A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

acóncolu , nm: aconcu 1, acónculu Definitzione logu adatu inue faet a si aprigare, a si aconcolai candho proet o faet tempus légiu Sinònimos e contràrios abbigu, allavranzu, apógiu, apozadorzu Frases in cussu logu no si dhui agatàt perunu aconcu po candu proixinàt Ètimu srd.

aconconàre , vrb rfl Definitzione coment'e pigare a sonnu, fintzes dormire meda Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'engourdir Ingresu to grow numb Ispagnolu adormecerse Italianu intorpidirsi Tedescu einschlafen (gefühllos werden).

aconcorrodhàu , agt Sinònimos e contràrios acancarronau, ancrujadu, pinnichedhau | ctr. daretu, istirau Frases gei ses aconcorrodhada: aderetzadí, o su mabacaducu ti est pighendi?

aconcorronài acancarronàe

aconcorronàu, aconcorruàu acancarronàu

acóncu , nf Sinònimos e contràrios aconcada, aconchinada, acucada Frases mai Bustianu in tantos annos iat tentu de cussos aconcos e como andhat pentza pentza (Deidda-Saderi)◊ giai dh’apo bodhiu s’aconcu, e cantu mi est costau a mi nd'iscabbúllere de cuss’ómine!… Ètimu srd.

acóncu 1 acóncolu

aconcuàre , vrb: aconculare Definitzione fàere una cosa a cónculu, tuvuda, a fossu Sinònimos e contràrios aconculedhare, indevucare, istuvucare, tuvucare Ètimu srd.

aconcúdu , agt, nm Sinònimos e contràrios aconcadore, aconcajolu, aconcaditu, aconchinadori, arriscadu, atreviu, conchedha | ctr. gudrebi Ètimu srd.

aconculàre aconcuàre

aconculàtu , agt Definitzione chi est fatu a cónculu, a fossu a bisura de istrégiu Frases sa billassa est a duos pratos de ràmene aconculatu Ètimu srd.

aconculedhàre , vrb Definitzione fàere a cónculu, aciuvai, fàere a fossu, nau de is ogos, de is trempas Sinònimos e contràrios aconcuare, indevucare, istuvucare, tuvucare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu creuser Ingresu to hollow out Ispagnolu hundirse los ojos Italianu incavarsi (détto degli òcchi, delle guance) Tedescu einfallen (für Wangen, nau po is trempas), tiefliegen (für Augen, nau po is ogus).

acónculu acóncolu

acòndhe! , avb: aconne Definitzione acò + ndhe Sinònimos e contràrios ècondhe!, mindhe! Frases no bastaiat unu, acondhe un'àteru, de batu, a màulu postu! ◊ che fut apenas essidu unu, acondhe un'àteru chircandhe sa fiza! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu en voilà Ingresu here they are! Ispagnolu ¡aquíahí tienes otro! Italianu èccone! Tedescu da sind welche!

acongosciàre , vrb Definitzione provare o fàere congòscia, pena forte Sinònimos e contràrios angultiare Ètimu spn. acongojar Tradutziones Frantzesu angoisser Ingresu to cause anguish Ispagnolu angustiar, acongojarse Italianu angosciare Tedescu beklemmen.

aconillài , vrb Definitzione cassare o tènnere conillos Frases una dí po aconillai at portau sa cani Ètimu srd.

acònne! acòndhe!

aconnoltàre, aconnortài , vrb: acrunnotai, acrunotai, acunnortare, acunortai, acunortare, aggunnortare, agunnortare Definitzione giare acunnortu, cunfortu, fàere coràgiu; pigare su dannu cun passiéntzia, baliare unu dannu chi no si dhue podet fàere nudha, su si acuntentare de sa cosa coment'est: a logos narant custu vrb. in su sensu de si atrivire, de si fàere coràgiu o de provare a fàere calecuna cosa Sinònimos e contràrios aliviai, cufortare / acuntentae / atrevire Frases non mi agunnortat àtera siendha nen de apentu su coro prus at boza (G.Brocca)◊ Noè, chi fit fachèndhesi su teju in s'arca mesu sorta, biet su sole e li torrat a seju su coro e si acunnortat (A.G.Solinas)◊ su pipiu est totu sa noti prangendi, no arrinnèsciu a dh'acunortai! 2. chi ti acunnortas, gei andat bèni de aici ◊ po ndi essiri de sa poboresa si fiat aconnortada de impromiti su fillu a su tiàulu ◊ meda cosa perdesi, ma mi ndhe acunnortesi ◊ sa vida mi est una pena, ma benit chi mi acunorte! ◊ su dannu est tropu mannu: no mi potzu acrunnotai! 3. no est cosa de crèiri chi una picioca si siat acrunotada a cantai unu mutetu aici ◊ de prus no mi acrunotu a nai! (F.Pilloni)◊ foras de innòi e no ti acunòrtisti mai prus! Ètimu spn. conhortar Tradutziones Frantzesu consoler, soulager Ingresu to comfort Ispagnolu consolar, resignarse Italianu consolare, rassegnarsi Tedescu trösten, sich abfinden.

aconnórtu , nm: aconnostu, acunnoltu, acunnortu, acunortu, aggunortu, agunnortu Definitzione genia de illébiu de unu dispraxere; su papare chi is bighinos faent po sa domo chi dhue at unu mortu Sinònimos e contràrios acunnortadura, cufortu / imbórbida | ctr. agghégiu, isconnortu Maneras de nàrrere csn: tènnere aconnortu de una cosa = acunnortàresi, resèssere a irmentigare, a baliare su dispiaghere; fai vida de acunnortu = acuntentàresi de comente est fintzas istendhe male; fai is acunortus = dare sas passéntzias; ponnirisí de acunnortu = pigai coràgiu, pònnere de bona volontade Frases bae e chilca: sa zente, invece de acunoltu, chi addiritura so moltu betat cudhae sa boghe! ◊ andho a dare agunnortu a tzia Pasca 2. no ndi tengu aconnortu de èssiri aturada sentza de madiru miu! 3. scerada, cussa picioca est fendi vida de acunnortu cun cussus duus bècius in domu! ◊ at a èssi trabballosu a fai custu, ma mi pongu de acunnortu e provu Terminologia iscientìfica sntz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu réconfort, consolation Ingresu comfort, consolation Ispagnolu consuelo, consolación Italianu confòrto, consolazióne Tedescu Trost, Tröstung.

aconnòschere , vrb: connòschere Definitzione imparare una prima borta a ischire chie o ite est unu, una cosa, unu logu; cumprèndhere chi unu, una cosa, unu logu, o àteru, est su matessi bistu o imparau àtera borta innanti; tènnere cosa, interessu o àteru, de is mannos, de is antepassaos Sinònimos e contràrios eredare 6. Ètimu srd.