A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

sabòre sabòi

saboreài , vrb Definizione pigare su sabore, tastare po su sabore / saboreaisí una cosa (de papare) = lingheresindhe sos pódhighes, sos murros, piàghere meda Sinonimi e contrari assaborai Etimo spn. saborear.

sabòri sabòi

saborídas , nf pl Definizione genia de erbas sicadas chi si ponent po giare sabore a is papares: nughe muscada, píbere, píbiri gravellu, píbiri ganella, e àteras Sinonimi e contrari ispétia Traduzioni Francese épices Inglese spices Spagnolo especias Italiano spèzie Tedesco Gewürze.

saborídu saboíru, sabóiru

sabúcu , nm: sambucu, sammucu, saucu, savucu Definizione s. mascru, genia de linna chi faet a mata no tanti manna, bogat is cambos noàdiles deretos che canna, no tanti longos, a nodos atesu de calecunu prammu, a meudhu grussu meda e modhe de si ndhe pòdere bogare cun facilidade: faet su frore a bisura de apicone (a paracu apertu apicau), biancu e minudedhu, e cumprit unu frutighedhu a pibionedhos pitichedhedhos (freguledha), niedhu candho est cotu / àtera calidade de s.: s. fémina o burdu o berbechinu, de fragu púdidu = Sambucus ebulus; s. areste = siserbi, malajana 1 (Viburnum tinus); a un'àtera calidade de samucu chi faet su frore in colore orrosa a bàtoro cabones e frutighedhu grogo dhi narant saucu righinu Sinonimi e contrari biriboi Frasi su cannone chi as tue est de saucu e sas ballas sunu de oltixu: cun armas gai che brachitu apedhas pro divertire sas criaduredhas! (Pirastru) Terminologia scientifica mt, Sambucus nigra Etimo ltn. sabucus Traduzioni Francese sureau Inglese elder Spagnolo saúco Italiano sambuco Tedesco Schwarzer Holunder.

sàbudu sàbadu

sabunadòra , nf: samunadora Definizione fémina, o màchina, chi sàmunat s'orrobba, fémina samunandho Sinonimi e contrari labadora, lavandera, lessiera Frasi ndhe fia istracu de l'intèndhere afolfighèndhemi su bighinadu cun sas sabunadoras (G.Ruggiu)◊ oe tenes cumbénios in domo coment'e frigoríferu e samunadora Etimo srd. Traduzioni Francese blanchisseuse, machine à laver Inglese laundress, fishwife, washing machine Spagnolo lavandera, lavadora Italiano lavandàia, lavatrìce Tedesco Waschfrau, Waschmaschine.

sabunàe , vrb Sinonimi e contrari isciacuae, sampunare, samunae

sabunària sabonària

sabunèta , nf Definizione erba de saboni, genia de erba chi faet in oros de erriu, velenosa, ma bona fintzes po cura: s'arraighina portat una sustàntzia chi s'iscàgiat in s'abba, faet a ispruma e che sàmunat su grassu, paret sabone Sinonimi e contrari sabonària Terminologia scientifica rbc, saponaria officinalis Traduzioni Francese saponaire Inglese soapwort Spagnolo jabonera Italiano saponària Tedesco gemeines Seifenkraut.

sàburu sàbadu

sàca , nf Definizione genia de sacu; portare a bèndhere sa cosa a fora, in àteros istados, mescamente laore Cognomi e Proverbi smb: Sacca Etimo spn. Traduzioni Francese exportation Inglese export Spagnolo saca Italiano esportazióne Tedesco Export.

sacadúra , nf: itzacadura, tzacadura Definizione isperradura, in materiale tostau Sinonimi e contrari abbelta, afiladura, cannidura, filidura.

sacàgia , nf: sacaja Definizione brebè o craba giòvona, candho tenet calecunu annu de tempus e no at fatu ancora fedu o at angiau una borta ebbia Sinonimi e contrari sementosa Terminologia scientifica anall.

sacàgiu , nm: sacaju, sacau Definizione angione o fintzes crabitu de calecunu annu, lompendho s'annu: sacau est fintzes su mascu de mamas Frasi su pastore depet ischire su pegus chi dhi mancat, si est mascu, sacàgiu, ebrè de múrgere o bagadiu Etimo ctl. sagall.

sacài , vrb: ciacai, tzacai* Definizione coment'e apèrrere a cropu, a tzàcurru, comente faet sa linna: nau in cobertantza, su si ofèndhere, pigaresidha / sacadí su líndiri! = bai e ara!, lèala in cudhu logu! Sinonimi e contrari abbèrrere, afilai, cannire, cherpai, filiri, fresai, ischisciai, iscopiare, issacai, scanniri, sinniai Frasi mi mancat su sentidu, mi si sacat su coru!… 2. no ti sachis, ciai dh'apu cumpréndiu!

sacaínu , nm Definizione sos sacajos, is angiones pesaos po giare su càmbiu a is brebès de iscartu, su bestiàmene chi no giaet frutu Sinonimi e contrari lachinza Terminologia scientifica pst Etimo srd.

sacaítza , nf Definizione linnighedha fine, bona po allúere fogu Sinonimi e contrari chimuza, pampuzia.

sacàja sacàgia