fritighíssa , nf Definitzione sa crae de linna chi in s’iscupetedha de samucu ispinghet una balla faendhondhe essire s'àtera a cropu Sinònimos e contràrios frigheta, ispintore.
fritínzu , nm Definitzione su fritire Sinònimos e contràrios abbentu 3 Ètimu srd.
fritíre , vrb Definitzione
tròchere e incrubare (comente faent is puntas de is matas po su bentu); su si mòvere o mòvere una cosa fintzes po che dha pònnere a una parte, su si mòvere a giagaradura, a cropu, tratènnere unu pagu faendho una cosa po ndhe fàere un’àtera o agiudare a unu
Sinònimos e contràrios
allacanae,
chinnire,
frànghere,
grunare,
incruai,
incrunai,
indugi,
infritire,
ingrussiare,
mòere,
suncai,
truminare,
tziricare
/
trèmere
Frases
denanti a una mama isconsolada frito sa fronte ◊ a su càntaru meu friti sas laras ca ndhe as ingranzeu (P.Mereu)◊ dolorosas penas ant fritidu sa forte conca tua ◊ fritinno is genugos dhi faiant s'adoracione ◊ donzi fundhu fit càrrigu de ua a ispantu chi fritiat sa bide totu a terra ◊ tristu e a passos lentos fit cun sos ojos fritidos a terra
2.
cun totu sos impitzos chi tenzo no mi poto fritire a fàghere àteru ◊ comente mi poto fritire andho a binza a meighinare ◊ sas berbeghes si sunt fritidas: bae a bídere no bi apat animale! ◊ frítidi ca inoghe istrobbas! ◊ a bos fritides ca depo passare?!
Tradutziones
Frantzesu
fléchir,
courber
Ingresu
to bow
Ispagnolu
doblar
Italianu
flèttere,
chinare
Tedescu
beugen.
fritíre 1 , vrb Definitzione infritare, abbasciare, menguare su budhidore Sinònimos e contràrios afritare, ifridare, isfriorzare, isfritire, stebidai | ctr. caentae, imbudhighinare Frases dàssalu fritire, su brou, sinono ti brujas! Ètimu srd.
fritíu fritídu
fritònzu , agt Definitzione chi est unu pagu fridu Frases s'abba est colada de caente a tebiedha a fritonza (B.Sini).
fritòre , nm Definitzione fritu meda, forte / sos fritores de s'ierru = su frius meda de s'ierru Sinònimos e contràrios frigidúmene, frigilidade, frizidore, frixidadi | ctr. caentu Frases dae domo in domo pedidore atraesso, che cane sentza mere, invochendhe s'anzenu piaghere pro no morrer de fàmene e fritore (S.Lay Deidda) Ètimu srd.
fritorídu , agt: afritoridu*, frituridu Definitzione chi tenet fritu, téteru de su fritu, morindho de fritu Sinònimos e contràrios afrituladu, allintugliadu, infritoridu | ctr. caente Frases ses ancora fritoridu comente fist in bennarzu.
fritorósu friarósu
frítu , nm, agt: fridu Definitzione
temperadura bàscia, nau fintzes de comente unu sentit diferéntzia de calore; chi est fridu, chi dhue faet fritu; foedhandho de dinare, chi unu ndhe tenet pagu e nudha; sentidu lenu, istima de pagu contu, su chi tenet unu fàere chentza interessamentu
Sinònimos e contràrios
frios
| ctr.
basca,
caentu,
calura
/
caente
Maneras de nàrrere
csn:
intrare, pònnere, leare, tènnere, bènnere fritu, essire, catzàresi, bogaresiche su fritu; fàghere fritu chi faghet ballare sas píberas = meda, de no pòdere agguantare; èssere fritu fritu cun ccn. = no ndi fai contu
Frases
triballa ca ti che bogas su fritu! ◊ caminendhe ch'essit su fritu a pes ◊ fit unu fritu chi belaiat sa salia in buca ◊ lampu a fritu: sa pedhe dae cara ndhe catzat!…◊ si ti corcas cugúzadi, ca sinono ti benit fritu
2.
cussa est fea che su fritu e su fàmine ◊ custa domo est frita ◊ betesit innanti s'abba frita, debustis s'abba caente ◊ in montes de artu est logu fritu
4.
totu cussos dannos nos ant lassadu fritos che nie: no tenimus unu sodhu!
5.
Antónia cun megus fit frita frita e deo puru mi so infritada de issa ◊ so fritu fritu ca mi ant allimbadu
Sambenados e Provèrbios
prb:
parente de intradura ne fritu e ne calura
Terminologia iscientìfica
tpm
Ètimu
ltn.
frig(i)dus
Tradutziones
Frantzesu
froid
Ingresu
cold
Ispagnolu
frío
Italianu
fréddo
Tedescu
Kälte,
kalt.
frítu 1 , pps, agt Definitzione de fríere Sinònimos e contràrios frintu, frissu 2. chi seu de ispétzia, mi ponit trinta ous fritus, mancu su fumu bit!
fritulàntzigu , agt Definitzione chi sufrit su fritu, chi est téteru de su fritu Sinònimos e contràrios friarosu, titicu, titirigosu / cdh. fritulànciu Ètimu srd.
fritulósu friarósu
fritúra fridúra
fritúra 1 fridúra 1
friturídu fritorídu
friturósu friarósu
frítza frícia
fritzànte , agt Definitzione nau de cosa de bufare, chi paret ca ispirtit in buca.
fritzàre ferciài