chicàgiu, chicàju , nm: achicaju,
chicazu Definizione
de una nae de linna posta in su fogu, sa parte chi abbarrat chentza abbruxada deunudotu; orrugu de una nae de linna; orrugu de ferru po aconciare su fogu / essíreche in chicajos = pèrdiri sa passiéntzia, artziai sa boxi
Sinonimi e contrari
achicajola,
ancidadore,
assitzoni,
ghisparru,
grispasu,
ischichinadorju,
lispesu
Frasi
sos chi no sunt bonos carvonajos faghent carvone dae sos chicajos ◊ a corpos de chicazu e sulandhe so reséssidu a fagher tènnere su fogu ◊ Chichedhu che fiat istupau de domo currendho e su babbu aifatu cun d-unu chicaju de crecu chi pariat un'istoco
Terminologia scientifica
ans
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tisonnier
Inglese
poker
Spagnolo
tuero,
trashoguero,
hurgón
Italiano
tizzo,
attizzatóio
Tedesco
brennendes Holzscheit,
Schüreisen.
chicalòra , nf Sinonimi e contrari chíchela Terminologia scientifica crp.
Chicànzelu , nm Definizione númene de ómine: Chicu + Ànzelu.
chicàzu chicàgiu
chíchela , nf: chíchera, chíghela, chíghera Definizione genia de bobboi chi assimbígiat a una musca, ma meda prus manna e cun is alas longas longas, chi in s'istade, mescamente a oras de basca e de sole, istat sèmpere cantandho: difícile mannu a dhu bíere ca acostindho si citit; genia de aina po sonare in chida santa; foedhandho de unu, chie giaet ifadu ca istat sèmpere naendho; nau in cobertantza, imbriaghera Sinonimi e contrari angesa, bibbigorra, cantaganta, chícula, cicirida, cixa, cixigraxa, cixiredha, coibira, pisigorra, sitzigarra, sitzigolla, tzitarra Frasi sas chícheras, chicherandhe a totu dúmida, irmedhighinabant a totus ◊ in s'istade, iforas s'intendhiant is chígheras ebbia ◊ sas chíchelas dae mesu de su fenu cantant in deche, in chentu, in milli, in d-unu pore! ◊ a ndhe fachent de mímula, sas chícheras! 2. custu no assutat mai: est una chígula, sempre nendhe! Terminologia scientifica crp, tibicen plebejus Etimo ltn. cicala.
chichelàre , vrb: chicherare Definizione
cantare, nàrrere, foedhare, fàere boghes coment'e chíghelas
Frasi
in fatu de sas chimeras chichelabas ballandhe rie rie (F.Satta)◊ su guturedhu de dommo chichelabat de boches innossentes ◊ sas iscolas torrant a chicherare de creaturas, in capidanne
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bourdonner
Inglese
to buzz
Spagnolo
chirriar
Italiano
frinire,
ronzare
Tedesco
zirpen.
chíchera chíchela
chicheràre chichelàre
chichía , nf Definizione in su foedhóngiu de o po is pipios, sa pudha, ma fintzes sa natura de su mascu Sinonimi e contrari bichiriola, billella 1, bobborota, drolla, lelledha, lilla 2, marracoi, minninna, pichiriola, picita, pilledha, pisciuledha, pissiredha, puzonedha, tórrina, tuturedhu 1 Terminologia scientifica crn Etimo srd.
chichígliu , nm: chighígliu,
chighílliu,
chighillu,
ghighílliu Definizione
boghes, tzérrios, carraxu, zúmiu chi faet sa gente, is animales, ma fintzes àteru / ríere a chichígliu = a iscracàlliu
Sinonimi e contrari
abbatúliu,
biuldu,
budrellu,
carralzu,
chimentu,
digorju,
moida,
ragàglia
Frasi
fint a chighígliu fatu cun càntigos e sonos ◊ sa canàglia fit totu a tzarra e a chighíglios ◊ a iscutas mi pariat de intèndhere chighílliu de pessones brighèndhesi (G.Ruju)◊ si calchi pecu li connoschides, narademilu sentza fàghere chighílliu e chimentu! ◊ solu calecunu faghet s'ala a Cristos istendhe mudu e no lendhe parte a su chighílliu de sa zente
2.
so intendhendhe chighígliu de columbas e de caos in s'aera ◊ unu chighílliu innotzente nos at a abbèrrere su coro
3.
mi faedhant de chighíglios de rios
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tapage,
clameur
Inglese
clamor
Spagnolo
alboroto
Italiano
schiamazzo,
baccano,
clamóre
Tedesco
Lärm.
chichilitòni , nm Definizione nau de ccn., su fígiu de sa pudha bianca, unu chi si tenet a preferu Sinonimi e contrari cochi, dhudhu.
chichillòne , nm Sinonimi e contrari scimprotu.
chichíllu , nm Sinonimi e contrari chichiu Frasi bellu chichillu est, cussu!… Etimo srd.
chichinàre chechinàre
chichiníta , nf Definizione ischintídhia de fogu e fintzes braxa pitica in su chinisu Sinonimi e contrari chintidha, cinciriga, cispa, flaria, fraidha, ichinchidha, ischinchiridha, istenchidha, pispidha, schinchidha, tighinisa, ischentidha.
Chichínu , nm Definizione númene de ómine: po fémina -a.
chíchinu , agt Definizione chi est biancu, càndhidu Sinonimi e contrari càndhidu Frasi ant acatau una barra chíchina de molente in s'iscavu Terminologia scientifica clr Etimo ltn. cicinus.
chíchiri , nm: chichirichí Definizione
genia de presumu, coment'e candho unu si bantat / fàere su c. = giare bàntidos a sèi etotu, credendhosi tropu; fai abbasciai su chíchiri a unu = segaidhu de tressu, giare un'immurrada, iscontrobbare
Sinonimi e contrari
chighirista
Etimo
itl.
chicchirichì
Traduzioni
Francese
orgueil,
morgue
Inglese
pride
Spagnolo
soberbia (f)
Italiano
supèrbia
Tedesco
Hochmut.
chichirídhas , nf pl Definizione màncias orrúbias chi essint in is cambas a fortza de dhas aparare nudas a su fogu Sinonimi e contrari càricas, pudhedras, pudhérigas, sparlàcias.
chichiríllia , nf Sinonimi e contrari bantzicallera, bellabbellantza, chíglia, períncia, pindilinzone, sanciainedha, tandhariola, tzantzajola, tzantzigannenne Terminologia scientifica ggs.