A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

incruéscu , nm Definitzione ifadu, istrobbu, nau fintzes in su sensu de dannu chi si faet a s'àteru, cosighedhas mancari no graves meda ma chi dispraxent etotu Sinònimos e contràrios ifadu, imperpériu, increscu Frases cussos petzi daent incruescu a s'àteru: e candho lassant andhare su bestiàmine afaiu, e candho colant in su tou e ti lassant s'àidu abbertu! Tradutziones Frantzesu ennui Ingresu bother Ispagnolu molestia Italianu molèstia Tedescu Belästigung.

incrunài, incrunàre , vrb: ingrinare, ingrunare Definitzione incrubare o indrúchere unu pagu sa conca e s'ischina puru a cara a denanti, nau fintzes de cumportamentu de chie si acunnortat de fàere sa volontade de àtere / incrunare s'ereu = pònnere taca, mància a s'ereu, bogàrelu in birgonza Sinònimos e contràrios ancrucare, grunare, imbasciai, incruai, ingruxare Frases issu no fait a s'incrunai, mischinu! ◊ sos minores s'incrunant e surbant supra de sa bràsia ◊ incrunàdebbos a triballare! ◊ su sole s'incrunat e saludat custa terra (A.Contu)◊ a su zogu de sa musa, chie perdet si depet incrunare pro fàghere brincare sos àteros ◊ lughe ses de bonidade chi no s'ingrinat ferida ◊ s'incrunat pro si pònnere sas mudandhas e rutu est Ètimu ltn. inclinare.

incrúnu , nm Definitzione su incrunare, in su sensu de betare o abbasciare una cosa prus a una parte; foedhandho de gente tenet sensu de bregúngia / caminare a s'i. = ancrucaos, ingobbedhaos, introtigaos Sinònimos e contràrios incruadura / umiliamentu, umiliascione, umíliu Ètimu srd.

incrupài, incrupàre, incrupàri , vrb: inculpare, incurpai, incurpare, ingulpare, ingurpare Definitzione betare a unu is neghes o curpas de calecuna cosa Sinònimos e contràrios acajonare, acriminai, acrupai, acusai, articulai, ifartare, imputai | ctr. discurpai Frases Fulana lu cheriat ingulpare ca a una fiza li aiat fatu dannu ◊ cussus si funt incrupendi s'unu cun s'àturu de su chi ant fatu ◊ mi so fertu eo: no ingurpedes àtera pessone! 2. bi faiat una làstima custu tziu incrupau chena neghe de un'isorrobbu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu inculper Ingresu to accuse Ispagnolu culpar Italianu incolpare Tedescu beschuldigen.

incrúvu , agt, nm: inculvu, incurvu, incuvu Definitzione chi o chie est malu meda, reberde, torrat dispetos Sinònimos e contràrios animigotu, animiniedhu, miseràbbile / crepuru, dirbetosu, rebelde, screnciosu | ctr. bonu, santu Frases no ti fides de cuss'incruvu: prendhet s'imbíligu finas a su demóniu! ◊ cantu l'azis pagadu cust'incruvu pro nàrrere isambrúlios e machines? ◊ cuss'incruvu no est corosu mancu cun sos suos Tradutziones Frantzesu très méchant Ingresu wick Ispagnolu malvado Italianu malvàgio Tedescu böse.

incruxài , vrb Definitzione foedhandho de pudóngiu de matas, segare de grughes a immuciurradura Sinònimos e contràrios aggruxai Ètimu srd.

incúa icúi

incúa 1 , nf Definitzione frustale o fuste de sa coa Sinònimos e contràrios codigone, crogale.

incuàdas , avb Definitzione si narat sèmpere coment'e avb. in su sensu de logu e de tempus passau: andai, torrai i. = torrare a culissegus, torrare insegus (in su logu e in su tempus) Sinònimos e contràrios culinsecus, palipissegus / acoacò, addaesegus, aissegus, daesecus, insegus | ctr. addaenanti Frases su bentu ndi torrat su sonu incuadas ◊ mi parit chi seus torraus incuadas de trint'annus ◊ fortzis ti at fatu mali su èssi torrau incuadas cun su pentzamentu! ◊ cussa est un'afrenta chi si fait torrai incuadas de séculus ◊ eis isbagliau caminu: torrai incuadas e pigai cuss'atru morixedhu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu en arrière Ingresu back Ispagnolu atrás Italianu indiètro Tedescu zurück.

incuadernài, incuadernàre , vrb Definitzione fàere a cuadernu, a líbberu Ètimu spn. encuadernar.

incuadhigài, incuadhigàre , vrb Definitzione pònnere subrabare, una cosa in pitzu de s'àtera, coment'e a cuadhu Sinònimos e contràrios acabadhare, acabadhicare, acuadhigai, imperrai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu surpeposer Ingresu to put on, to superimpose Ispagnolu solapar, encaballar Italianu sovrapporre, incavalcare Tedescu übereinanderlegen.

incuadhigàu , pps, agt Definitzione de incuadhigai; nau de unu, chi si credet tropu Sinònimos e contràrios presumidu, presuntziosu, sabiedhu, sciudotu.

incuadhinài , vrb Definitzione pesare a cumeradas, nau mescamente de is cuadhos Sinònimos e contràrios acromai, calchidare, carcinai, cumerare, iscumbarare Ètimu srd.

incuadradúra , nf Definitzione su incuadrare Sinònimos e contràrios incuadramentu.

incuadraméntu , nm Sinònimos e contràrios incuadradura.

incuadràre , vrb Definitzione pònnere a prumu, fàere andhare a deretu a unu; assentare, cuncordare cunforma a calecunu critériu.

incuàre incruài

incuarradhédhu , nm Definitzione incuedhu, orrughedhu piticu meda.

incubadúra , nf Definitzione su incubare; ufrore a s'istògomo o prandhidura a bentu, su male chi benit a is animales candho papant erba isciusta; foedhandho de virus o àtera intzimia de maladia, su tempus chi passat de candho intrat in s'organísimu a candho si cumènciat a bíere s'efetu Sinònimos e contràrios incubonadura / acirubamentu 2. sos boes sunt mortos de incubadura Ètimu srd.

incubàe, incubài, incubàre , vrb: incupai, incupare Definitzione pònnere su mustu in su cubone a budhire, pònnere su binu in sa carrada (cuba); ufrare, essire ufrau che una cuba de s'arrennegu, de su fele (nau de animales mannos – boes, bacas – fintzes mòrrere de ufradura po àere papau erba isciusta in beranu) Sinònimos e contràrios incubonare / acubare, afenare, inchibberare, ufiare | ctr. iscubonare, scupai Maneras de nàrrere csn: incubare calore = collire caentu meda, imbudhighinare e tratènnere su calore; incubare una maladia = collire intzimia de maladia, finas a candho sa maladia no si paret bene Frases su bingiateri at binnennau e incupau su mustu 2. gasi, incubendhe fora de sentidu, si únfiat tantu, si únfiat, mischina, chi ruet morta crebada in fiancu (Limbaresu)◊ si li sunt incubadas sas bacas e ndhe li at mortu puru 3. no ghetu mexina a su mustu incubau, su fatu e cracau po no guastai (F.Pischedda) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu entonner Ingresu to barrel Ispagnolu encubar Italianu imbottare Tedescu in Fässer füllen.