ischiavísmu , nm Definizione su fàere o tènnere iscraos, gente coment'e animales, isfrutada.
ischíbbulu , agt, nm Definizione chi o chie giughet botu, chi istat sèmpere faendho e tocandho Sinonimi e contrari discípulu / botosu 2. in sos ballos, isse daiat su passu e su tonu a su cantu cun d-unu modu ischíbbulu de abboghinare ◊ no timo sa néula chi caratzat s'orizonte e, ischíbbulu bandhuleri, mi atraet su recreu de su sole (C.Puddu)◊ candho fia ischíbbulu, babbu mi minetaiat chin sa chintolza Etimo srd.
ischibbusàda , nf Sinonimi e contrari archibbusada*, fosilada, iscopetada.
ischibiài ischeliàre
ischibidhàu , agt Definizione nau de ccn., chi est a conca nua Sinonimi e contrari iscabidhadu, illionzadu Frasi avatu de sa barrita currendi ischibidhaus frastimmant afutaus.
ischicajàre , vrb Definizione acropare a chicaju, mescamente acropare sa linna in su fogu po fàere calare braxa Sinonimi e contrari irbraxai, ischichinare, isfadhixare, scarrabbussonai Etimo srd.
ischichigliàre , vrb Definizione istidhigare a foras de s'istrégiu, nau de ógiu budhindho, friendho Sinonimi e contrari abbrubudhai, frofroai, ischigliare, ischiglionare, sbrufulai, strichidhai Etimo srd.
ischichinàda , nf: ischiconada Definizione su ischichinare, iscutulada, cropu Sinonimi e contrari addobbada, arropada, bultzonada, ischisinada, scarrabbussonada Etimo srd.
ischichinadórju , nm Definizione orrugu de ferru po ischichinare o aconciare su fogu Sinonimi e contrari chicàgiu Frasi custu ischichinadorju fit sa canna de su fusile de mannoi Etimo srd.
ischichinàre , vrb: ischiconare, ischighinare, ischinchinare Definizione aconciare su fogu arrangiandhodhi is tzitzones, iscúdere a is tzitzones po che dhis orrúere sa braxa; iscúdere, giare cropos Sinonimi e contrari achicai, assissai, atzipare, ischicajare, ischichizonare, scarrabbussonai Frasi est cun su suladore ischighinanne su fogu 2. su chi navat l'aviat acatau ischichinandhe a picu ◊ sa faedhada sua ischíchinat che a truntzu de chercu!◊ cussos ischíchinant ebbia, bastet chi si fatant a timire ◊ li at ischighinadu unu corpu de fuste Etimo srd.
ischichinàre 1 , vrb Definizione samunare, fàere essire biancu, càndhidu, chíchinu Sinonimi e contrari candessi, candhizare, scandèssiri, scandixai Etimo srd.
ischichizonàre , vrb Sinonimi e contrari ischichinare Frasi est ischichizonandhe sos titones Etimo srd.
ischiciadítu , agt: ischitzaditu Definizione
chi est modhe e faet a dh'istrecare a pódhighes, nau pruschetotu de frutos no bene lómpios (es. mendhuledhu)
Sinonimi e contrari
malissu
Frasi
custa zenia de nughe est ischitzadita
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mou,
tendre
Inglese
frail
Spagnolo
mollar
Italiano
prèmice
Tedesco
zwischen den Fingern zerquetschen.
ischiconàda ischichinàda
ischiconàre ischichinàre
ischidabbabbàu , nm: ischitzabbabbau Definizione
genia de erba velenosa, pudéscia, chi narant fintzes erba ’e dente (faet su frutu coment'e una nughe totu a puntas e po cussu dhi narant puru nuxe ispinosa)
Sinonimi e contrari
nugheagreste,
stramóniu
Terminologia scientifica
rba, Datura stramonium
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
herbe des magiciens,
des sorcières
Inglese
devil's-apple
Spagnolo
estramonio,
higuera del infierno,
manzana espinosa
Italiano
stramònio
Tedesco
Hexenkraut,
Teufelsapfel.
ischidàda , nf: iscidada,
scidada Definizione
su ischidare; s'ora chi unu s'ischidat / avb. (fàere cosa) a s'i. = sendhe ischidados, a ogros abbertos; tempus, candho unu si ndhe ischidat
Sinonimi e contrari
isvizúliu,
scidadura
| ctr.
drommida
Frasi
a s'ischidada tocat a pesare luego ca depimus tucare ◊ custos si furint dormios e a s'ischidada ant agatau apresu insoro unu burricu
2.
isto pensendhe a tie a s'ischidada e a sa drommida ◊ fato sónnios a s'ischidada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réveil
Inglese
awakening
Spagnolo
despertar
Italiano
risvéglio,
svéglia
Tedesco
Erwachen,
Aufwachen.
ischidàdu , pps, agt: scidau Definizione
de ischidare
Sinonimi e contrari
bigiagi,
izadu,
schidu
Frasi
mi ndh'ant ischidadu cussas boghes
2.
su chi cant'eo essendhe dormidu tue no bi lu cantas ischidadu! (Còntene)
Traduzioni
Francese
éveillé
Inglese
awake,
awoken
Spagnolo
despertado
Italiano
svéglio,
svegliato
Tedesco
wach,
aufgeweckt.
ischidàre , vrb: ischitare 1,
iscidae,
iscidai,
ischirae,
issidare,
schidai Definizione
acabbare de dormire; fàere passare o leare su sonnu, cricare de èssere prus abbistos, prus atentos / ind. imp. 1ˆ p. pl. ischidaemus
Sinonimi e contrari
abbeltudare,
abbitzare,
irvertudare,
isvizuliare,
sciambullai,
seguzare
| ctr.
dormire
Frasi
tocat a ischidare chito su manzanu pro fàghere faina ◊ l'ant drommidu pro lu operare, s'iscuru, ma no bi at ischidadu ◊ si ndh'est ischidadu assuconadu ◊ su pitzinnu pariat ischidannesinne ◊ su pipiu paret iscidandhosindhe ◊ su megnanu mi ne issidant is pudhos cantanno
2.
est arrivada s'ora de ti ndhe ischidare e de mustrare sa cara! ◊ prova a ti ndhe ischidare, o terra mia: promissas e isperas no isetes! ◊ fàghedi pagos passos ca t'ischidas!
Etimo
ltn.
excitare
Traduzioni
Francese
réveiller
Inglese
to wake up
Spagnolo
despertar
Italiano
svegliare
Tedesco
wecken.