A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

insagiài, insagiàre, insajài, insajàre , vrb Definitzione provare, ma fintzes ifricire (nau de bestimentu) Sinònimos e contràrios annestrare, assagiai, assagliai Frases su maistu de pannos insàgiat una giubba, una bestimenta 2. abbitaant campiles e sartos, a chie pastorighendhe, a chie bandhidendhe e a chie insajèndhesi pro su zogu (Z.P.Pintore) Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu essayer, éprouver, exercer Ingresu to train, to prove Ispagnolu ensayar Italianu provare, addestrare Tedescu probieren, unterweisen.

insàju , nm Definitzione su insajare Frases lughe e sàmbene cogliesit guta a guta, raju a raju, a sas làgrimas insaju dendhe a sa mortale pena (cps) Ètimu srd.

insàla , nf, nm: insalu, isciala, iscialu, isciaru, issalu, sciala Definitzione festa manna ue si brindhat e faet a papare e a bufare meda; si narat fintzes in su sensu de consumare tropu cosa chentza bisóngiu, a isperdítziu Sinònimos e contràrios iscialada 1, sarau, scialema / istrubberia Frases at batidu sos fiores chin ispaju e chena iscialu pispiados de lentore ◊ sos istranzos sighiant a andhare in iscialos, soguzados dae tiu Zuanne cun cudhu "Bufa!" e "Bufa!" ◊ no ses naschidu pro bívere in iscialos e dormidu! ◊ sa fígia at preténdhiu de fàere sa cójua a isciala manna Ètimu itl. scialo Tradutziones Frantzesu fête, banquet Ingresu rejoicing, banquet Ispagnolu convite, festín Italianu tripùdio, convito Tedescu Jübeln, Gastmahl.

insalàda , nf: intzalada, iscialada, issalada Definitzione erba (prus che àteru crua) cundhia cun ógiu, sale e aghedu (o limone) po acumpangiare àteru papare / i. de mare = zenia de issalada fata cun cosa piscada (càvuru, prupu, cambaredha e gai), de manigare a prima imbucada Sinònimos e contràrios antzalada Frases sos chi amministrant bi ant leadu parte in fàghere e cumpònnere s'iscialada…◊ in su logu de pònnere robba de iscialada sèmeno indívia, latuca, corcorijedha e cugúmene ◊ mai mi est pràxida s'insalada: fintzas a giòvuna apena apena dha tastai! ◊ chentza issalada deo no bi mànigo! Terminologia iscientìfica mng Tradutziones Frantzesu salade Ingresu salad Ispagnolu ensalada Italianu insalata Tedescu Salat.

insaladéri , nm Definitzione butegheri chi bendhet birdura, cosas de fàere a insalada (e no solu) Sinònimos e contràrios birdureri Ètimu srd.

insaliàdu , pps Definitzione de insaliare; chi portat salia.

insaliadúra , nf Definitzione su insaliare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu insalivation Ingresu insalivation Ispagnolu salivación Italianu insalivazióne Tedescu Einspeichelung.

insaliàre , vrb: issaliare, issalibare Definitzione pònnere salia, isciúndhere cun sa salia, fintzes ispudare Sinònimos e contràrios gruspire, imbusinare, ispudai, saliai 2. dogni nemigu l'at insaliada, dogni limba, ridendhe, l'at befada Tradutziones Frantzesu mouiller de salive Ingresu to insalivate Ispagnolu salivar Italianu insalivare Tedescu einspeicheln.

insaltiàre , vrb Definitzione isciuliare, fàere fuire, giagarare is pigiones a boghes o cun àteru Sinònimos e contràrios isciuliai.

insàlu insàla

insambenàdu , pps, agt: insammenadu, issambenadu Definitzione de insambenare; chi portat sàmbene calandho, chi est brutu de sàmbene; chi est chentza sàmbene, chi no dhi at abbarrau sàmbene Sinònimos e contràrios insambinidu 2. in s'istante matessi una lantzada li at ispacadu in petus una vena e in d-unu minutu apen'apena sa persone fit tota insambenada ◊ lassat insammenadu su terrinu 3. devia manigare su parasàmbene chi mi deviat intrare sàmbene ca nachi fia issambenada Tradutziones Frantzesu ensanglanté Ingresu bloodstained, stained with blood Ispagnolu ensangrentado Italianu insanguinato Tedescu blutig.

insambenàre , vrb: issambenare, issambentare, insangunai Definitzione imbrutare de sàmbene Sinònimos e contràrios insambentae, insangrentare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ensanglanter Ingresu to cover with blood Ispagnolu ensangrentar Italianu insanguinare Tedescu blutig machen.

insambentàe, insambentàre , vrb: insanguantai, insanguentai, insanguetai Definitzione imbrutare de sàmbene Sinònimos e contràrios insambenare, insambentire, insangrentare Frases unu surrúngiu cumenti a obbibi dhis at insanguantau s'ànima Ètimu srd.

insambentídu , pps, agt: insambentiu, insambinidu, issambentiu Definitzione de insambentire: chi portat sàmbene, est brutu de sàmbene; in cobertantza nau de ccn., chi est dispràxiu meda Sinònimos e contràrios insambenadu Frases zughet sos benugros totu betados e insambinidos ◊ portat is manos freadas e insambentias po sa fortza chi at fatu poderandho su frenu de su cuadhu 2. a donna Lianora bi ch’ant fichiu un’àtera fritza in su coro zai insambentiu.

insambentíre , vrb: insambitie Sinònimos e contràrios insambenare, insambentae, insangrentare Ètimu srd.

insambentíu, insambinídu insambentídu

insambitíe insambentíre

insàmus , prep, cng, avb: antamas, intàmada, intamas, intambus, intamen, intames, intamis, intamu, intemes, intomas, intramus Definitzione coment’e prep. e cng. giaet s'idea de unu càmbiu, de fàere, o pònnere o nàrrere una cosa a su postu de un'àtera; podet giare fintzes s'idea de àteru, cosa in prus Sinònimos e contràrios annotamala, imbecis, tamen* / assora, inciandus / annotamala Frases intamas de sa manu iat artziau su pei ◊ dispraxit a sa genti manna puru, intamis de a is pipius isceti ◊ no si fidaiat mancu de sos ojos suos intrames de sos ojos anzenos ◊ immoi is crabas no dhas faint caminai mancu a dedí insamus de a denoti 2. intamen de ndi dhi bèniri gosu dhi fiat abarrau unu sentidu de isbuidori ◊ si abbaidaiant a ógiu tortu, intames de si faedhare ◊ mancu abba dhi at dadu, intomas de dhi dare dinari!◊ intemes de las iscríere, sas cantones, si las at registradas 3. de custu intamas sos ambassadores no ndhe faedhant (G.Sanna)◊ intamis, una fémina si est acostada a su tziu po dhu preguntai Tradutziones Frantzesu au lieu de, au contraire Ingresu instead of, on the contrary Ispagnolu en vez de, en lugar de Italianu invéce di, anziché Tedescu statt.

insàndu, insàndus inciàndus

insangiài , vrb Definitzione essire a sàngia, totu matéria, nau de freadura Sinònimos e contràrios apostemai, impostemai, maltzire, sanzire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu suppurer Ingresu to fester Ispagnolu supurar Italianu suppurare Tedescu vereitern.