A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

canísca , nf Definitzione genia de piscigani, fintzes de duos metros de mannària Sinònimos e contràrios canusu, musciola Terminologia iscientìfica psc, galeorhinus galeus Ètimu itl. canisca Tradutziones Frantzesu squale Ingresu shark Ispagnolu tiburón Italianu squalo Tedescu Hai.

canischiadòri , agt, nm Definitzione chi o chie caníschiat, murrúngiat a dentes sidhadas, cun tzacu Sinònimos e contràrios arrabbiosu, febosu Ètimu srd.

canischiài , vrb Definitzione murrungiare a boghe surda, a dentes sidhadas comente faet su cane, cun fele Sinònimos e contràrios arrinzare, ranzidare.

caníschiu , nm Definitzione su canischiare, su murrúngiu surdu chi faet su cane candho dhu faent arrabbiare o biet cosa, innanti de apedhare po ammeletzu o po fàere ischidu Sinònimos e contràrios arrunzu Ètimu srd.

canistèdha, canistédhu caistèdha

canistédhu 1 caistédhu

canistérju , nm Definitzione cane de istrégiu: nau a disprétziu de chie si cumportat male, faet male, dannu, e àteru deasi, àbbile solu a papare Sinònimos e contràrios iscorporadu, istercorjale Ètimu srd.

canistezólu , nm Sinònimos e contràrios caistedha, palini Ètimu srd.

canistrèdha caistèdha

canistrédhu caistédhu

canístru , nm Definitzione genia de pane bellu, totu pintau, fatu a bisura de pigiones, de fògias, frores, e àteru, fatu po isposóngiu, po una sacra e festas deasi Terminologia iscientìfica pne Ètimu ltn. canistrum.

canitzare , vrb Definitzione arrennegare, fàere arrennegare che cane, giare tzacu, fàere arrennegu Sinònimos e contràrios arrabbiai, arrannegai, infuterare Frases custos bighinos no los podiamus bídere ticu e sa pisterchina bi leaiamus gustu a los fàghere canitzare (S.Saba)

caníu , agt Definitzione incanidu, chi portat is pilos canos, biancos Sinònimos e contràrios canu, pilialvu, pilicanu.

canivète , nm Definitzione unu bonu a nudha, persona de perunu importu, chi ponet mente a s'àteru coment'e cane chi ponet aifatu Sinònimos e contràrios babballucu, ballalloe, ballullu, bichillocu, innóchidu, lolle, mentzosu.

cànna , nf Definitzione genia de erba linnosa (upm) chi faet manna, arta, longa fintzes chimbe e ses metros, cun su truncu buidu de nodu in nodu ue bogat una fògia manna, longa e lada unu tretu imbodhigada a istrintu e poi aperta deunudotu e acabbada a punta, portat s'arraighina a cotzina nodosa, unu pagu a cotzighina grussa, faet su frore a ispiga manna (pinnitzu); cun custu númene si podet nàrrere css. cambu de erba buidu in mesu (o fintzes prenu), mancari precisandho canna de ite est (es. de trigu, de órgiu, de fae, de orruo, de bide, de moriscu, de càule, de latuca, de gureu); un'arremu de sa carena fatu a cundhutu; mesura antiga de longària; una calidade de canna est cussa de tzúcuru, prena che a sa canna de su moriscu ma abbosa e druche meda, a brocadas curtzitas (sa brocada est su tretu de nodu a nodu); parte tuvuda de un’arma chi isparat, ue ch’essit su tiru / min. cannita, cannixedha Sinònimos e contràrios cambu Maneras de nàrrere csn: c. pisana = canna bella tènnera chi faghet in sos rios (ma nadu de zente, pessone arta meda, fintzas conchilébia e de pagu frimmesa); c. furistera = itl. bambú, impitada pro fàghere ainas de sonare; c. de tzúcuru = canna prena, russa che a sa canna pisana, durche meda (de cussa faghent túcaru), a nodos curtzos; c. de filiverru = arrogu longu de filiverru; c. de figuíndia = upu, canna isperrada in punta fata pro bodhire morisca, figu, e gai; c. de candelobbru = ue s'intrat sa candhela, in su candhelobbre; sa c. de su gúturu o de is prummonis = garguena; canna de rú = tentalza, àlamu; c. de soli = rajos de sole; c. de romana = su bratzu de s'istadea, ue bi sunt marcadas sas intacas e si ponet su pirone; c. de aràdulu = sa timona; innetare c. (in cobertantza)= fàghere sa púliga; essiri in cannas de crobeta, in cannas malas = pesàresi a boghes male arrennegados, pesaisí a cannas pisanas; no tocare una cosa mancu cun tres cannas de Baronia = èssereche tropu atesu, no fàghere a la tocare; si bi girat su bàrriu de sa c. (nadu de logu) = no bi at nudha, est líchidu totu, bóidu, chentza trastes nudha, (nadu pro ccn.: chi est solu deunudotu, chentza neune) Frases ispuligare, segare, isperrare, prantare canna ◊ sa canna si ndhe segat in zennarzu, candho est lómpida ◊ a ndhe iscutinare s'olia andhat bene a canna ◊ trexentus cannas friscas, cincuxentus sicadas… ses in mari e no piscas… 2. candho lu tocat si ndhe dogat innedha tremèndhesi che canna ◊ est reu, téteru che canna ◊ est débbile che canna 3. lassànt is mannugas in terra acapiadas cun sa canna de su trigu atotu ◊ a nudha servit sa canna si no at ispiga ◊ su trigu fàciat conca manna, mancai non fàciat canna! 4. in sa càscia bi at cannas de fresi, lentolos e costúmenes ◊ iseta finas a che tèssere custa canna de furesi! ◊ at fatu una canna de muru bullu ◊ est bortaedie: bi at galu sete cannas de sole 5. si fut imbàtiu in is primus cannas de su soli, chi fut bessendu ◊ duas cannas de sole a serentina, longa s'umbra de su chercu in sa piata… Sambenados e Provèrbios smb: Cannas, (Decannas) Terminologia iscientìfica mt, Arundo donax Ètimu ltn. canna Tradutziones Frantzesu roseau Ingresu reed Ispagnolu caña Italianu canna comune Tedescu Rohr.

cànnaba , nf Definitzione linu cagnu, erba bella po fàere tessíngiu Sinònimos e contràrios cagnu, cànnabu.

cannabàrju , nm: cannavarzu Definitzione logu semenau a cànnau Ètimu ltn. *cannabariu(m).

cannabàtzu canavàciu

cannàbida , nf: cannàpida, cannàpide Definitzione genia de furriadòrgia de canna po giagarare pigiones, fàere fuire is arresias o tutinas: est una canna (a logos duas) de unos duos metros, isperrada mesu mesu, po duos tresunos de sa longària e iscudendhodha in ària faet unu sonu chi giàgarat, faet fuire, is pigiones Sinònimos e contràrios mémula Frases sonu de cannàpide ◊ tzòcala, sa cannàbida, Totoi! 2. comintzaiat a boghes e chentza sensare cannàbida: "Mòvedi! Si no ti ndhe pesas luego, ti ndhe tiro pedhibedhi cun cobertas e cun totu!" Terminologia iscientìfica sjl Ètimu srd.

cannabítu , nm: cannaghitu, cannaitu, cannoitu Definitzione codriola de cànnau; lobu de fune chi si betat a murros de s'animale po dhu pigare a tira Sinònimos e contràrios balentinu, cordedha, cordigliola, filadissa, funedhu, ispaitu, músciu, presógliu, toroneu, tzunghedhu / dogale Frases ponidhus in logu chi no dhui tirit bentu e afrimadhus a cannabitu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cordage de chanvre Ingresu hemp rope Ispagnolu cable de cáñamo Italianu cànapo, cordicèlla Tedescu Hanfseil.