A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

carèta , nf Definitzione cambuscedhu, genia de cugudhu de pònnere in conca, siat po pipiedhu siat po gente manna (costúmene, infermiera) Sinònimos e contràrios cabbúsciu, cabiscione, cambussinu / iscófia Maneras de nàrrere csn: prànghere in careta a unu = ?; no fidare su batu in careta = no dare fide Frases cantu linu pro telos e caretas l'at già filadu sa ruca de canna! ◊ s'infermiera no poniat mancu careta e sos pilos li pendhiant longos in palas 2. bi est su tantu de mi prànghere in careta! ◊ non ti tia fidare mancu su batu in careta, a tie! Sambenados e Provèrbios smb: Caretta Terminologia iscientìfica bst Ètimu ctl., spn. careta Tradutziones Frantzesu bonnet Ingresu cap Ispagnolu cofia Italianu cùffia Tedescu Kappe.

carfía , nf: crafida, cravida Definitzione genia de segada chi si faet in d-una o in ambas origas de un'animale po sinnu: si faet segandho s'origa de sa punta a mesu, ma chentza che ndhe bogare nudha Sinònimos e contràrios calpida*, supada Terminologia iscientìfica pst.

carfidòre , nm, nf Definitzione chie tenet s'impreu de carfire, de fresare su pane carasau po istacare is duos pígios Frases sa carfidore carfiat su pane in pitu de sa prugajola e lu poniat a piras Ètimu srd.

carfidúra , nf Definitzione aperta o segada chi si dhue faet in calecuna cosa Sinònimos e contràrios abberta, calpida, calpidura*, secada, trapada Frases una carfidura partit in duos s'ungra de sos animales galigaos.

carfíre calpíre

càrgia , nf Definitzione caboni de canna, corvu ambidhastru, genia de pigione chi abbitat in Sardigna in logu de pischina Sinònimos e contràrios cuatolu Terminologia iscientìfica pzn, botaurus stellaris Tradutziones Frantzesu butor Ingresu bittern Ispagnolu avetoro Italianu tarabuso Tedescu Rohrdommel.

cargilèta , nf: gargileta Sinònimos e contràrios agilestru*, alighelta, cabexeta, caixedha, colovredha, coxueta, gilestra, lucesti, talaerta, tilicherta, tzorompis Terminologia iscientìfica anar, podarcis sicula cettii, podarcis tiliguerta tiliguerta, p. t.ranzii, archaeolacerta bedriagae sardoa, a.b.paessleri, a.b.ferrerae, algyroides fitzingeri.

caría, cària , nf Definitzione pelea manna, múngia, sa chi si podet pigare cariendhe (suighindho) ma fintzes in css. àteru manígiu Sinònimos e contràrios cariada, cariadura / antua, atzanu, bataria, cadha, cumbata, demozu, impodha, inzotu, istripa 1, matana, mugna, pista, pistapone, podha, rebbatu, stragu 1 | ctr. discànciu, pasu Frases za mi ndhe ant dadu de cària cussos animales, oe: no los podia agatare, mi ant fatu zirare totu su monte! ◊ pro fàghere una resolza bona bi cheret sa cària sua! Sambenados e Provèrbios smb: Caria Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peine énorme Ingresu intense strain Ispagnolu esfuerzo Italianu fatica intènsa Tedescu schwere Mühe.

cariàda , nf Definitzione su cariare (sa pasta, sa carena) Sinònimos e contràrios cariadura, fricatzione, sueta Frases s'aiat datu una cariata a sas manos Ètimu srd.

cariadòlza , nf: cariadorza Sinònimos e contràrios cariamentu, carionzu Ètimu srd.

cariadòre , nm Definitzione (f. -a) chie est pràtigu a cariare un'arremu malàidu Frases comente so recuidu a domo mi ant giamadu una cariadora ca su méigu fit essidu a foraidha Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu masseur Ingresu massager Ispagnolu masajista Italianu massaggiatóre Tedescu Masseur.

cariadòrza cariadòlza

cariàdu , pps, agt: cariatu, cariau Definitzione de cariare Sinònimos e contràrios ciuetu, subetu / pistau Frases su pane, apustis cariadu, cheret cuguzadu e muntesu in caentu ca sinono si che caresat ◊ mi aiat cariatu s'anca galu pragastata e mi l'aiat ligata chin d-unu corriolu 2. las ant fatas cariadas che pruna, a cussas féminas, comente lis ant postu manu! ◊ giughiant sas carres cariadas de su patimentu Tradutziones Frantzesu pétri Ingresu rippled Ispagnolu amasado Italianu gramolato Tedescu geknetet.

cariadúra , nf Definitzione su cariare (sa pasta, un'arremu); manera de pigare una cosa, o de fàere Sinònimos e contràrios càriu, ciuexidura, ciueximentu, soigonzu, suetura / fricatzione Frases síghila a cariare, custa pasta, ca li est paga sa cariadura chi li as fatu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pétrissage, écange, assemblage Ingresu rippling Ispagnolu amasadura, amasado Italianu gramolatura, massaggiatura Tedescu Kneten.

cariài , vrb rfl Definitzione mantzare, guastare is dentes Sinònimos e contràrios anneciare.

cariaméntu , nm Definitzione su pigare a càriu, su cariare (sa pasta, un'arremu de sa carena) Sinònimos e contràrios cariadolza, carionzu, ciueximentu, suetura / aprupudhamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pétrissage, écangage Ingresu cracking, massage Ispagnolu amasadura, amasado Italianu gramolatura, massàggio Tedescu Kneten.

cariapèdhes , nm Definitzione nau in cobertantza, mandronatzu, chi no faet a si ndhe pònnere mere Sinònimos e contràrios iscampiabias, peldulàriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu casse-cou Ingresu daredevil Ispagnolu balarrasa, bala perdida Italianu scavezzacòllo Tedescu Draufgänger.

cariàre , vrb Definitzione suíghere, trebballare a istrecadura sa farra impastada, sighendho cun fortza fintzes a candho sa pasta essit bella lisa e de totunu andhare; frigare, faendho pagu o meda fortza, cun sa pranta de is manos o cun sa matza de su pódhighe un'arremu o unu tretu de carena addoloriu, bogau, atrotigau o àteru (ma fintzes po gustu, a allisadura, a istringidura); foedhandho de cosas díligas, tocare a tropu, pistare (ma si narat fintzes cariare sa pedhe conciada) Sinònimos e contràrios ciuexi, iscarasciare 1, soíghere / apalpedhare, aplopodhare, cariedhare, pistae, surrai Frases passabat notes intregas inturtandhe, cariandhe e tendhendhe 2. penso no as a chèrrere cariadu pro sos isfortzos tuos! ◊ ndh'est rutu dae su carru e como lu sunt cariendhe pro che li torrare unu pè bogadu 3. càriat subra de palas su bàrriu pesosu…◊ sa zente fit totu cariendhe miséria, cussos annos de annada mala ◊ e s'iscoberint mudandha e camija, cària cària e tòcami toca! ◊ si ti cheres cariadu beni, za che tenzo unu bellu fuste!…◊ no ti càries sos ogros ca ti faghet peus a ratinzu: pònedi collíriu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pétrir Ingresu to knead, to massage Ispagnolu amasar, masajear Italianu gramolare la pasta, massaggiare Tedescu kneten.

cariàsa , nf: cariaxa, cheràsia, cheriasa, chiriasa, chiriaxa Definitzione cheréssia, genia de mata chi faet manna meda (bona fintzes po linna de òpera) e bogat unu frutu tundhitu cun tenaghe longu, de sa mannària de un’olia, cabudàrgiu (primu frutu nou de beranu), de colore orrúbiu craru o fintzes cotu / a/c. sa cariasa (upm) = su frutu; sas cariasas = is matas de sa cariasa / unu romagliete de c. = zenia de trintzilleri (brúnzulu), comente ndhe faghet mescamente sa calidade minuda; cariasa médhighe = a romagliete de duas, a croba; calidades sardas de cariasa: allíngiu, arbagessa, arrúbia, barracochina (barracoca, barracocale, una creze madura e prus durche), carrofali, conca de moru, coru bianca, de ispíritu, de nuxi, marigosa, maurredhina niedha, primaria, tanaxi curtzu, zíngala; ceréxia imbriaga o burda = una creze de cariasa areste (Prunus avium) Sinònimos e contràrios carésia, ceràsia / cdh. criaxa Frases cuss'ortu est postu totu a cariasas ◊ sas cariasas faghent in logu artu e mescamente in umbrinu ◊ su coro meu bolat a tie, Sardigna bella, e a su monte de bidha cun péssighes e ménnulas in fiore e cariasas! 2. at bodhidu una pischedha de cariasa ◊ tra chiriasa e fémina interessat su colore piús de sa dultzura…◊ pro duas cariasas chi si ant manigadu ti arrennegas?! ◊ sa cariasa est irrujendhe ◊ in sa festa una tonaresa est bendhendhe turrone, nuzola, cariasa sica e sèmene de corcuvica 3. acudit sa pisedhina che a sa cariasa Terminologia iscientìfica mtm, frt, Prunus cerasus Tradutziones Frantzesu cerisier, cerise Ingresu cherry-tree, cherry Ispagnolu cerezo, cereza Italianu ciliègio, ciliègia Tedescu Kirschbaum, Kirsche.

cariàsa 1 , nf Definitzione orrugu, unu mesu metro, de fuste grussu, istampau a una parte ue portat una codriola a lobu: serbit a mantènnere su cuadhu a sa lavra de pitzu (chi istrinta essit tundha) po chi abbarret firmu a dhu ferrare Sinònimos e contràrios cabussoni 1, carighinu, cugurra 1 Frases unu tazu de istranzos, de foras e de intro, nos ant tentu che cadhu in domadura e bene astrintu sa cariasa a birgonza e turmentu (G.Fiori)◊ su mere fit muntenindhe su cadhu cun sa cariasa e su frailarzu lu fit ferrendhe Terminologia iscientìfica ans Tradutziones Frantzesu tord-nez Ingresu barnacles Ispagnolu acial, badal Italianu torcinaso Tedescu Maulknebel.