agrestàre , vrb: arestai,
arestare Definitzione
essire areste, si narat de animales e de erbas chi, unu tempus contivigiaos cun su trebballu, dhos ant lassaos a sirba issoro, abbandhonaos, e ant pérdiu in calidade; si narat fintzes de is terrenos lassaos chentza trebballaos chi si prennent de totu su chi dhue naschit; nau de gente, istare aillargu de is àteros agiummai coment'e tenendho bregúngia o ifadu de sa cumpangia, fàere che a s'animale areste chi no si lassat tocare nudha nudha
Sinònimos e contràrios
abriare,
aferare,
arestire,
arruarzare,
eremire,
imbragadinai,
imburdiri,
irratzare
/
ammugronare,
assirbonae,
azanare
| ctr.
ammasedare
Frases
custu frenugu si ch'est arestadu ◊ nos fit mancadu su batu: apustis de meda za l'amus àpidu ma si che fit arestadu e a lu cramare no beniat prus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rendre sauvage
Ingresu
to make wild
Ispagnolu
volver silvestre (plantas),
salvaje (animales),
huraño (personas)
Italianu
inselvatichire
Tedescu
verwildern.
agrèste , agt: areste 1,
aresti,
arestu Definitzione
nau de erbas o de matas (e fintzes de terras), chi faent a solas, chentza contivígiu de sa gente, chentza chi nemos ndhe prantet; nau de animales, chi no funt pesaos apostadamente, ne domaos o abbituaos a sa manu de sa gente, chi no si lassant acostire o tocare, pagu o nudha abbituaos a bíere gente; nau de ccn., chi est iscontriosu, chi no bolet istare cun àtere, pagu amedhosu / lassai su masedu po s'aresti = lassare su bonu pro su malu, su menzus pro su peus
Sinònimos e contràrios
arrui 2,
buldu,
faràstigu
/
agrestosu,
aréstigu
| ctr.
coltivau
/
domadu,
masedu
/
ammedhósicu
Frases
fustinaga, frúture areste ◊ bi at erbas arestes bonas a manigare ◊ est una terra agreste chi in beranu si cucutzat de ervas e fiores ◊ sas erbas fuint tropu cracas: si bidiat ca fuit logu areste, terra chena triballiare ◊ su pisellu de àinos nostru est areste ◊ Bustianu fit perricau imbucandhe in su gúturu agreste a s'intrada de sa bidha
2.
apo chircatu de tènnere sa gatu pro la curare, ma si est fughita che gatu agreste ◊ as a curri de crabetura in crabetura coment'e unu gatu aresti ◊ immoi dhas podiat sètzi comenti bolliat issu is tres purdedhas arestis ◊ Giuanni papàt pibitziris e meli aresti
3.
cussu est areste che fera ◊ si podet nàrrere chi dogni bidha at àpidu sos bandhidos suos, bonos e malos, masedos o arestes, umanos o sambeneris
Sambenados e Provèrbios
smb:
Areste, Aresti
Ètimu
ltn.
agrestis
Tradutziones
Frantzesu
sauvage
Ingresu
wild
Ispagnolu
silvestre (plantas),
montés (animales),
bravo,
huraño (pers.)
Italianu
selvàtico,
insociévole
Tedescu
wild,
ungesellig.
agrestósu , agt: arestosu Definitzione
chi est unu pagu areste, chi no si agatat tanti bene in cumpangia, nau de gente
Sinònimos e contràrios
agreste,
aréstigu,
arestolu,
assirbonau,
cravosu,
murvonassu,
spiolu
| ctr.
ammedhósicu
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
scorbutique
Ingresu
cantankerous
Ispagnolu
hosco,
huraño
Italianu
scorbùtico
Tedescu
mürrisch.
ammusciagiólu , agt Definitzione
chi costumat a si ammutriai, a fàere murros grussos, chi si ofendhet po dónnia cosa
Sinònimos e contràrios
assumbrosu,
aumbraditu,
maleteri,
primmagiolu,
primmósigu,
primóstigu,
strugnu
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
grognon
Ingresu
misery?? (o sulker?)
Ispagnolu
huraño
Italianu
musóne
Tedescu
Sauertopf.
arritzonídu , pps, agt Definitzione
de arritzonire; nau de cosa, chi a dha tocare est arrasposa; nau de unu, chi est crispudu, arrennegosu in sa manera de fàere
2.
su padronu, arritzonidu, peseit sa boghe: - O catzadores, benide, in sa cussorza apo bidu porcrabos!
Tradutziones
Frantzesu
bourru
Ingresu
grumpy
Ispagnolu
áspero,
huraño
Italianu
increspato,
bùrbero
Tedescu
gekräuselt,
mürrisch.
crispúdu , agt Definitzione
nau de orrobba, de pedhe, chi est a tzirbisas, a pinnigas; nau de unu, chi est arrennegau, arrennegosu, físchidu
Sinònimos e contràrios
arritzonidu,
grisposu,
ingruciupidu,
strugnu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ridé,
bourru
Ingresu
grumpy,
wrinkled
Ispagnolu
arrugado,
rugoso,
huraño
Italianu
grinzóso,
bùrbero
Tedescu
runzelig,
mürrisch.
iscontriósu , agt Definitzione
chi est de naturale malu, chi si dha pigat deretu, chi si ofendhet po nudha
Sinònimos e contràrios
assumbrosu,
aumbraditu,
ingorrosu,
maleteri,
primmósigu,
strugnu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
revêche
Ingresu
surly
Ispagnolu
adusto,
huraño
Italianu
scontróso
Tedescu
störrisch.
istrúgnu , nm, agt: istrúngiu,
strugnu Definitzione
su istare primmaos po calecuna cosa chi no est pràchia; nau de unu po sa manera de fàere, chi est iscontriosu, chi si dha pigat luego, chi si che artzat
Sinònimos e contràrios
abbródhiu,
annógiu,
atrafudhu,
bischiza,
bústica,
labbrione,
pussàgiu
/
arritzonidu,
crispudu
Tradutziones
Frantzesu
bouderie,
bourru
Ingresu
pout,
rough
Ispagnolu
morro,
arisco,
huraño
Italianu
bróncio,
bùrbero
Tedescu
finsteres Gesicht,
mürrisch.
lunàtzu , agt Definitzione
nau de unu, chi no si ponet in ammostu, chi est unu pagu coment'e bregungiosu
Sinònimos e contràrios
duritadu,
duritosu
| ctr.
carietadu,
ibbregungiau
Frases
iscommitis - narat unu passirillanti - a unu lunatzu fundu de sermentu - chini est prus atentu?
Tradutziones
Frantzesu
qui se dérobe,
discret,
modeste
Ingresu
shy
Ispagnolu
esquivo,
huraño
Italianu
schivo
Tedescu
spröd,
scheu.
scanceriósu , agt: iscanceriosu,
schenceriosu,
schinceriosu Sinònimos e contràrios
dengheri,
dengosu,
melindrosu,
minghenghi,
mirringhengu,
scanceriau,
schincedhosu
/
mendhecosu
Frases
si ndi benit a domu a iscrucullai, si acostat schenceriosa a s'acajolu e bufat a intullu ◊ a nàrriri diddinu est prus scanceriosu de nàrriri nonnu
2.
mairu miu est scanceriosu: pani matzosu no ndi papat! ◊ sa pipia dh'intendu scanceriosa, no est prangendi ma si chèsciat: si depit intendi mali
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
minaudier,
timide
Ingresu
mawkish,
reluctant
Ispagnolu
dengoso,
melindroso,
huraño
Italianu
smanceróso,
smorfióso,
ritróso
Tedescu
geziert,
zimperlich,
spröde.
strúgnu , agt: istrugnu*,
strúnniu Definitzione
nau de unu po sa manera de fàere, chi est iscontriosu, chi si dha pigat luego, si ofendhet, no est modhedhu in su fàere
Sinònimos e contràrios
asciosu,
assumbrosu,
aumbraditu,
maleteri,
primmósigu,
primóstigu
Tradutziones
Frantzesu
bourru,
ombrageux
Ingresu
irritable
Ispagnolu
arisco,
huraño
Italianu
bùrbero,
permalóso
Tedescu
mürrisch,
übelnehmerisch.
tzirriósu , agt Definitzione
chi faet tzinchírriu, coment'e de cosa chi girat arrasigandho, sidhia, chentza unta; nau de unu, chi no est modhe in su arrespòndhere e in su fàere, chi est porosu, severu
Sinònimos e contràrios
tzichirriagiolu,
tzichirriosu
/
arritzonidu,
crispudu,
strugnu
Frases
cancellus arruinaus e tzirriosus si ant a obèrriri
2.
ómine tzirriosu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
grinçant,
bourru
Ingresu
squeaking,
grumpy
Ispagnolu
chirriante,
arisco,
huraño
Italianu
cigolante,
bùrbero
Tedescu
knirschend,
mürrisch.