cariasambriàga , nf Definitzione
una calidade de cheréssia areste
Sinònimos e contràrios
cerexiabburda,
ghinda
Terminologia iscientìfica
mtm, frt, Prunus avium
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
merise
Ingresu
cherry-tree,
cherry
Ispagnolu
cerezo silvestre
Italianu
ciliègio selvàtico,
ciliègia bisciolina
Tedescu
Kirschbaum.
cariasànta , nf Definitzione una genia de terramíngiu: terra santa, de santu / èssere de c. = díligos díligos, písilis Frases custu pitzinnedhu est de cariasanta!…
cariasàre , vrb Definitzione bodhire cariasa, arregòllere cheréssia Sinònimos e contràrios cerasiare Frases s'intenniant àteras fémminas cariasanne in sos cunzados Ètimu srd.
cariasàrju , nm Definitzione
ortu, logu prantau a cheréssias
Frases
si at picau unu cariasarju a frutu parte
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cerisaie
Ingresu
cherry orchard
Ispagnolu
cerezal
Italianu
ciliegéto
Tedescu
Kirschgarten.
cariasínu , agt Definitzione
chi est de cheréssia, in colore de cheréssia, che cheréssia / olia cariasina = zenia de olia de cufetu, tundha
Sinònimos e contràrios
arrubiastu,
rujastrinu,
rujatu,
rujonzu
/
tundhatzu
Frases
est bellu cussu pane chin su butone cariasinu in mesu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rouge cerise
Ingresu
cherry red
Ispagnolu
cereza
Italianu
ciliegiòlo
Tedescu
Weichselkirsche.
cariàta cariàda
cariàtu, cariàu cariàdu
cariàxa cariàsa
caribbagliuràdu , agt Definitzione chi portat sa cara guasta de sa pigota (o vaglioru) Sinònimos e contràrios aggutau, picotosu, pigotau / ttrs. vagliuradu Ètimu srd.
càrica , nf: càriga Definitzione
pinna de nasu, donniunu de is duos istampos de su nasu, a parte e àtera de su nasu / min. carighedha
Sinònimos e contràrios
aguza,
cadrata,
nàstula 1,
pinna 2
Maneras de nàrrere
csn:
nasu de càrigas = a càrigas mannas; èssiri de càrigas finis = chi portat càriga, chi leat totu sos fragos, díligu a sos fragos; èssiri càrigas a… = èssere puntadu a…, èssere a cara a…; fuedhai a carighedha = faedhare totu cun su nasu (mescamente pronuntziendhe sa /n/), prus che àteru a pecu; pònniri càriga a su fragu = acarigai, fragai, andai avatu de su fragu; frunziri sa càriga = fàghere de murros, coment'e pro nàrrere chi est cosa chi no piaghet; cumprendi sa cosa in càrigas = no cumprèndhere própiu!
Frases
margiani portat càrigas finis po s'arrastu ◊ chi no fadhit sa càriga, nau ca intendu arrastu de arracatu! ◊ tupadí is càrigas ca nc'est de morri po su fragu! ◊ ses de càriga fini che cani de cassa! ◊ custu est sànguini chi est calendimí de càrigas!
2.
in càrigas ndi dhu tòrristi totu su chi nci as ingúrtiu! ◊ aite no mi che pones sas càricas in daisecus?!
3.
seus càrigas a sa ziminera e fogu no dhui nd'at!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cariga
Terminologia iscientìfica
crn
Tradutziones
Frantzesu
narine
Ingresu
nostril
Ispagnolu
narina,
fosa nasal
Italianu
narice
Tedescu
Nasenloch.
càrica 1 , nf: càriga 1 Definitzione
figu frungia, sicada, carigada; nau in cobertantza, fàula manna; genia de làdhara o ladamíngiu de is molentes / min. carighedha, carighita; èssere a una càriga (nadu de unu)= imbriagu pérdiu
Sinònimos e contràrios
fàula
Frases
sa figu cota meda la sighint a sicare a càriga ◊ apo mandhigadu totaganta die cun ses dinaris de càriga cana ◊ sa càriga, si est bene costoida, si tucorat, si faghet bianca nida ◊ sa ficu niedha est belle che totu càrica
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cariga
Ètimu
ltn.
carica
Tradutziones
Frantzesu
figue sèche
Ingresu
dried fig
Ispagnolu
higo seco
Italianu
fico sécco,
appassito
Tedescu
getrocknete Feige.
càricas , nf pl Definitzione màncias orrúbias chi essint in is cambas a fortza de dhas acostire a su fogu, cosa chi a logos narant casuéciu, casucotus Sinònimos e contràrios chichiridhas, pudhedras, pudhérigas, sparlàcias.
caricatúra , nf Definitzione
sa figura, sa bisura de unu esagerada in calecunu piessignu o istrupiada po befa
Tradutziones
Frantzesu
caricature
Ingresu
caricature
Ispagnolu
caricatura
Italianu
caricatura
Tedescu
Karikatur.
carícia , nf Definitzione
est s'orrugu de linna, a bisura de una cotza (prus grussa a una parte, prus fine e a punta in s'àtera), chi si ponet po fàere arrèschere sa punta de s'iscala de su carru o de sa timona de s'arau in su giuale; fintzes su maciochedhu in su giogu de is carícias
Sinònimos e contràrios
cabiadolzu,
cabiga,
cangiolu,
clavíglia,
ordigione
Frases
s'at acumpangiai tzichirriendi su butu de sa carícia (B.Pisanu)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cariccia
Tradutziones
Frantzesu
cheville,
cheville ouvrière
Ingresu
bolt
Ispagnolu
tarugo
Italianu
cavìcchia
Tedescu
Holzpflock.
cariciòne , nm Sinònimos e contràrios carícia.
caricótu , agt, nm: carigotu Definitzione
nau de ccn., chi no sentit bregúngia, chi portat face de sola / c. finidu = prontudu pérdiu, isbrigungiu spaciau
Sinònimos e contràrios
discaradu,
facesola,
frontudu,
iscaressidu,
ispudéssidu,
murribistu,
scundiu,
sfaciu
Frases
cussu carigotu de Tzitzu istat die cun die cun cussos chi traighet (G.Ruju)◊ ses carigotu a pedire dinari a cudhu pro una betada de manu! ◊ pro una fasche de caricotos no podimus andhare a cara arta! ◊ su faularzu carigotu si bochit isse e faghet dannu a totugantos
2.
sa carigota: innanti ndhe faedhat male, de sa zente, e posca lis faghet su bellu in cara!
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dévergondé,
effronté
Ingresu
impudent
Ispagnolu
descarado,
desvergonzado
Italianu
spudorato
Tedescu
schamlos.
carída cadíra
caridàde, caridàdi , nf: caritate,
carirari Definitzione
amore, cumpassione po unu, praxere chi si dhi faet
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere sa caridade = dare carchi cosa, ma fintzas azudu a unu bisonzosu, fàghere unu piaghere mannu a un'apretadu; domandai sa c. = pedire sa limúsina
Frases
faghídebbos sa caridade de unu poveritu: azuàdelu! ◊ sa mama l'at lassadu a sa caridade anzena ◊ Deus dhi paghit sa caridadi, gomai! ◊ fachítebbos sa caritate: un'atzichedhu de focu! ◊ fadei caridadis, fradis istimaus! ◊ sa carirari, sa meri!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
charité,
aumône
Ingresu
charity
Ispagnolu
caridad
Italianu
carità
Tedescu
Barmherzigkeit.
caridadósu , agt, nm: caritatosu Definitzione
chi o chie faet caridades
Sinònimos e contràrios
cumpassivu,
feritzosu,
lastimosu,
limosinalzu,
piadosu,
piaidadosu
Frases
podiat èssere custa ratza umana tantu séria e caridadosa che a sa lege tua cristiana?! (P.Chessa)
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
charitable
Ingresu
charitable
Ispagnolu
caritativo
Italianu
caritatévole
Tedescu
barmherzig.
caridúdine , nf Definitzione su èssere caru, nau de su prétziu de is cosas.