A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

imbídri , nm: imbídriu, imbidru, imbirdi, imbirdu, umbidri Definitzione genia de minerale, sitzíllu límpiu, chi lassat passare sa lughe e su calore; lastras chi si faent cun custu minerale po aperturas, giai sèmpere lisas, chídrinas (est materiale chi no indruchet giai nudha) Sinònimos e contràrios bidri*, cidru 1, fidru Frases bentu chi tremis s'imbirdi, poita no ti achietas e mi lassas drommí?! ◊ cuss’imbidru mi at segau su pódhighe Terminologia iscientìfica mnr Tradutziones Frantzesu vitre Ingresu glass Ispagnolu vidrio, cristal Italianu vétro Tedescu Glas.

imbidriàre , vrb Sinònimos e contràrios cristallizai Ètimu srd.

imbidrigài , vrb: imbirdigai, imbirdigari Definitzione essire o fàere de colore bidre, nau fintzes de unu candho si arrennegat a meda, incerare po fele, de su tzacu Sinònimos e contràrios imbirdare, imbirdillai, imbirdire Frases pentzu a su tempus chi currit, a s'imbirdigai e ingroghí de is istagionis 2. bastat, sigaus a nai, ca no mi bollu imbidrigai! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu verdir Ingresu to turn green Ispagnolu verdear Italianu inverdire Tedescu grün machen.

imbidriolàdu , agt Definitzione chi est totu pigau de calecuna idea Frases sa zente est tota imbidriolada e pro su prus si ch'est andhada in disterru, a cúrrere mundhu.

imbídriu, imbídru imbídri

imbídu , nm Definitzione su combidare, nau mescamente giogandho a cartas in su sensu de atzitzare a fàere giogu; una genia de gara chi binchet chie ponet de prus Sinònimos e contràrios cómbidu Ètimu itl. invito Tradutziones Frantzesu offre à l'enchère Ingresu auction sale, bid Ispagnolu licitación, subasta Italianu licitazióne, asta Tedescu Versteigerung.

imbidustíre imbedustíre

imbidustíu , pps, agt Definitzione de imbidustire Sinònimos e contràrios béciu, imbeciau | ctr. giòvanu.

imbierràre , vrb Definitzione passare s'ierru Sinònimos e contràrios iberrare, irzerrare Ètimu srd.

imbièscere, imbièsci , vrb: imbièsciri Definitzione nau de su fogu, aconciare, abbiatzare, fàere tènnere / imbièsciri unu mali = aggravare Sinònimos e contràrios abbiatzare, alluchinzare, allumae, allupiare, atzèndhere Frases custa est linnixedha bella po imbiesci su fogu, ca est fini e sicada.

imbiescidórgiu , nm Definitzione linnighedha fine po allúere fogu, po imbièscere Sinònimos e contràrios imbiescimentu Ètimu srd.

imbiesciméntu , nm Definitzione cosighedha fine po allúere fogu Sinònimos e contràrios allominzu, chimuza, iscabitu, istibitu, pampuzia Ètimu srd.

imbièsciri imbièscere

imbígia, imbíja imbídia

imbijósu imbidiósu

imbilèschere imbelèschere

imbíliche, imbílicu , nm: imbílighe, imbíligu, immíligu Definitzione in sa carena, su nodu chi abbarrat de su cordone, e su cordone etotu (genia de codriola) chi finas a naschire mantenet su fedu totu a unu cun sa carena de sa mama (est coment’e arraighinau in sa segunda, aintru de sa madre) e chi, apustis naschios, si ndhe segat e abbarrat coment’e a nodu e a fossedhu in mesu de sa bentre a parte de fora (in su cristianu a s’artària de su chintzu) Sinònimos e contràrios bídhigu / ttrs. imbírigu Maneras de nàrrere csn: fàghere s'i. a sa criadura, candho naschit; prèndhere s'i. a unu = imbovai sa genti; fàgheresi s'i. che rosa = satzaisí a meda; zúghere s'i. cantu unu canistedhu = èssere matimannu; èssere a imbíliche in foras = a bentre nuda; i. maltzidu = itl. onfalite Frases candho sa criadura naschet ndhe li segant su cordone de s'imbíligu e li faghent unu nodu ◊ su commendatore fit chin s'imbílicu cantu unu canistedhu ◊ s'imbílighe che basolu est tundhu e purpurinu 2. no ti fides de cussu incruvu: prendhet s'imbíligu finas a su demóniu! ◊ cussu in su negússiu prendhet s'imbíligu a totus! Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. umbilicus Tradutziones Frantzesu nombril, cordon ombilical Ingresu navel, umbilical cord Ispagnolu ombligo, cordón umbilical Italianu ombelico, cordone ombelicale Tedescu Nabel, Nabelschnur.

imbiligadòre , nm Definitzione prus che àteru nau de fémina, chi agiuat su pipiedhu a naschire e dhi acàpiat e segat su cordone de s’imbíligu Frases no l’apo fata mai s’imbiligadora, mancari m’intendha capatza (T.Giudice Marras).

imbiligàre , vrb Definitzione segare su cordone, acapiare o fàere s’imbíligu a su pipiu candho naschit Sinònimos e contràrios irbiligare Frases forsis as tue etotu imbiligadu su fedu chintu in fascas e pulidu? (Piras) Ètimu srd.

imbílighe, imbíligu imbíliche