coment'e candho si camminat / istare a sa rea = arreare a sa ritza; èssere a boghe rea = a boghes postas, a tzérrius
Sinonimi e contrari
ficadu,
istantàrgiu,
pesadu,
ritzu
| ctr.
corcadu,
sétzidu,
tambuladu
Frasi
pesa reu! ◊ sa rughe ndhe l'ant ficada rea ◊ non balet chi ti solvas in suore crabiolendhe, pesèndhedi reu suta sas ancas de su domadore (G.Raga)◊ s'imbriagu mancu si l'afurcarzant istat reu ◊ apenas mi as bidu reu mi as iscutu a terra ◊ apo a torrare a bois, bidustos fustialvos: isetàdemi reos! (V.Falchi)
2.
sa mama fit a boghe rea giamendhe de continu su fizu
Cognomi e Proverbi
prb:
sacu bóidu no rezet reu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
debout
Inglese
erect
Spagnolo
erguido,
recto
Italiano
ritto
Tedesco
aufrecht.
réu 1 , agt, nm: arreu 1 Definizione
chi o chie tenet curpa de ccn. male chi at fatu
Sinonimi e contrari
| ctr.
innocenti
Frasi
no niedas chi est pópulu de Deu cudhu chi s'innotzente faghet reu!
Traduzioni
Francese
coupable
Inglese
guilty
Spagnolo
reo
Italiano
rèo
Tedesco
schuldig.
reudàre refudài
réula , nf, nm: arréula,
réulu Definizione
cosa chi si narat o chi si faet po pigare a bregúngia, fàere a befa a unu; crufessone manna de ànimas de mortos chi nanca iant a essire addenote
Sinonimi e contrari
allera,
befa,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dríngula,
iscàranu,
mofa,
siera
/
régula 1,
traigógiu
3.
is àturus fiant a réulu sentz'e isciri aundi andai
Etimo
itl.t
regola
Traduzioni
Francese
dérision,
foule de morts
Inglese
noisy derision,
a crowd of dead
Spagnolo
escarnio,
mofa,
procesión de muertos
Italiano
derisióne rumorósa,
schièra di mòrti
Tedesco
Spott,
Lemurenzug.
reulàre , vrb: arreulare* Definizione istare, abbarrare in ccn. logu chentza fàere nudha Sinonimi e contrari abarrai, apantroxai, iltare.
réulas , nf pl: arréulas* Definizione genia de matraca po sonare in chida santa; collana de ischíglias (sonàgias pitichedhedhas) chi ponent a is cuadhos in su tzugu Terminologia scientifica sjl.
reulàu , agt: arreulau* Definizione nau de ccn., chi est chentza fàere, firmu in ccn. logu Sinonimi e contrari filísigu, ifainadu, mandronàciu, oreri, praitzosu.
reulèdhas , nf pl: arreuledhas Definizione genia de matraca po sonare in chida santa Sinonimi e contrari arranedhas, arréulas Frasi intrendhe in domo intendheit sonos istranos, pariat chi calincunu si fit lamentendhe: fit sonu de reuledhas ◊ a sa majarza li fint intradas tres ànimas: unu sonadore de reuledhas, unu dutore e un'indivinu.
réulu réula
reumàticu, reumàtigu , agt: romàticu Definizione
chi pertocat is reumatísimos, chi batit reumatísimu
Frasi
sa cambigana faghet bene pro sos dolores romàticos
Traduzioni
Francese
rhumatismal
Inglese
rheumatic
Spagnolo
reumático
Italiano
reumàtico
Tedesco
rheumatisch.
reumatísimu , nm Definizione
genia de infetu chi benit prus che àteru a is annoigadòrgios po fritu, umidore
Terminologia scientifica
mld
Traduzioni
Francese
rhumatisme
Inglese
rheumatism
Spagnolo
reumatismo
Italiano
reumatismo
Tedesco
Rheumatismus.