A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

cruenàle , agt Definitzione nau de frutuàriu, chi est tropu cruo, crú mamale, cherfu, dhue bolet meda a còere Sinònimos e contràrios chélviu.

cruèsa , nf Definitzione su èssere cruo de sa cosa chi no est lómpia, no est cota; nau de gente, chi no at callau a ciorbedhu, chi tenet su fàere de unu piciochedhu Tradutziones Frantzesu immaturité Ingresu crudeness, immaturity, unripeness Ispagnolu agrura, falta de madurez Italianu crudézza, immaturità Tedescu Roheit, Unreife.

cruetòri cabertòre

crufaría crofaría

crufassòni, crufessòne , nf: cufessone, grufassoni Definitzione gente meda chi camminat totu pínniga in acumpangiamentu a ccn. (mescamente unu santu)/ sa crufessone de su bene = sa cambarada de amigos e parentes carrèndheche sos trastes a domo de sa cojada noa Sinònimos e contràrios acumpagnamentu, brefessioni, poltiscione Frases cun pannos de seda e de brocadu paria unu pudhedru in crufessone (F.Mura)◊ a su préide che dh'aus acumpanzau in crufessone ◊ nos ant tirau comente si tirant sos boes in sa cufessone de santu Sidoro ◊ una note m'est atobiada una crufessonedha de fémminas a candhela alluta e naendho s'orrosàriu

crúgi crúche

crugifissàre crocifissàre

cruguísta, crugurísta chichirísta

crugullài , vrb Sinònimos e contràrios chilcare, iscrucuzonare, scrocollai Frases in su stàinu is mangonis cun su pitzu funt crugullendi in su ludu in cica de cóciua, de bremis ◊ bandit puru a crugullai, a circai arrastus antigus! (G.P.Salaris) Ètimu srd.

crugullòni , nm Definitzione genia de bremighedhu chi ponet a su trigu chistiu, ammuntonau o in istrégiu, e apicigat is granos apare Frases su priogu dhus cruxat che su crugulloni a su trigu! Terminologia iscientìfica crp.

cruguxòni , nm: culigione, culilgioni, culinzone, culirgioni, culirzone, culixoni, culungioni 1, culunzone, culurgioni, culurjone, culurzone, culuzone, curunzone, curruxoni Definitzione genia de papare o de druche cun casu o arrescotu friscu fatu coment'e bustina cun duos pígios de pasta fines apicigaos in oros cun su prenimentu in mesu / curruxoni de bentu = zenia de durche a zisa de culirzone ma frissu e chentza prenimentu Sinònimos e contràrios bululzone, guluglione, pulilgioni Frases po fai cruguxonis sa pasta tocat a dha tendi a pillus ◊ nau ca si funt isculaus is culixonis: po cosa dhus eus pintaus!… 2. si ne dhis dant, si leant unu culunzone de ménnula cotu in forru, o unu culunzone frissu o unu pículu de tzípula Sambenados e Provèrbios smb: Culurgioni, Cullurgioni Terminologia iscientìfica mng Tradutziones Frantzesu ravioli Ingresu raviolo Ispagnolu ravioles Italianu raviòlo Tedescu Ravioli.

cruinciólu , agt Definitzione nau de frutu, chi no est cotu bene, ancora unu pagu cruo Sinònimos e contràrios cruàncinu, cruàxini, crudonzu Ètimu srd.

cruínu , nm Definitzione terra annigrina, crua Sinònimos e contràrios crodina Ètimu srd.

cruíxini , agt Definitzione nau de frutuàriu, chi no est cotu meda, ancora unu pagu cruo Sinònimos e contràrios arbau, cruànciu, cruàxini, crudonzu Ètimu srd.

crujàre , vrb: cugiare, cujare Definitzione serrare, sanare, nau de una segada, de una freadura, de una ferida o checa / cugiare sas feridas, una piae Sinònimos e contràrios crosai*, crusulare, sanai Frases cussas sont punturas malas a crujare ◊ sona su disisperu de sos restados cun sa ferida chentza mai cujare (V.Bécciu)◊ aite a bi torrare, como chi sa ferida est già cujada? ◊ che mama t'istimo e ti addoro ca sa piae in s'ànima mi cujas (P.Secchi)◊ sa praga si mi est crujata Tradutziones Frantzesu cicatriser, suturer Ingresu to cicatrize Ispagnolu cicatrizar, suturar Italianu cicatrizzare, rimarginare, suturare Tedescu vernarben, nähen.

crúju , nm: crúsiu, cruxu, cúgiu, cuju 1, cuzu cuxu, grusu Definitzione terrenu, possessu no meda mannu ma serrau; tretu apartau, frantu, mescamente tra duos muros o cresuras, fintzes loghighedhu po chistire cosa Sinònimos e contràrios cugnau, possessu, tanca / angrone, arranconi, chizone, coda 1, corroncone, crucuzone, currungioni, furringoni Frases cuss'andhata nche dabat a su crúsiu issoro ◊ sunt andhaos a su crúsiu de ube su poledhu fit paschendhe ◊ su crúsiu de cudh'ómine no fit irfenau ◊ padronu de cujos serrat sos àidos ◊ sos crujos suos sunt vinzas, olivàrios e ortos ◊ ite bella est sa rosa chi frorit in sa corte in s’oru de su cruju… 2. canno sas voches no s'intenniant prus, sos tres acratzaris si sont abbitzatos de nch'èssere in crujos, a curtzu a vidha ◊ cada crúsiu lis aperjat in pedes, a cussos cainos! 3. de laore ocannu ndhe apo prenu totu is cúgios ca s'argiola fut mannita ◊ bi at fantàsimas cuadas in dogni cuzu ◊ su batu che intrat in totu sos cuzos ◊ a isse l'ant mortu in sos cujos de su pasciale sou ◊ mi che ant postu in d-unu cuzu po crupa sua ◊ cussu fit su cuzu de s'ainedhu in domo Ètimu ltn. clusiu(m) Tradutziones Frantzesu terre fermée par une clôture Ingresu fenced farm Ispagnolu cercado Italianu podére recintato Tedescu eingefriedeter Gutshof.

crujúra cesúra

crúma , nf Definitzione erva pútita, de batos, de arresfrius (su fragu faet a istúrridos) Sinònimos e contràrios brunedha, erbiatus, isculabadedhas, issopo, isturridana, sudorea, urma Terminologia iscientìfica rbc, Teucrium marum Ètimu pnc. khourmá.

crumàre , vrb: acromai* Definitzione cumerare, inartare is cúmburos crachidandho (comente faent mescamente is burricos) Sinònimos e contràrios acumbuai, calchedhare, calchidare, callidare, carcinai, screnciai Frases sos cadhos annigraiant crumandhe.

crumíru , nm Definitzione tiracoa, chie in su postu de trebballu lassat chi siant is àteros a si arrempellare o apònnere a gherra e no faet fortza impare cun is cumpàngios po difèndhere is diritos fintzes suos etotu Tradutziones Frantzesu briseur de grève Ingresu scab Ispagnolu esquirol Italianu crumiro Tedescu Streikbrecher.