A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

carellài, carellàre, carellàri carelàre

carèna , nf: cherena Definitzione totu su corpus de sa persona o fintzes de un'animale; si narat fintzes de is ossos solu, a sa parte chi aguantat totu, de una cosa, e, segundhu su frutu, a su tenaghe chi mantenet su frutu (mescamente de is gurdones de s'àghina); de una nave, sa parte chi abbarrat a modhe in s'abba Sinònimos e contràrios pelsone / carenale, carenalzu, coscovatzu, dossu / tanache Maneras de nàrrere csn: pònnere o fàghere c. = crèsciri; èssere de mala cherena = in cara mala; sa carena de sos bruncos = itl. àlbero bronchiale Frases li at essidu in totu sa carena magras rujas che bràsia ◊ sento in sa carena su pesu de sos annos ◊ est un'ómine mannu de carena ◊ cuss'ómine zughet sa carena a unchinu ◊ nachi fia sana, deo puru… nointamas apo sa carena che una màrture 2. in binza petzi bi est abbarrada sa carena, de sos budrones: sos puzones si che ant collidu totu! ◊ su binu essit prus bonu si de su mústiu incubonadu si ndhe chírriat sa carena a fora 3. oe ses de mala cherena 4. Sardigna, si ti miro mi das pena: si ti miro e ite ses? una carena! Sambenados e Provèrbios smb: Carena Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ctl. carena Tradutziones Frantzesu corps Ingresu body, physique Ispagnolu cuerpo, complexión Italianu còrpo, corporatura, raspo, struttura Tedescu Körper.

carèna 1 cadèna

carenàciu cadenàssu

carenàdu , nm Sinònimos e contràrios carena, carenale, dossu Frases su carenadu meu, chi inghíriat custu coro, est abbolotadu dae sos inimigos (Z.A.Cappai)◊ mi dolet totu su carenadu! Ètimu srd.

carenàle , nm Definitzione totu su corpus de sa persona o fintzes de un'animale Sinònimos e contràrios cantellu, carena, tamagnu Frases fit iscassu de carenale, ma malintragnadu ◊ fit unu piciocu graziosu de cara, emmo, ma cun su carenale meda meda iscassu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu corps, physique Ingresu build Ispagnolu complexión Italianu corporatura, fìsico, statura Tedescu Körperbau.

carenàlzu, carenàrgiu, carenàrzu , nm: carenazu Definitzione sa carena, mescamente is ossos Sinònimos e contràrios carena, carenu Frases za ndhe zughet, de carenarzu, cussu!…◊ est cuendhe sos suspiros in su carenazu sou, pro no dare a bídere nudha ◊ zuto su carenazu tostu, tortu e male cumpostu chi so che un'ischèletro ficadu 2. si isfossades, cantos carenalzos umanos bei dezis agatare!… Terminologia iscientìfica crn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu squelette Ingresu skeleton Ispagnolu esqueleto Italianu schèletro Tedescu Skelett.

carenàssa , nf Definitzione sa carena, is ossos Sinònimos e contràrios carenalzu.

carenàtu , nm Sinònimos e contràrios carena, carenu, carenalzu Frases custos fómines de su sonnu giuchiant su carenatu de cristianu ma sa conca de crapa Ètimu srd.

carenàzu carenàlzu

careníglia cadeníglia

carenísca , agt, nf Definitzione calidade de àghina niedha (àxina de Ispagna) e de binu (itl. carignano), in Sardigna connota giai de s'antigóriu mannu.

carénu , nm Sinònimos e contràrios carigna.

caresàre carasàre

caréschidu caléschidu

carésia , nf: cerésia, ceréssia, ceréxia, cherésia, cheréssia, ciarésia, ciaréxia, créssia Definitzione genia de mata chi faet manna meda (bona fintzes po linna de òpera) e bogat unu frutu (upm) tundhitu, de sa mannària de un’olia, a tenaghe longu, cabudàrgiu (primu frutu nou, in beranu), de colore orrúbiu craru o fintzes cotu / in su frutu si podet distínghere: s'apiconi o tenaxi, sa prupa, su pisu, su papu de su pisu Sinònimos e contràrios cariasa, ceràsia Frases funt artziaus a is ceréxias ◊ ingunis est totu prantau a ceréxias ◊ tenia un'àlvure de cherésia alta chi no arrivaia a ndhe godhire 2. ti avertu, isturru, de no tocai prus cerésia! ◊ labai, ceréxia druci, barata!…◊ in logu nostu feus sa festa de sa ceréxia ◊ acudu a ispibidai cuatru o cíncui cerésias candu de suncunas si truncat su cambu…◊ oe annaus totus ca n'ispicaus sa cheréssia dae sa mata Terminologia iscientìfica mtm, frt, Prunus cerasus Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu cerisier, cerise Ingresu cherry-tree, cherry Ispagnolu cerezo Italianu ciliègio, ciliègia Tedescu Kirschbaum, Kirsche.

carésima , nf Definitzione is baranta dies, de is chisinos a su sàbudu santu: tempus de peniténtzia chi preparat a sa Pasca in sa Crésia católica Sinònimos e contràrios barantinu Frases in bidha, coment'e in medas logus, su primu domínigu de carésima si segànt is pingiadas ◊ mi ant prenu sa cara de tzintziedhu e mancari in carésima che seo andhau a múrghere mascarau!◊ in carésima no ti afides! Sambenados e Provèrbios prb: is ballus de carnevali si prangint in carésima Terminologia iscientìfica prdc Ètimu itl. quaresima.

caresimàle , nm Definitzione is prédicas o funtziones chi si costumant a fàere in tempus de carésima Frases l'at ammonidu su preigadore in su caresimale Ètimu itl. quaresimale.

carestía , nf: cariltia, caristia Definitzione mancàntzia, bisóngiu mannu de cosa chi sighit a tempus meda; nau a befa, unu (gente o animale) chi est romasu cadidu, làngiu làngiu, bisongiosu meda / a caristia chi… = male e peus chi…, a peus chi… Sinònimos e contràrios iscassia, merchinzia | ctr. bundhàntzia Frases sos mandrones sunt a cariltia finas de s'abba! ◊ fint tempos de caristia: de cosa no si ndhe agataiat ◊ annada de caristia, ocannu, est sichendisí totu! 2. daebbilu custu pane a cussu caristia! 3. a carestia est prexau: no dhi capit unu cíxiri! ◊ ah, gravellu miu, a carestia t'istimu! ◊ a caristia chi semus, chentza dinari, tue mi che ispendhes cussos pagos sodhos in zogos! ◊ a caristia chi est, sempre malàidu, petzi li cheret atapadas gai!…◊ a carestia fiu aspetendidhu custu momentu! Tradutziones Frantzesu disette Ingresu famine Ispagnolu carestía Italianu carestìa Tedescu Hungersnot.

carestiósu, carestósu carastiósu