ischiavísmu , nm Definitzione su fàere o tènnere iscraos, gente coment'e animales, isfrutada.
ischíbbulu , agt, nm Definitzione chi o chie giughet botu, chi istat sèmpere faendho e tocandho Sinònimos e contràrios discípulu / botosu 2. in sos ballos, isse daiat su passu e su tonu a su cantu cun d-unu modu ischíbbulu de abboghinare ◊ no timo sa néula chi caratzat s'orizonte e, ischíbbulu bandhuleri, mi atraet su recreu de su sole (C.Puddu)◊ candho fia ischíbbulu, babbu mi minetaiat chin sa chintolza Ètimu srd.
ischibbusàda , nf Sinònimos e contràrios archibbusada*, fosilada, iscopetada.
ischibiài ischeliàre
ischibidhàu , agt Definitzione nau de ccn., chi est a conca nua Sinònimos e contràrios iscabidhadu, illionzadu Frases avatu de sa barrita currendi ischibidhaus frastimmant afutaus.
ischicajàre , vrb Definitzione acropare a chicaju, mescamente acropare sa linna in su fogu po fàere calare braxa Sinònimos e contràrios irbraxai, ischichinare, isfadhixare, scarrabbussonai Ètimu srd.
ischichigliàre , vrb Definitzione istidhigare a foras de s'istrégiu, nau de ógiu budhindho, friendho Sinònimos e contràrios abbrubudhai, frofroai, ischigliare, ischiglionare, sbrufulai, strichidhai Ètimu srd.
ischichinàda , nf: ischiconada Definitzione su ischichinare, iscutulada, cropu Sinònimos e contràrios addobbada, arropada, bultzonada, ischisinada, scarrabbussonada Ètimu srd.
ischichinadórju , nm Definitzione orrugu de ferru po ischichinare o aconciare su fogu Sinònimos e contràrios chicàgiu Frases custu ischichinadorju fit sa canna de su fusile de mannoi Ètimu srd.
ischichinàre , vrb: ischiconare, ischighinare, ischinchinare Definitzione aconciare su fogu arrangiandhodhi is tzitzones, iscúdere a is tzitzones po che dhis orrúere sa braxa; iscúdere, giare cropos Sinònimos e contràrios achicai, assissai, atzipare, ischicajare, ischichizonare, scarrabbussonai Frases est cun su suladore ischighinanne su fogu 2. su chi navat l'aviat acatau ischichinandhe a picu ◊ sa faedhada sua ischíchinat che a truntzu de chercu!◊ cussos ischíchinant ebbia, bastet chi si fatant a timire ◊ li at ischighinadu unu corpu de fuste Ètimu srd.
ischichinàre 1 , vrb Definitzione samunare, fàere essire biancu, càndhidu, chíchinu Sinònimos e contràrios candessi, candhizare, scandèssiri, scandixai Ètimu srd.
ischichizonàre , vrb Sinònimos e contràrios ischichinare Frases est ischichizonandhe sos titones Ètimu srd.
ischiciadítu , agt: ischitzaditu Definitzione
chi est modhe e faet a dh'istrecare a pódhighes, nau pruschetotu de frutos no bene lómpios (es. mendhuledhu)
Sinònimos e contràrios
malissu
Frases
custa zenia de nughe est ischitzadita
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mou,
tendre
Ingresu
frail
Ispagnolu
mollar
Italianu
prèmice
Tedescu
zwischen den Fingern zerquetschen.
ischiconàda ischichinàda
ischiconàre ischichinàre
ischidabbabbàu , nm: ischitzabbabbau Definitzione
genia de erba velenosa, pudéscia, chi narant fintzes erba ’e dente (faet su frutu coment'e una nughe totu a puntas e po cussu dhi narant puru nuxe ispinosa)
Sinònimos e contràrios
nugheagreste,
stramóniu
Terminologia iscientìfica
rba, Datura stramonium
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
herbe des magiciens,
des sorcières
Ingresu
devil's-apple
Ispagnolu
estramonio,
higuera del infierno,
manzana espinosa
Italianu
stramònio
Tedescu
Hexenkraut,
Teufelsapfel.
ischidàda , nf: iscidada,
scidada Definitzione
su ischidare; s'ora chi unu s'ischidat / avb. (fàere cosa) a s'i. = sendhe ischidados, a ogros abbertos; tempus, candho unu si ndhe ischidat
Sinònimos e contràrios
isvizúliu,
scidadura
| ctr.
drommida
Frases
a s'ischidada tocat a pesare luego ca depimus tucare ◊ custos si furint dormios e a s'ischidada ant agatau apresu insoro unu burricu
2.
isto pensendhe a tie a s'ischidada e a sa drommida ◊ fato sónnios a s'ischidada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
réveil
Ingresu
awakening
Ispagnolu
despertar
Italianu
risvéglio,
svéglia
Tedescu
Erwachen,
Aufwachen.
ischidàdu , pps, agt: scidau Definitzione
de ischidare
Sinònimos e contràrios
bigiagi,
izadu,
schidu
Frases
mi ndh'ant ischidadu cussas boghes
2.
su chi cant'eo essendhe dormidu tue no bi lu cantas ischidadu! (Còntene)
Tradutziones
Frantzesu
éveillé
Ingresu
awake,
awoken
Ispagnolu
despertado
Italianu
svéglio,
svegliato
Tedescu
wach,
aufgeweckt.
ischidàre , vrb: ischitare 1,
iscidae,
iscidai,
ischirae,
issidare,
schidai Definitzione
acabbare de dormire; fàere passare o leare su sonnu, cricare de èssere prus abbistos, prus atentos / ind. imp. 1ˆ p. pl. ischidaemus
Sinònimos e contràrios
abbeltudare,
abbitzare,
irvertudare,
isvizuliare,
sciambullai,
seguzare
| ctr.
dormire
Frases
tocat a ischidare chito su manzanu pro fàghere faina ◊ l'ant drommidu pro lu operare, s'iscuru, ma no bi at ischidadu ◊ si ndh'est ischidadu assuconadu ◊ su pitzinnu pariat ischidannesinne ◊ su pipiu paret iscidandhosindhe ◊ su megnanu mi ne issidant is pudhos cantanno
2.
est arrivada s'ora de ti ndhe ischidare e de mustrare sa cara! ◊ prova a ti ndhe ischidare, o terra mia: promissas e isperas no isetes! ◊ fàghedi pagos passos ca t'ischidas!
Ètimu
ltn.
excitare
Tradutziones
Frantzesu
réveiller
Ingresu
to wake up
Ispagnolu
despertar
Italianu
svegliare
Tedescu
wecken.