tazàda , nf Definizione su tazare, segada Sinonimi e contrari secada.
tazànte tagiànte
tazàre tallài
tazéri tagéri
tazichédhu , nm Definizione tallu pitichedhu, tagighedhu, chedhita de pagos pegos Sinonimi e contrari cedhita, crezita, robbita.
tazòa tagiòla
tazòla , nf Definizione taza pitica, astuledha de linna; una calidade de macarrones; fintzes orrugos o fita de casu, comente si ndhe piscat a is discos o si segat a papare cun pane, fintzes de su casu friscu faendhodhu, po dhu allisare; aterue, taulita chi si ponet in murros a is vitellos Sinonimi e contrari fita Frasi sa carapigna no fit àteru che tazolas de àstragu 2. sas duas calidades de símula fint pro sos macarrones (tazolas, ciciones, sucu) e pro sa matzafrissa (G.Addis) Etimo srd.
tazolàre , vrb Definizione segare tazolas, fàere a tazolas, a tiras, a crantighedhos; pònnere sa tazola a is vitellos Sinonimi e contrari irtazolare Frasi est tazolandhe unu punzu de casu friscu pro cundhire sa pulenta ◊ su cumassu de su casu si tazolat a fitas Etimo srd.
tazòlla tagiòla
tazólu tagiólu
tazòra tagiòla
tàzu tàgiu
te , nm Definizione una linna chi faet a mata manna, ma mescamente agguantada bàscia po arregòllere sa fògia, chi faent sicare, bona po fàere unu bufóngiu ponendhodha in abba budhia Terminologia scientifica mt, Camellia sinensis.
te 1, tèi , prn Definizione pron. de 2ˆ pers. sing., impreau a cumplementu ma prus che àteru a s'italiana Sinonimi e contrari tene Frasi eo regiro pro te, so pro te in arguai (P.Mossa)◊ torra, chi no at a èssere male po tei! Etimo ltn. te.
tè! , bvrb Definizione tene!, lea!, aciapa!: si narat giaendho cosa a crantu in manu.
teatràle , agt Definizione chi est de o po teatru.
teàtru , nm: treatu,
triatru Definizione
logu, fràigu mannu fatu adatu po dhue fàere ispetàculos, de pòdere cicire gente meda a bíere e iscurtare; fintzes s’ispetàculu etotu (cummédia, tragédia)
2.
in s’immensu teatru de s’umana vida nc’est sempri unu Giuda in su cenàculu (Danese)
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
théâtre
Inglese
theatre
Spagnolo
teatro
Italiano
teatro
Tedesco
Theater.
tèba , nf: tela Definizione
pannu lisu de linu, genia de orrobba téssia, fine, in colore biancu; orrugu de cosa adata po dhue fàere pintura; napa chi creschet in s'ogu / genias de tela: rigada, ispigada, crua, lasca, afissa, russa, fine
Modi di dire
csn:
zúghere sa cara chei sa t. = bianca, irgrisida, in colore malu (de maladia, debbilesa, atzíchidu); torrare in beste de t. = pèrdere sos benes in su zogu; t. de aragna = tallaranis, naparangiolu
Frasi
donànt su linu a fibai po fai de custa teba
2.
apu pintau tebas e mi seu inténdiu… pintori! ◊ a sos pintadores lis batiat colores, pinzellos e telas
3.
de s'asciuconu fit biancu chei sa tela ◊ aiat birgontza de ammustrare su corpus ufratu, sa ghitza de sa cara bianca chei sa tela ◊ su zocu de sas cartas l'at torratu in beste de tela!
Etimo
ltn.
tela
Traduzioni
Francese
toile
Inglese
cloth
Spagnolo
tela
Italiano
téla
Tedesco
Leinwand.
tèba 1 , nf: tébia,
tébua,
téua,
téula,
téura Definizione
terràglia cota (upm) a orrugu ladu (t. ciata, plana) o a bisura de canale larga a una bandha e unu pagu prus istrinta in s'àtera (sa sarda) po ammontare teuladas
Modi di dire
csn:
sa t. sarda si ponet de duos betos: istérrida a canale una a costazu de s'àtera (cun sa parte astrinta a manu de fundhu, a sa parta bassa) e a coberta (covecada subra de duos canales e cun sa parte larga a manu de fundhu): sa filera fatante, prus in subra, si ponet chi resurtet unu tretu subra de sa prima filera, siat a canale e siat a coberta; téula ciata = itl. émbrice; calai una téula a unu (nadu in suspu) = rúere, bènnere o tocare cosa meda, interessu, fortuna; àere téulas (in cobertantza) = tènniri dinai, portai pistocu in bértula; mancare carchi téula a unu = èssiri pretocau, no èssiri tanti giustu de ciorbedhu; èssiri cotu che una teba = cotu che pipa, imbriagu pérdiu
Frasi
iat pesau a bobai portas, fantanas, gecas, portabis e sa teba de is crabeturas ◊ sa téula cheret chi no siat cannida ◊ si est bolada sa tébua de sa crabetura ◊ amus comporadu sa téula pro che finire sa cabertura
2.
ge ndi dhis cabat una tébia, a is mòngias, cun totu su chi dhis ant lassau!…◊ a comporare cussa tanca bi cheret téulas! (P.Casu)
Etimo
ltn.
tegula
Traduzioni
Francese
tuile
Inglese
tile (roofing)
Spagnolo
teja
Italiano
tégola
Tedesco
Dachziegel.
tebbacàre tabbacài