trassósu transósu
trastàgiu, trastàju , nm Definizione logu, armàdiu a chistire trastos (mescamente de coghina) e ferramentas Frasi mih sa caldarola, su trastaju, sa raconera! Etimo srd.
tràstama , nf: tràstuma Definizione arrastu, trata, andhóngiu / andhare tràstama tràstama, tràstuma tràstuma = chentza ischire mancu a ue, andhare a trevessu, ma fintzes a imbruconadas, a trastumadas Frasi peristantu, nois sighimus sa tràstama operosa in su caminu sinnadu ◊ prosigo sa tràstama cumassada de passos pascionados peri sas camineras (F.De Cortis).
trastamàre , vrb: trastumare Definizione
mòvere comente male si podet, andhare peribellogu chentza un'iscopu precisu, chentza ischire bene a ue, a trevessu; fintzes andhare coment'e orruendho, imbruconare
Sinonimi e contrari
bagamundai,
bandhulare,
bannulerare,
perdulare,
tzincavesare
Frasi
semus trastamendhe peri peri in sas prenetas disconnotas de s'Eo buju (G.Orgolesu)◊ su fadu mi ghiat in mesu a sas nues inchimeridas de custu meu dudosu trastamare (F.De Cortis)◊ so trastamendhe in camineras agriadas de una vida ispinosa…
2.
in custa terra cota de sole e de focu, chin d-unu pore de pinnicas e garghiles, tràstumo ma andho (N.Demurtas)
Traduzioni
Francese
errer
Inglese
to roam
Spagnolo
vagar
Italiano
vagare
Tedesco
umherwandern.
trastamazàre , vrb Definizione cumenciare sa domadura de un'animale.
trastàmene , nm Definizione trastos de tantas genias, muntone de trastos Frasi in sa prata bi aiat unu muntone de trastàmene Etimo srd.
trastamèngia , nf, nm: trestamméngiu Sinonimi e contrari
estremagiogu,
irbirgu,
treta
/
cdh. trastacemu
Frasi
ndi fiat essiu de presoni po una trastamèngia de s'abbogau
2.
a su pipiu dhi fait su chirighitu a croxu de pei po fai trestammèngius e arrí a iscracaxus (Fr.Onnis)
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
stratagème
Inglese
stratagem
Spagnolo
estratagema
Italiano
stratagèmma
Tedesco
List.
tràste , nm: trasti,
trastis,
trastu Definizione
alàscia, móbbile de domo, fintzes css. aina po trebballare o fàere ccn. cosa in domo o foras; css. bestimentu; in cobertantza, sa natura de sa fémina (ma traste curtzu, is butones, traste longu sa natura de s'ómine o, totu a unu, sos trastos, sos trastis); nau de ccn., chi est malu, chi est pagu onestu / min. trastedhu, trastighedhu
Sinonimi e contrari
arrobba,
beltimenta,
cótili,
pignos
/
aimas,
alàscia,
mobbíglia
Frasi
siscuros, che los ant bogados dae sa domo e postu sos trastes in carrela! ◊ is dus piscadoris nd'iant pigau is trastus de sa barca ◊ pro èssere che trastu arrimadu, Deus meu, collide a mie puru! ◊ in coxina… teneus is trastus de coxina! ◊ sa fémina ndhe at collidu sos trastes istérridos ◊ a su sonu de su "Glória" si leaiat unu trastis calesisiat e chin cussu tocaiat giannas e móbbiles avochendhe su Signore ◊ is sonadoris ant acabbau e funt pinnighendi is trastus insoru
3.
bellu traste, mih, cussu: si li fidas cosa no la torras a bídere! ◊ bellu trastu, cussu, lah, tanti no si ndi apricat: ndi at fatu peus de Bertoldu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Trastu, Trastus
Etimo
ctl., spn.
traste
Traduzioni
Francese
ameublement,
mobilier,
outil
Inglese
furniture (and fittings),
tool,
gadget
Spagnolo
trasto
Italiano
arredaménto,
masserìzia,
utensile,
aggéggio
Tedesco
Einrichtung,
Hausrat,
Werkzeug.
trastémpus , avb, nm Definizione tempus in mesu de duos momentos, duas oras o tempos diferentes Sinonimi e contrari impeltantu, intere, interinti, intertantu, paristantu, pestantu, sughestantu Frasi mi so postu a cúrrere e in su trastempus che apo bocadu sa pistola ◊ in su trastempus sa cosa est andhà bene 2. si podet èssere in su trastempus fidele a s'órdine e unu pacu mandrone (A.Deplano).
trastéri , agt, nm Definizione furone de trastos Etimo srd.
tràsti tràste
trastighíle , nm Definizione teulatzu, orrugu de téula o àteru deasi Sinonimi e contrari cicílliu, cínciaru, tertevillu, testighile, testile 1*, zínzili.
trastigiài, trastigiàre trassigiài
trastígiu , nm: trastuzu Definizione sinnale, posta de pei de bestiàmene o de gente chi at passau, cosa chi abbarrat de comente in su logu dhue aiat o dhue at gente; istribitu, moida de passos, faghevaghe Sinonimi e contrari ilmina, peada, trastillu / arrestallu / iltiga, indíscia, iscóbiu / istrepitzu Frasi ohi cussu trastígiu in su ludu! ◊ custu est trastígiu de genti cadhotza chi fúliat dónnia cosa, su logu totu brutu! ◊ crochendu in su própiu aposentu cun sa sorri, sa pipia bit totu su trastígiu 2. at inténdiu trastígiu de passixedhus ◊ in sa festa priorissa e massajas sunt in trastígiu bogandho druches e binu po cumbidare Etimo ctl. trasteig.
trastillài , vrb Definizione istare a tràvigu, passandho e torrandho a passare, in giru in su logu Sinonimi e contrari abbitai, afitianae, atravigare, trassigiai Frasi cussu trastillat in padenti e pinnigat! ◊ ammarolla si arretirat de trastillai in filada! (G.Cadeddu).
tràstis tràste
trastocadòre , agt, nm Definizione
chi o chie costumat a fàere trassinnos, a cambiare is sinnos po cunfúndhere e cuare sa fura
Sinonimi e contrari
trassinnadori
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
faussaire,
falsificateur
Inglese
counterfeiter
Spagnolo
falseador
Italiano
contraffattóre,
falsàrio
Tedesco
Fälscher.
trastocadúra , nf Definizione
su trastocare, mescamente su fàere un'iscritura falsa
Sinonimi e contrari
trassinnadura,
trassinnu,
trastocu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
contrefaction de signatures
Inglese
counterfeit
Spagnolo
falsificación
Italiano
contraffazióne,
falsificazióne
Tedesco
Fälschung.
trastocàe, trastocài, trastocàre , vrb Definizione
fàere s'iscritura che a un'àteru po fàere a crèdere chi est sa sua; rfl., ammachiare, irbariare, pretocare
Sinonimi e contrari
disfalsai
/
ammachiae,
dessessire,
ilgirare
2.
is sorris funt trastochendi de imbidiosia
Etimo
ctl.
trastocar-se
Traduzioni
Francese
altérer,
contrefaire
Inglese
to counterfeit
Spagnolo
falsificar
Italiano
alterare,
falsificare,
contraffare
Tedesco
fälschen.