tellixèdha , nf Definitzione tella pitica, pedrighedha lada Sinònimos e contràrios lastrita.
tellòra tagiòla
telloràrgiu talloràxu
telloràxi, telloràxu talloràxu
téllura , nf Definitzione pedra lada Sinònimos e contràrios tèglia Ètimu srdn.
telluràrgiu, telluràxu talloràxu
tellúri , nm Sinònimos e contràrios praicàrgiu, razile, talloraxu Ètimu srdn.
telòne , nm Definitzione telu grussu, mannu.
telòne 1 , nm Definitzione tula manna, terrenu prus longu chi no largu Frases b'aiat unu telone semenadu a trigu, in sa tanca.
tèlpe , nm, nf: terpe, trepe Definitzione prus che àteru, genia de animale longu longu e fine, chentza peis e ne farrancas, chi camminat a egaseogas illasciandho e coment'e iscutulandhosi in terra, pentzau sèmpere che animale malu; fintzes àtera genia de animales pagu geniosos e, in cobertantza, persona mala / no bíere mancu terpe = mancu ànima, nudha, a neune Sinònimos e contràrios caboru, cerpe, cerpiu, grodhe, terpente Frases cale columba càndhida innossente mossida dae terpe velenosu ◊ sa terpe che at cumbintu a Eva chin sa mela…◊ telpes e mostres, tra fiamaridas l'afritzant cun sa vista ànima e coro (P.Casu)◊ sa tentascione istrísciat che sa terpe ◊ una die chi si aiat fatu una pastina li at bénnidu unu dolore chi si trofijaiat che telpe Terminologia iscientìfica anar Ètimu ltn. serpes Tradutziones Frantzesu serpent Ingresu snake Ispagnolu serpiente Italianu sèrpe, serpènte Tedescu Schlange.
telpía , nf, nm: cerpiu*, serpia, terpia, terpiu, tirpia, tripia, tzarpia Definitzione dónnia e css. bobboi; foedhandho cun tzacu de ccn., chie giaet ifadu o est malu Sinònimos e contràrios arresia, babballoti, babbaudhu, babboi, errebiu, incerpiu, terpusu, titupiu Frases brujendhe piantas e colturas custa terra incantada si distruet, forsis mancu tirpias che istant solas ◊ su gorropu est unu furriadorzu de istrias, acoilat bobborrotis e tirpias 2. cussa fémina est una tripia Tradutziones Frantzesu les insectes Ingresu insects Ispagnolu los insectos Italianu gli insètti Tedescu Insekten.
télu , nm: teu 1 Definitzione orrugu mannu de tela, de àtera orrobba téssia, o fintzes de plàstica Frases si ponet unu telu, mescamente de lana, a cuguzare su pane pesendhe ◊ pro collire s'olia isterrent telos de pràstica in sa cortina 2. dhi apu nau a mi ndi betiri unu teu, de tripa, e mi ndi potat un'iscaparroni!
telútza , nf Definitzione tella pitica, tellixedha Sinònimos e contràrios arragiola, pianella, pranita Frases est un'iscala a gradinus de telutzas niedhas chi badhant a dónnia postura de pei.
tèlza , nf Definitzione genia de misura (de unos noe litros) Frases aiat postu sas ainas in d-una cascetedha manna cantu una telza.
telzibbúcu , nm: terzebbucu, totzibbucu Definitzione pannighedhu a si frobbire in murros papandho Sinònimos e contràrios frebbeucu, pannighedhu, tiagiola, tialledha, tratabbucu / cdh. tuadholu Ètimu itl.l terzebuca Tradutziones Frantzesu serviette de table Ingresu napkin Ispagnolu servilleta Italianu tovagliòlo Tedescu Serviette.
tèma , nf: atema, dema, tzema (sa t. = nr. satèma) Definitzione càusa, iscusa de unu male, maladia mancari no grave; fintzes prantu longu Sinònimos e contràrios ciaca, insemia, iscóticu, iscúgia, mendhea, taca 3, témiu, tzemia* Frases as collidu tema: mi pares tunconidu Tradutziones Frantzesu symptôme Ingresu illness beginning Ispagnolu principio de enfermedad Italianu difètto alla salute, princìpio di malattìa Tedescu schlechte Gesundheit, Anfang einer Krankheit.
tèma 1 , nm Definitzione argumentu chi si portat in chistionu, sa cosa chi si chistionat, de chistionare: mescamente s'argumentu tirau a billetes chi giaent a is poetas de palcu, o su chi in iscola giaent a is istudentes po dhos pònnere a iscríere, coment’e prova o cumproa de su chi ant istudiau o de comente ischint foedhare de s'argumentu Sinònimos e contràrios alleca, argumentu, chestione Frases in su tema chi dadu mi as oe devo cantare sa part'e s'eroe (Cubeddu)◊ o siat tema betzu o tema nou, deo in custu bi agato recreu! (Sozu)◊ arrejono su tema chi dana, lu fato diventare triunfante (Tucone) Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu sujet, thème Ingresu composition, topic Ispagnolu tema Italianu tèma, argoménto Tedescu Thema.
temàdu , agt: tematu, tzemau Definitzione chi at buscau atema, temiadu, chi tenet calecuna mància in sa salude Sinònimos e contràrios incimiau, indemau, intinniu, tacadu, temósigu, temosu, tunconidu | ctr. líaru, sanu Frases sas berbechedhas meas sont istasidas e temadas Ètimu srd.
temàgna tamàgnu