A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

Mamòne , nm Definitzione logu de presone / betàreche a unu in M. (nau a frastimu).

mamória mammórias

mampàru , nm Definitzione genia de amparu chi si faet cun sa manu Ètimu spn. mamparo.

mamúcu , agt Definitzione iscuru mamudu, meda, de no si bíere nudha Sinònimos e contràrios mamudu Frases in sa solidade de sa luche o a s'iscuru mamucu, sa tentascione nos forrocat sos angrones de sa mente e de su coro Ètimu srd.

mamudínu , nm: mamutinu, maudinu, momodinu, mumudinu, mumurinu Definitzione est sa sonada airada chi faent in crésia cun matracas e furriadòrgias sa chenàbura santa candho si arregodat sa morte de Gesugristu; boghes de animales, cropos aira de botes e istrègios de làuna a befa, ma fintzes solu sonos, carraxu mannu; aina po sonare in chida santa / iscuru mamudinu = un'iscuriu chi no si bit mancu a frastimai… Sinònimos e contràrios abbatúliu, abbolotu, abbuluzu, atutina, baraundha, mammarinu, sciumbullu, stragambullu, tifitanu, trambullu, tregollu, tremutu Frases mi parit ca apu inténdiu mumudinu, o istraciendi est? ◊ sos puzones cantant cun dulches maudinos ◊ candho si cojaiat unu fiudu o fiuda, una chedha de pitzocos faiant su momodinu a sonu de botos ◊ su maudinu de sos pitzinnos, cussos tichírrios e risos mi che intraint in cherbedhos 2. "Pésperu maudinu!" abbóchinant sos pitzinnos in sas carrelas in chida santa 3. su mumudinu est una cóciula manna e si sulat aintru Tradutziones Frantzesu vacarme, tapage, bruit Ingresu noise, uproar Ispagnolu matraqueo, estruendo, matraca Italianu strèpito, rumóre Tedescu Lärm.

mamúdu , agt, nm: mamutu, mumutu Definitzione nau de s'iscuru meda, candho no si biet nudha; iscuru meda, iscurigore Sinònimos e contràrios mamucu, mútiu Frases in s'iscuru mumutu un'ómine s'at pérdiu custa note…◊ custu nche intrat in s'iscuru mamutu de s'irménticu 2. semmus a mumutu a no si biet mancu a irrocare! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nuit noire, noir comme dans un four, noir comme dans la gueule d'un loup Ingresu pitch dark Ispagnolu obscuro como boca de lobo Italianu bùio pésto Tedescu stockdunkel.

mamughiàre , vrb Definitzione foedhare o nàrrere agiummai a iscusi Sinònimos e contràrios frofroai, pispisai Frases un'orassione de gosu mamúghiant sas creas ischidaas dae s'umore chi dae artu falat e fecundhat.

màmula , nf Definitzione genia de giogu: si faet a bíere de bòllere giare a s'àteru una cosa ma chentza si dha giare abberu, si dhi presentat e si ndhe torrat a pigare Sinònimos e contràrios daellea, manlea, pichellassa Ètimu spn. mamola Tradutziones Frantzesu tergiversation Ingresu wavering Ispagnolu amago, finta Italianu tiremmòlla Tedescu Schwanken.

mamulàda , nf Sinònimos e contràrios maimonada, mascarada / trambullu, tregollu.

mamuntéi! , iscl Definitzione a pagu!, abbellu!, chentza presse!

mamuntòmo malmuntòne

mamusócu , agt, nm Definitzione chi o chie est pagu abbistu Sinònimos e contràrios babbalocu, ballullu, bichillocu, innóchidu, lolle, mammalucu Frases si sighit cun cussu passu, dhi ndh'at a pònnere de corros a cussu mamusocu de carabbineri!…◊ mamusocu, no ischis nàrrere àteru?!

mamussòne, mamussòni malmuntòne

mamutínu mamudínu

mamutòne malmuntòne

mamútu mamúdu

mamutzòne, mamutzòni malmuntòne

manàche , nm Definitzione genia de figura, a bisura de persona, fata de terra, ghísciu o àteru deasi Frases apo fatu unu manache, un'ómine iscurtu e nudu, lezu e barvudu (P.Pireddu).

manàcu, mànacu , nm Definitzione persona mala, fintzes fata a pentzamentu, de tímere, chi faet a dha tímere, fintzes pagu giusta de conca, maca, istramba Sinònimos e contràrios mammoi, olcru / managu* Frases bae, bae, za bi est su manacu!…◊ su manacu fassista bos at domau che poledhos ◊ est pronta a mi ghetare, irfidada e muda, ungrales de astore sa manaca de totu sas cussorjas (G.Delogu).

manàda , nf: maniata Definitzione su tanti de trigu messau o àteru matzu de cosa chi podet pigare una manu (a logos, perra de manu, a logos unu tanti de matzos); cropu giau cun sa manu Sinònimos e contràrios cugusta, matulada 1, perrunca Frases intendho ancora sos tzocos de s'àrgada, candho giaju dae unu mannuju de linu ndhe faghiat una manada ◊ so essida a bodhire pagas manadas de frenugu ◊ deghe manadas a cantu cabent in d-una manu cumponent su mannuju 2. gioghendi a sa folla de sa crocoriga, sa manada sua a cussu chi dhi tocàt a s'atacai dhu lassàt istronau! (Lai) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poignée, tape Ingresu handful, cuff Ispagnolu manada, palmada Italianu manata Tedescu Handvoll, Handschlag.