A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

chicàgiu, chicàju , nm: achicaju, chicazu Definitzione de una nae de linna posta in su fogu, sa parte chi abbarrat chentza abbruxada deunudotu; orrugu de una nae de linna; orrugu de ferru po aconciare su fogu / essíreche in chicajos = pèrdiri sa passiéntzia, artziai sa boxi Sinònimos e contràrios achicajola, ancidadore, assitzoni, ghisparru, grispasu, ischichinadorju, lispesu Frases sos chi no sunt bonos carvonajos faghent carvone dae sos chicajos ◊ a corpos de chicazu e sulandhe so reséssidu a fagher tènnere su fogu ◊ Chichedhu che fiat istupau de domo currendho e su babbu aifatu cun d-unu chicaju de crecu chi pariat un'istoco Terminologia iscientìfica ans Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tisonnier Ingresu poker Ispagnolu tuero, trashoguero, hurgón Italianu tizzo, attizzatóio Tedescu brennendes Holzscheit, Schüreisen.

chicalòra , nf Sinònimos e contràrios chíchela Terminologia iscientìfica crp.

Chicànzelu , nm Definitzione númene de ómine: Chicu + Ànzelu.

chicàzu chicàgiu

chíchela , nf: chíchera, chíghela, chíghera Definitzione genia de bobboi chi assimbígiat a una musca, ma meda prus manna e cun is alas longas longas, chi in s'istade, mescamente a oras de basca e de sole, istat sèmpere cantandho: difícile mannu a dhu bíere ca acostindho si citit; genia de aina po sonare in chida santa; foedhandho de unu, chie giaet ifadu ca istat sèmpere naendho; nau in cobertantza, imbriaghera Sinònimos e contràrios angesa, bibbigorra, cantaganta, chícula, cicirida, cixa, cixigraxa, cixiredha, coibira, pisigorra, sitzigarra, sitzigolla, tzitarra Frases sas chícheras, chicherandhe a totu dúmida, irmedhighinabant a totus ◊ in s'istade, iforas s'intendhiant is chígheras ebbia ◊ sas chíchelas dae mesu de su fenu cantant in deche, in chentu, in milli, in d-unu pore! ◊ a ndhe fachent de mímula, sas chícheras! 2. custu no assutat mai: est una chígula, sempre nendhe! Terminologia iscientìfica crp, tibicen plebejus Ètimu ltn. cicala.

chichelàre , vrb: chicherare Definitzione cantare, nàrrere, foedhare, fàere boghes coment'e chíghelas Frases in fatu de sas chimeras chichelabas ballandhe rie rie (F.Satta)◊ su guturedhu de dommo chichelabat de boches innossentes ◊ sas iscolas torrant a chicherare de creaturas, in capidanne Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bourdonner Ingresu to buzz Ispagnolu chirriar Italianu frinire, ronzare Tedescu zirpen.

chíchera chíchela

chicheràre chichelàre

chichía , nf Definitzione in su foedhóngiu de o po is pipios, sa pudha, ma fintzes sa natura de su mascu Sinònimos e contràrios bichiriola, billella 1, bobborota, drolla, lelledha, lilla 2, marracoi, minninna, pichiriola, picita, pilledha, pisciuledha, pissiredha, puzonedha, tórrina, tuturedhu 1 Terminologia iscientìfica crn Ètimu srd.

chichígliu , nm: chighígliu, chighílliu, chighillu, ghighílliu Definitzione boghes, tzérrios, carraxu, zúmiu chi faet sa gente, is animales, ma fintzes àteru / ríere a chichígliu = a iscracàlliu Sinònimos e contràrios abbatúliu, biuldu, budrellu, carralzu, chimentu, digorju, moida, ragàglia Frases fint a chighígliu fatu cun càntigos e sonos ◊ sa canàglia fit totu a tzarra e a chighíglios ◊ a iscutas mi pariat de intèndhere chighílliu de pessones brighèndhesi (G.Ruju)◊ si calchi pecu li connoschides, narademilu sentza fàghere chighílliu e chimentu! ◊ solu calecunu faghet s'ala a Cristos istendhe mudu e no lendhe parte a su chighílliu de sa zente 2. so intendhendhe chighígliu de columbas e de caos in s'aera ◊ unu chighílliu innotzente nos at a abbèrrere su coro 3. mi faedhant de chighíglios de rios Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tapage, clameur Ingresu clamor Ispagnolu alboroto Italianu schiamazzo, baccano, clamóre Tedescu Lärm.

chichilitòni , nm Definitzione nau de ccn., su fígiu de sa pudha bianca, unu chi si tenet a preferu Sinònimos e contràrios cochi, dhudhu.

chichillòne , nm Sinònimos e contràrios scimprotu.

chichíllu , nm Sinònimos e contràrios chichiu Frases bellu chichillu est, cussu!… Ètimu srd.

chichinàre chechinàre

chichiníta , nf Definitzione ischintídhia de fogu e fintzes braxa pitica in su chinisu Sinònimos e contràrios chintidha, cinciriga, cispa, flaria, fraidha, ichinchidha, ischinchiridha, istenchidha, pispidha, schinchidha, tighinisa, ischentidha.

Chichínu , nm Definitzione númene de ómine: po fémina -a.

chíchinu , agt Definitzione chi est biancu, càndhidu Sinònimos e contràrios càndhidu Frases ant acatau una barra chíchina de molente in s'iscavu Terminologia iscientìfica clr Ètimu ltn. cicinus.

chíchiri , nm: chichirichí Definitzione genia de presumu, coment'e candho unu si bantat / fàere su c. = giare bàntidos a sèi etotu, credendhosi tropu; fai abbasciai su chíchiri a unu = segaidhu de tressu, giare un'immurrada, iscontrobbare Sinònimos e contràrios chighirista Ètimu itl. chicchirichì Tradutziones Frantzesu orgueil, morgue Ingresu pride Ispagnolu soberbia (f) Italianu supèrbia Tedescu Hochmut.

chichirídhas , nf pl Definitzione màncias orrúbias chi essint in is cambas a fortza de dhas aparare nudas a su fogu Sinònimos e contràrios càricas, pudhedras, pudhérigas, sparlàcias.

chichiríllia , nf Sinònimos e contràrios bantzicallera, bellabbellantza, chíglia, períncia, pindilinzone, sanciainedha, tandhariola, tzantzajola, tzantzigannenne Terminologia iscientìfica ggs.