carellài, carellàre, carellàri carelàre
carèna , nf: cherena Definizione
totu su corpus de sa persona o fintzes de un'animale; si narat fintzes de is ossos solu, a sa parte chi aguantat totu, de una cosa, e, segundhu su frutu, a su tenaghe chi mantenet su frutu (mescamente de is gurdones de s'àghina); de una nave, sa parte chi abbarrat a modhe in s'abba
Sinonimi e contrari
pelsone
/
carenale,
carenalzu,
coscovatzu,
dossu
/
tanache
Modi di dire
csn:
pònnere o fàghere c. = crèsciri; èssere de mala cherena = in cara mala; sa carena de sos bruncos = itl. àlbero bronchiale
Frasi
li at essidu in totu sa carena magras rujas che bràsia ◊ sento in sa carena su pesu de sos annos ◊ est un'ómine mannu de carena ◊ cuss'ómine zughet sa carena a unchinu ◊ nachi fia sana, deo puru… nointamas apo sa carena che una màrture
2.
in binza petzi bi est abbarrada sa carena, de sos budrones: sos puzones si che ant collidu totu! ◊ su binu essit prus bonu si de su mústiu incubonadu si ndhe chírriat sa carena a fora
3.
oe ses de mala cherena
4.
Sardigna, si ti miro mi das pena: si ti miro e ite ses? una carena!
Cognomi e Proverbi
smb:
Carena
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
ctl.
carena
Traduzioni
Francese
corps
Inglese
body,
physique
Spagnolo
cuerpo,
complexión
Italiano
còrpo,
corporatura,
raspo,
struttura
Tedesco
Körper.
carèna 1 cadèna
carenàciu cadenàssu
carenàdu , nm Sinonimi e contrari carena, carenale, dossu Frasi su carenadu meu, chi inghíriat custu coro, est abbolotadu dae sos inimigos (Z.A.Cappai)◊ mi dolet totu su carenadu! Etimo srd.
carenàle , nm Definizione
totu su corpus de sa persona o fintzes de un'animale
Sinonimi e contrari
cantellu,
carena,
tamagnu
Frasi
fit iscassu de carenale, ma malintragnadu ◊ fit unu piciocu graziosu de cara, emmo, ma cun su carenale meda meda iscassu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
corps,
physique
Inglese
build
Spagnolo
complexión
Italiano
corporatura,
fìsico,
statura
Tedesco
Körperbau.
carenàlzu, carenàrgiu, carenàrzu , nm: carenazu Definizione
sa carena, mescamente is ossos
Sinonimi e contrari
carena,
carenu
Frasi
za ndhe zughet, de carenarzu, cussu!…◊ est cuendhe sos suspiros in su carenazu sou, pro no dare a bídere nudha ◊ zuto su carenazu tostu, tortu e male cumpostu chi so che un'ischèletro ficadu
2.
si isfossades, cantos carenalzos umanos bei dezis agatare!…
Terminologia scientifica
crn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
squelette
Inglese
skeleton
Spagnolo
esqueleto
Italiano
schèletro
Tedesco
Skelett.
carenàssa , nf Definizione sa carena, is ossos Sinonimi e contrari carenalzu.
carenàtu , nm Sinonimi e contrari carena, carenu, carenalzu Frasi custos fómines de su sonnu giuchiant su carenatu de cristianu ma sa conca de crapa Etimo srd.
carenàzu carenàlzu
careníglia cadeníglia
carenísca , agt, nf Definizione calidade de àghina niedha (àxina de Ispagna) e de binu (itl. carignano), in Sardigna connota giai de s'antigóriu mannu.
carénu , nm Sinonimi e contrari carigna.
caresàre carasàre
caréschidu caléschidu
carésia , nf: cerésia,
ceréssia,
ceréxia,
cherésia,
cheréssia,
ciarésia,
ciaréxia,
créssia Definizione
genia de mata chi faet manna meda (bona fintzes po linna de òpera) e bogat unu frutu (upm) tundhitu, de sa mannària de un’olia, a tenaghe longu, cabudàrgiu (primu frutu nou, in beranu), de colore orrúbiu craru o fintzes cotu / in su frutu si podet distínghere: s'apiconi o tenaxi, sa prupa, su pisu, su papu de su pisu
Sinonimi e contrari
cariasa,
ceràsia
Frasi
funt artziaus a is ceréxias ◊ ingunis est totu prantau a ceréxias ◊ tenia un'àlvure de cherésia alta chi no arrivaia a ndhe godhire
2.
ti avertu, isturru, de no tocai prus cerésia! ◊ labai, ceréxia druci, barata!…◊ in logu nostu feus sa festa de sa ceréxia ◊ acudu a ispibidai cuatru o cíncui cerésias candu de suncunas si truncat su cambu…◊ oe annaus totus ca n'ispicaus sa cheréssia dae sa mata
Terminologia scientifica
mtm, frt, Prunus cerasus
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
cerisier,
cerise
Inglese
cherry-tree,
cherry
Spagnolo
cerezo
Italiano
ciliègio,
ciliègia
Tedesco
Kirschbaum,
Kirsche.
carésima , nf Definizione is baranta dies, de is chisinos a su sàbudu santu: tempus de peniténtzia chi preparat a sa Pasca in sa Crésia católica Sinonimi e contrari barantinu Frasi in bidha, coment'e in medas logus, su primu domínigu de carésima si segànt is pingiadas ◊ mi ant prenu sa cara de tzintziedhu e mancari in carésima che seo andhau a múrghere mascarau!◊ in carésima no ti afides! Cognomi e Proverbi prb: is ballus de carnevali si prangint in carésima Terminologia scientifica prdc Etimo itl. quaresima.
caresimàle , nm Definizione is prédicas o funtziones chi si costumant a fàere in tempus de carésima Frasi l'at ammonidu su preigadore in su caresimale Etimo itl. quaresimale.
carestía , nf: cariltia,
caristia Definizione
mancàntzia, bisóngiu mannu de cosa chi sighit a tempus meda; nau a befa, unu (gente o animale) chi est romasu cadidu, làngiu làngiu, bisongiosu meda / a caristia chi… = male e peus chi…, a peus chi…
Sinonimi e contrari
iscassia,
merchinzia
| ctr.
bundhàntzia
Frasi
sos mandrones sunt a cariltia finas de s'abba! ◊ fint tempos de caristia: de cosa no si ndhe agataiat ◊ annada de caristia, ocannu, est sichendisí totu!
2.
daebbilu custu pane a cussu caristia!
3.
a carestia est prexau: no dhi capit unu cíxiri! ◊ ah, gravellu miu, a carestia t'istimu! ◊ a caristia chi semus, chentza dinari, tue mi che ispendhes cussos pagos sodhos in zogos! ◊ a caristia chi est, sempre malàidu, petzi li cheret atapadas gai!…◊ a carestia fiu aspetendidhu custu momentu!
Traduzioni
Francese
disette
Inglese
famine
Spagnolo
carestía
Italiano
carestìa
Tedesco
Hungersnot.
carestiósu, carestósu carastiósu