cariasambriàga , nf Definizione
una calidade de cheréssia areste
Sinonimi e contrari
cerexiabburda,
ghinda
Terminologia scientifica
mtm, frt, Prunus avium
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
merise
Inglese
cherry-tree,
cherry
Spagnolo
cerezo silvestre
Italiano
ciliègio selvàtico,
ciliègia bisciolina
Tedesco
Kirschbaum.
cariasànta , nf Definizione una genia de terramíngiu: terra santa, de santu / èssere de c. = díligos díligos, písilis Frasi custu pitzinnedhu est de cariasanta!…
cariasàre , vrb Definizione bodhire cariasa, arregòllere cheréssia Sinonimi e contrari cerasiare Frasi s'intenniant àteras fémminas cariasanne in sos cunzados Etimo srd.
cariasàrju , nm Definizione
ortu, logu prantau a cheréssias
Frasi
si at picau unu cariasarju a frutu parte
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cerisaie
Inglese
cherry orchard
Spagnolo
cerezal
Italiano
ciliegéto
Tedesco
Kirschgarten.
cariasínu , agt Definizione
chi est de cheréssia, in colore de cheréssia, che cheréssia / olia cariasina = zenia de olia de cufetu, tundha
Sinonimi e contrari
arrubiastu,
rujastrinu,
rujatu,
rujonzu
/
tundhatzu
Frasi
est bellu cussu pane chin su butone cariasinu in mesu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rouge cerise
Inglese
cherry red
Spagnolo
cereza
Italiano
ciliegiòlo
Tedesco
Weichselkirsche.
cariàta cariàda
cariàtu, cariàu cariàdu
cariàxa cariàsa
caribbagliuràdu , agt Definizione chi portat sa cara guasta de sa pigota (o vaglioru) Sinonimi e contrari aggutau, picotosu, pigotau / ttrs. vagliuradu Etimo srd.
càrica , nf: càriga Definizione
pinna de nasu, donniunu de is duos istampos de su nasu, a parte e àtera de su nasu / min. carighedha
Sinonimi e contrari
aguza,
cadrata,
nàstula 1,
pinna 2
Modi di dire
csn:
nasu de càrigas = a càrigas mannas; èssiri de càrigas finis = chi portat càriga, chi leat totu sos fragos, díligu a sos fragos; èssiri càrigas a… = èssere puntadu a…, èssere a cara a…; fuedhai a carighedha = faedhare totu cun su nasu (mescamente pronuntziendhe sa /n/), prus che àteru a pecu; pònniri càriga a su fragu = acarigai, fragai, andai avatu de su fragu; frunziri sa càriga = fàghere de murros, coment'e pro nàrrere chi est cosa chi no piaghet; cumprendi sa cosa in càrigas = no cumprèndhere própiu!
Frasi
margiani portat càrigas finis po s'arrastu ◊ chi no fadhit sa càriga, nau ca intendu arrastu de arracatu! ◊ tupadí is càrigas ca nc'est de morri po su fragu! ◊ ses de càriga fini che cani de cassa! ◊ custu est sànguini chi est calendimí de càrigas!
2.
in càrigas ndi dhu tòrristi totu su chi nci as ingúrtiu! ◊ aite no mi che pones sas càricas in daisecus?!
3.
seus càrigas a sa ziminera e fogu no dhui nd'at!
Cognomi e Proverbi
smb:
Cariga
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
narine
Inglese
nostril
Spagnolo
narina,
fosa nasal
Italiano
narice
Tedesco
Nasenloch.
càrica 1 , nf: càriga 1 Definizione
figu frungia, sicada, carigada; nau in cobertantza, fàula manna; genia de làdhara o ladamíngiu de is molentes / min. carighedha, carighita; èssere a una càriga (nadu de unu)= imbriagu pérdiu
Sinonimi e contrari
fàula
Frasi
sa figu cota meda la sighint a sicare a càriga ◊ apo mandhigadu totaganta die cun ses dinaris de càriga cana ◊ sa càriga, si est bene costoida, si tucorat, si faghet bianca nida ◊ sa ficu niedha est belle che totu càrica
Cognomi e Proverbi
smb:
Cariga
Etimo
ltn.
carica
Traduzioni
Francese
figue sèche
Inglese
dried fig
Spagnolo
higo seco
Italiano
fico sécco,
appassito
Tedesco
getrocknete Feige.
càricas , nf pl Definizione màncias orrúbias chi essint in is cambas a fortza de dhas acostire a su fogu, cosa chi a logos narant casuéciu, casucotus Sinonimi e contrari chichiridhas, pudhedras, pudhérigas, sparlàcias.
caricatúra , nf Definizione
sa figura, sa bisura de unu esagerada in calecunu piessignu o istrupiada po befa
Traduzioni
Francese
caricature
Inglese
caricature
Spagnolo
caricatura
Italiano
caricatura
Tedesco
Karikatur.
carícia , nf Definizione
est s'orrugu de linna, a bisura de una cotza (prus grussa a una parte, prus fine e a punta in s'àtera), chi si ponet po fàere arrèschere sa punta de s'iscala de su carru o de sa timona de s'arau in su giuale; fintzes su maciochedhu in su giogu de is carícias
Sinonimi e contrari
cabiadolzu,
cabiga,
cangiolu,
clavíglia,
ordigione
Frasi
s'at acumpangiai tzichirriendi su butu de sa carícia (B.Pisanu)
Cognomi e Proverbi
smb:
Cariccia
Traduzioni
Francese
cheville,
cheville ouvrière
Inglese
bolt
Spagnolo
tarugo
Italiano
cavìcchia
Tedesco
Holzpflock.
cariciòne , nm Sinonimi e contrari carícia.
caricótu , agt, nm: carigotu Definizione
nau de ccn., chi no sentit bregúngia, chi portat face de sola / c. finidu = prontudu pérdiu, isbrigungiu spaciau
Sinonimi e contrari
discaradu,
facesola,
frontudu,
iscaressidu,
ispudéssidu,
murribistu,
scundiu,
sfaciu
Frasi
cussu carigotu de Tzitzu istat die cun die cun cussos chi traighet (G.Ruju)◊ ses carigotu a pedire dinari a cudhu pro una betada de manu! ◊ pro una fasche de caricotos no podimus andhare a cara arta! ◊ su faularzu carigotu si bochit isse e faghet dannu a totugantos
2.
sa carigota: innanti ndhe faedhat male, de sa zente, e posca lis faghet su bellu in cara!
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dévergondé,
effronté
Inglese
impudent
Spagnolo
descarado,
desvergonzado
Italiano
spudorato
Tedesco
schamlos.
carída cadíra
caridàde, caridàdi , nf: caritate,
carirari Definizione
amore, cumpassione po unu, praxere chi si dhi faet
Modi di dire
csn:
fàghere sa caridade = dare carchi cosa, ma fintzas azudu a unu bisonzosu, fàghere unu piaghere mannu a un'apretadu; domandai sa c. = pedire sa limúsina
Frasi
faghídebbos sa caridade de unu poveritu: azuàdelu! ◊ sa mama l'at lassadu a sa caridade anzena ◊ Deus dhi paghit sa caridadi, gomai! ◊ fachítebbos sa caritate: un'atzichedhu de focu! ◊ fadei caridadis, fradis istimaus! ◊ sa carirari, sa meri!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
charité,
aumône
Inglese
charity
Spagnolo
caridad
Italiano
carità
Tedesco
Barmherzigkeit.
caridadósu , agt, nm: caritatosu Definizione
chi o chie faet caridades
Sinonimi e contrari
cumpassivu,
feritzosu,
lastimosu,
limosinalzu,
piadosu,
piaidadosu
Frasi
podiat èssere custa ratza umana tantu séria e caridadosa che a sa lege tua cristiana?! (P.Chessa)
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
charitable
Inglese
charitable
Spagnolo
caritativo
Italiano
caritatévole
Tedesco
barmherzig.
caridúdine , nf Definizione su èssere caru, nau de su prétziu de is cosas.