retzélu resélu
retzèta , nf: arratzeta, lezeta, resseta, rezeta, rizeta Definitzione is meighinas chi iscriet su dotore a unu malàidu e su paperi inue dh'iscriet; breve, foltilesa; fintzes sa lista de totu su chi e comente serbit po fàere unu papare Frases su dutore mi at fatu sa rezeta ◊ pro ti ndhe bogare dae fastizos no as inventadu sa rezeta ◊ at iscritu sa retzeta de una meighina cara che fogu ◊ su veterinaju at fatu sa retzeta po una mixina a is brebeis Ètimu itl. ricetta.
retzetàre , vrb Definitzione ordinare cun retzeta, comente faent is dotores Frases como li retzeto una cura.
retzída recída
retzidòre , agt, nm: arricidori,
ritzevidore Definitzione
chi o chie arrecit, fintzes aparíciu po arrecire singiales
Sinònimos e contràrios
| ctr.
trasmitidore
Frases
babbu tuo siat retzidore e mamma tua sa retzidorissa!
2.
telefonendhe fit cun su retzidore intr'e su trugu e su codhu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
receveur
Ingresu
receiver
Ispagnolu
recibidor
Italianu
ricevitóre
Tedescu
Empfänger.
retzíre recíre
rétzita récita
retzívu , nm Definitzione paperi-documentu chi narat de àere arreciu o pagau calecuna cosa Sinònimos e contràrios recida Frases como nos chircant sa muta de chimb'annos atransados, naramus chi sunt pagados e crétidos no benimus ca retzivu no tenimus (cps).
retzólu retólu 1
réu , agt Definitzione
chi est postu istrantagiau, prantau in terra, cun is peis in terra coment'e candho si camminat / istare a sa rea = arreare a sa ritza; èssere a boghe rea = a boghes postas, a tzérrius
Sinònimos e contràrios
ficadu,
istantàrgiu,
pesadu,
ritzu
| ctr.
corcadu,
sétzidu,
tambuladu
Frases
pesa reu! ◊ sa rughe ndhe l'ant ficada rea ◊ non balet chi ti solvas in suore crabiolendhe, pesèndhedi reu suta sas ancas de su domadore (G.Raga)◊ s'imbriagu mancu si l'afurcarzant istat reu ◊ apenas mi as bidu reu mi as iscutu a terra ◊ apo a torrare a bois, bidustos fustialvos: isetàdemi reos! (V.Falchi)
2.
sa mama fit a boghe rea giamendhe de continu su fizu
Sambenados e Provèrbios
prb:
sacu bóidu no rezet reu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
debout
Ingresu
erect
Ispagnolu
erguido,
recto
Italianu
ritto
Tedescu
aufrecht.
réu 1 , agt, nm: arreu 1 Definitzione
chi o chie tenet curpa de ccn. male chi at fatu
Sinònimos e contràrios
| ctr.
innocenti
Frases
no niedas chi est pópulu de Deu cudhu chi s'innotzente faghet reu!
Tradutziones
Frantzesu
coupable
Ingresu
guilty
Ispagnolu
reo
Italianu
rèo
Tedescu
schuldig.
reudàre refudài
réula , nf, nm: arréula,
réulu Definitzione
cosa chi si narat o chi si faet po pigare a bregúngia, fàere a befa a unu; crufessone manna de ànimas de mortos chi nanca iant a essire addenote
Sinònimos e contràrios
allera,
befa,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dríngula,
iscàranu,
mofa,
siera
/
régula 1,
traigógiu
3.
is àturus fiant a réulu sentz'e isciri aundi andai
Ètimu
itl.t
regola
Tradutziones
Frantzesu
dérision,
foule de morts
Ingresu
noisy derision,
a crowd of dead
Ispagnolu
escarnio,
mofa,
procesión de muertos
Italianu
derisióne rumorósa,
schièra di mòrti
Tedescu
Spott,
Lemurenzug.
reulàre , vrb: arreulare* Definitzione istare, abbarrare in ccn. logu chentza fàere nudha Sinònimos e contràrios abarrai, apantroxai, iltare.
réulas , nf pl: arréulas* Definitzione genia de matraca po sonare in chida santa; collana de ischíglias (sonàgias pitichedhedhas) chi ponent a is cuadhos in su tzugu Terminologia iscientìfica sjl.
reulàu , agt: arreulau* Definitzione nau de ccn., chi est chentza fàere, firmu in ccn. logu Sinònimos e contràrios filísigu, ifainadu, mandronàciu, oreri, praitzosu.
reulèdhas , nf pl: arreuledhas Definitzione genia de matraca po sonare in chida santa Sinònimos e contràrios arranedhas, arréulas Frases intrendhe in domo intendheit sonos istranos, pariat chi calincunu si fit lamentendhe: fit sonu de reuledhas ◊ a sa majarza li fint intradas tres ànimas: unu sonadore de reuledhas, unu dutore e un'indivinu.
réulu réula
reumàticu, reumàtigu , agt: romàticu Definitzione
chi pertocat is reumatísimos, chi batit reumatísimu
Frases
sa cambigana faghet bene pro sos dolores romàticos
Tradutziones
Frantzesu
rhumatismal
Ingresu
rheumatic
Ispagnolu
reumático
Italianu
reumàtico
Tedescu
rheumatisch.
reumatísimu , nm Definitzione
genia de infetu chi benit prus che àteru a is annoigadòrgios po fritu, umidore
Terminologia iscientìfica
mld
Tradutziones
Frantzesu
rhumatisme
Ingresu
rheumatism
Ispagnolu
reumatismo
Italianu
reumatismo
Tedescu
Rheumatismus.