A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

aijà! , iscl: ajà! Definitzione tzérriu chi si ghetat a is animales (cuadhos e boes) po dhos fàere andhare Sinònimos e contràrios tpru!

ailànti, ailàntu , nm Definitzione linna furistera, forte e tostada, genia de mata de s'Austràlia o de s'Àsia Sinònimos e contràrios nuxivuristera, olanda Terminologia iscientìfica mtm, Ailanthus altissima Tradutziones Frantzesu ailante Ingresu tree of heaven Ispagnolu ailanto Italianu ailanto Tedescu Ailanthusbaum.

aíli adíle

aillàdru, aillàgru, aillàrgu, aillàrigu , avb: allalgu, allàrghiu, allargu, illagru Definitzione a in largu, in logu o tretu atesu Sinònimos e contràrios aistesu, allarghitu, atesu / cdh. allongaredhu | ctr. acanta, acurtzu, afúndhiu Frases no fiat aillargu meda ◊ no as a bolli chi fillu tuu si ndi andit a terra frima aillàrigu de nosu?! ◊ fut aillargu de su meri ◊ allargu dae me, musas metzanas! ◊ tèneti allàrghiu de sas atziones malas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu loin Ingresu long away Ispagnolu lejos Italianu lontano Tedescu weit.

ailógu aelógu

aíma , nf: aina Definitzione css. trastu chi serbit po giare (prus che àteru a is manos) capacidade o prus capacidade de fàere unu trebballu / genias de a.: po segare (es. lepa, bistrale/segure, fórtighes/ ferros, serra), umprire (es. terudha/turra, pala, cullera), acropare (es. martedhu, massa), púnghere e istampare (es. sula/lésina, agu), mòvere sa terra (es. marra), arrasigare (es. lima, raspa, pedra de arrodare), mantènnere (es. pintza, tonàgia)/ sa domu de is ainas = logu ue si arrimant sas ainas; boltàresi a sas aimas suas = agatare rimédiu in su chi unu tenet etotu, arrangiaisí a solu Sinònimos e contràrios adressu, aímine, alàscios, ferramenta, traste Frases me in su programma de sa computera dhoi est s'istrexu de is ainas ◊ candho un'aina est impitada male, sa faina essit istropiada ◊ custus duus bendiant ainas de sa messarítzia: furconis, pértias de istrúmbulu e forcidhas ◊ acuta sas aimas! Sambenados e Provèrbios prb: is ainas faint is fainas Ètimu ctl. ahina Tradutziones Frantzesu outil Ingresu tool Ispagnolu utensilio, herramienta Italianu utensile, struménto Tedescu Gerät, Werkzeug.

aímine, aíminu , nm Definitzione totu su chi podet èssere cunsiderau aina, ma nau fintzes cun significau prus largu de css. imbentu chi serbit a un'iscopu Sinònimos e contràrios adressu, aima, alàscios, ammàniu, ferramenta Frases ancu andhent in fumu totu sos aímines de gherra! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu outil, engin Ingresu device, implement Ispagnolu herramienta, utensilio Italianu attrézzo, struménto, ordigno Tedescu Gerät, Werkzeug.

aimpustibràngiu , nm, avb: apustibràngiu Definitzione su tempus luego apustis papau a mesudie Sinònimos e contràrios daustadu.

aimútu abrúciu

aína aíma

àina àchina

àina 1 , nf Definitzione àinu fémina Sinònimos e contràrios borrica Tradutziones Frantzesu ânesse Ingresu hen-donkey Ispagnolu burra Italianu àsina Tedescu Eselin.

ainàgiu, ainàgliu, ainàlzu, ainàrzu , nm: ainaxu Definitzione chie tenet contu o est manigiandho molentes, àinos Sinònimos e contràrios mobentraxu, poledhaju Frases "unu ne fachet s’àinu e unu s’ainàgliu”, narat sa zente chi zuchet zudissu Ètimu srd.

ainàta, ainàtza , nf: ainnatza Definitzione su chi abbarrat de s'àghina pustis bogau su mustu (fodhone, sèmene, iscovili o isporra) Sinònimos e contràrios banatza* Tradutziones Frantzesu marc de raisin Ingresu marc Ispagnolu orujo Italianu vinàcce Tedescu Weintrester.

ainàxu ainàgiu

aínca , avb Definitzione aundi, inue Sinònimos e contràrios aba 2, acantu 3 Frases est intrau ainca fut issa ◊ comente si navat sa bidha ainca istavas?

aincàntu acàntu 3

aínche abínche

aínci aíci

aíncu , nm Definitzione cundhimentu bundhante, abbundhantza de cundhimentu / èssere ainc'aincu de sale, de píbere, de… = tropu salidu, tropu àspidu de píbere e gai, nadu de mànigu; nadu de isterzu cun cosa, prenu prenu, a cólumu.