sabòre sabòi
saboreài , vrb Definizione pigare su sabore, tastare po su sabore / saboreaisí una cosa (de papare) = lingheresindhe sos pódhighes, sos murros, piàghere meda Sinonimi e contrari assaborai Etimo spn. saborear.
sabòri sabòi
saborídas , nf pl Definizione
genia de erbas sicadas chi si ponent po giare sabore a is papares: nughe muscada, píbere, píbiri gravellu, píbiri ganella, e àteras
Sinonimi e contrari
ispétia
Traduzioni
Francese
épices
Inglese
spices
Spagnolo
especias
Italiano
spèzie
Tedesco
Gewürze.
sabúcu , nm: sambucu,
sammucu,
saucu,
savucu Definizione
s. mascru, genia de linna chi faet a mata no tanti manna, bogat is cambos noàdiles deretos che canna, no tanti longos, a nodos atesu de calecunu prammu, a meudhu grussu meda e modhe de si ndhe pòdere bogare cun facilidade: faet su frore a bisura de apicone (a paracu apertu apicau), biancu e minudedhu, e cumprit unu frutighedhu a pibionedhos pitichedhedhos (freguledha), niedhu candho est cotu / àtera calidade de s.: s. fémina o burdu o berbechinu, de fragu púdidu = Sambucus ebulus; s. areste = siserbi, malajana 1 (Viburnum tinus); a un'àtera calidade de samucu chi faet su frore in colore orrosa a bàtoro cabones e frutighedhu grogo dhi narant saucu righinu
Sinonimi e contrari
biriboi
Frasi
su cannone chi as tue est de saucu e sas ballas sunu de oltixu: cun armas gai che brachitu apedhas pro divertire sas criaduredhas! (Pirastru)
Terminologia scientifica
mt, Sambucus nigra
Etimo
ltn.
sabucus
Traduzioni
Francese
sureau
Inglese
elder
Spagnolo
saúco
Italiano
sambuco
Tedesco
Schwarzer Holunder.
sàbudu sàbadu
sabunadòra , nf: samunadora Definizione
fémina, o màchina, chi sàmunat s'orrobba, fémina samunandho
Sinonimi e contrari
labadora,
lavandera,
lessiera
Frasi
ndhe fia istracu de l'intèndhere afolfighèndhemi su bighinadu cun sas sabunadoras (G.Ruggiu)◊ oe tenes cumbénios in domo coment'e frigoríferu e samunadora
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
blanchisseuse,
machine à laver
Inglese
laundress,
fishwife,
washing machine
Spagnolo
lavandera,
lavadora
Italiano
lavandàia,
lavatrìce
Tedesco
Waschfrau,
Waschmaschine.
sabunària sabonària
sabunèta , nf Definizione
erba de saboni, genia de erba chi faet in oros de erriu, velenosa, ma bona fintzes po cura: s'arraighina portat una sustàntzia chi s'iscàgiat in s'abba, faet a ispruma e che sàmunat su grassu, paret sabone
Sinonimi e contrari
sabonària
Terminologia scientifica
rbc, saponaria officinalis
Traduzioni
Francese
saponaire
Inglese
soapwort
Spagnolo
jabonera
Italiano
saponària
Tedesco
gemeines Seifenkraut.
sàburu sàbadu
sàca , nf Definizione
genia de sacu; portare a bèndhere sa cosa a fora, in àteros istados, mescamente laore
Cognomi e Proverbi
smb:
Sacca
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
exportation
Inglese
export
Spagnolo
saca
Italiano
esportazióne
Tedesco
Export.
sacadúra , nf: itzacadura, tzacadura Definizione isperradura, in materiale tostau Sinonimi e contrari abbelta, afiladura, cannidura, filidura.
sacàgia , nf: sacaja Definizione brebè o craba giòvona, candho tenet calecunu annu de tempus e no at fatu ancora fedu o at angiau una borta ebbia Sinonimi e contrari sementosa Terminologia scientifica anall.
sacàgiu , nm: sacaju, sacau Definizione angione o fintzes crabitu de calecunu annu, lompendho s'annu: sacau est fintzes su mascu de mamas Frasi su pastore depet ischire su pegus chi dhi mancat, si est mascu, sacàgiu, ebrè de múrgere o bagadiu Etimo ctl. sagall.
sacài , vrb: ciacai, tzacai* Definizione coment'e apèrrere a cropu, a tzàcurru, comente faet sa linna: nau in cobertantza, su si ofèndhere, pigaresidha / sacadí su líndiri! = bai e ara!, lèala in cudhu logu! Sinonimi e contrari abbèrrere, afilai, cannire, cherpai, filiri, fresai, ischisciai, iscopiare, issacai, scanniri, sinniai Frasi mi mancat su sentidu, mi si sacat su coru!… 2. no ti sachis, ciai dh'apu cumpréndiu!
sacaínu , nm Definizione sos sacajos, is angiones pesaos po giare su càmbiu a is brebès de iscartu, su bestiàmene chi no giaet frutu Sinonimi e contrari lachinza Terminologia scientifica pst Etimo srd.
sacaítza , nf Definizione linnighedha fine, bona po allúere fogu Sinonimi e contrari chimuza, pampuzia.
sacàja sacàgia