Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ingànniu , nm: ingannu Definitzione su chi si faet po ingannare; s'arresurtau, su dannu de s'ingannu Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, caràmbula, estremagiogu, imbelecu, imbovu, mangalofu, màngana, mangorra, tarasca, tràglia, tramòglia, trampa, troga Frases su dimóniu est su rei de s'ingannu ◊ bentu de milli ingànnios ◊ s'ingannu torrat a s'ingannadore ◊ comente at fatu a mi giúghere s'ingannu? ◊ zutu ti ant s'ingannu a bozu issoro ◊ a pàschere porcos a minore andhesit ma su padronu giutu li at ingannos Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu fraude, duperie Ingresu fraud Ispagnolu engaño Italianu fròde, inganno Tedescu Betrug.

inghénia , nf Definitzione cosa chi si faet cun trassa, a ingannia Sinònimos e contràrios afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbodhicu, imbovu, imbusta, ingànniu, scapadóriu, trampa, troga Frases fint tempos de abbolotos e de inghénias chentza cabu perunu (G.Fiori)◊ siat acabbada s'inghénia! Ètimu spn. ingenio Tradutziones Frantzesu subterfuge, duperie Ingresu trick Ispagnolu embrollo Italianu sotterfùgio, imbròglio Tedescu List, Betrug.

inghiriótu , nm: ingirioto, ingiriotu Definitzione genia de giru, de inghíriu e fintzes movimentu a furriadura; muntone de foedhos de chie est in crica de trampare s'àteru Sinònimos e contràrios biabbólica, coileta, ifiliestu, inzamu Frases zoghendhe a s'inghiriotu su pitzinnu est rutu imbadhinadu 2. no ti perdas in chentu inghiriotos: nara su chi as de nàrrere e impresse! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu manigance Ingresu turn, swindle Ispagnolu rodeo Italianu giravòlta, raggiro Tedescu Drehung, Betrug.

intrània , nf, nm: intràniu Definitzione su male chi si pentzat e cuncordat a ingannu contr'a ccn. Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, cadràbula, concivada, cumpoltura, estremagiogu, imbovu, ingànniu, mangalofu, màngana, tarasca, tràglia, tramòglia, trampa, trapassa, troga Frases s'at buscadu un'isaurimentu chi li at postu in perígulu sa vida e si est de sos intrànios pentida (G.Sini)◊ a su babbu e a sa mama los cumpensat cun intrànios malignos e finas los istúpiat in cara Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu machination, duperie Ingresu intrigue, deceit Ispagnolu engaño Italianu macchinazióne, inganno Tedescu Anstiftung, Betrug.

inzàmu , nm: inzomu Definitzione su inzomare; cosa chi si cuncordat po pigare o bínchere a ingannu a ccn. Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, cadràbula, cumpoltura, imbovu, ingànniu, intrània, tramòglia, trampa, trapassa, transa, trebedhu, troga / cdh. ignomu Frases sos inzomos sunt in bois filados chentza fusu ◊ za ndhe zughes de inzomos, bellu meu! ◊ inoghe sos astraos de s'ijerru pro zente furistera sunt acamu, e in s'istiu rajos a inzamu li ordint sos lentolos de s'interru (A.Dettori) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu complot, manigance Ingresu plot, cheat Ispagnolu trama, embrollo Italianu trama, raggiro Tedescu Intrige, Betrug.

macatrefería , nf Sinònimos e contràrios arrebbuseria, embusteria, fuglieria, fragnocoleria, ingannia, tramperia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu escroquerie Ingresu fraud Ispagnolu estafa Italianu truffa Tedescu Betrug.

màngana , nf Definitzione cosa chi si faet a ingannu Sinònimos e contràrios abberintu, cumpoltura, estremagiogu, imbovu, ingànniu, mangalofu, tarasca, tràglia, tramòglia, trampa, troga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu manigance, machination Ingresu swindle Ispagnolu embeleco Italianu raggiro Tedescu Betrug.

tramòglia, tramòja, tramòlla , nf: tremoja Definitzione cosa chi si faet a ingannu de s'àteru; fintzes chie acostumat a ingannare s'àteru Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbovu, ingànniu, mangorra, tràglia, tramperia, troga / tramperi, trasseri Frases sas tramojas de sas lezes ◊ cussa tramoja no bi lis ischiat neunu, in sa Comune Ètimu spn. tramoya Tradutziones Frantzesu fraude, piège Ingresu trick Ispagnolu fraude, trampa Italianu fròde, tranèllo Tedescu Betrug, Falle.

tràmpa , nf Definitzione cosa chi si faet o chi si narat a dannu de s'àteru, contra a sa volontade sua, faendho crèdere una cosa po un'àtera, e fintzes sa malidade, su vítziu de trampare / leare o picare a unu in t. = bínchere, cumbínchere, pigare cun s'ingannu, contandho fàulas, presentandhodhi una cosa po un'àtera Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, cadràbula, estremagiogu, imbovu, ingànniu, màngana, maragna, tarasca, tràglia, trampadoria, trapassa, transa, trebedhu, troga Frases mundhu traitore: totu trampas, totu ingannia! ◊ labai de no arrui in sa trampa malladita de nc'iscavuai sa língua nosta! 2. mancu delincuentes podent leare in trampa cun su diritu a s'informatzione (L.Ilieschi)◊ in trampa che apo giutu a su mare a Bustiana, chi est birgonzosa meda Sambenados e Provèrbios prb: su matzone perdet su pilu ma no sas trampas Tradutziones Frantzesu escroquerie, piège Ingresu prank Ispagnolu estafa, trampa Italianu gherminèlla, truffa, tranèllo Tedescu Schlich, Betrug.

trampería , nf Definitzione su costumare a trampare, su istare a su trampa trampa a s'unu e a s'àteru Sinònimos e contràrios arrebbuseria, embusteria, fragnocoleria, ingannia, macatreferia, trampa Ètimu ctl., spn. tramperia Tradutziones Frantzesu escroquerie Ingresu swindle Ispagnolu tramposería Italianu truffa Tedescu Betrug.

tròga , nf, nm: trogu Definitzione cosa chi si cuncordat a iscusi e cun malítzia, po pigare s'àteru in trampa, o fintzes chi si faet o narat coment'e iscusa, fàula Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, estremagiogu, imbovu, imbusta, ingànniu, mangalofu, màngana, marrufa, tramòglia, trampa, trapassa, trassa, trobinzu / arraghèscia, frocu Maneras de nàrrere csn: bocare trogas = bogare mendheas, bogai frocus, circai forrogus, arreghèscias; pigai a ccn. a trogus de pilus = a pilos, a tzufos de pilos; fai calincuna cosa in troga = in trampa; pònnere a ccn. a sa t. = a cumprou, fàere cufessare su chi ant fatu Frases su babbu at perdonau is trogas de sa filla chi fiat fastigendi a iscusi ◊ sa mama no si est acatada de is trogas chi at cumbinau sa filla cun s'isposu ◊ cussu t'imbodhicat in sa troga parada de sa droga ◊ est imparendi trogas e trassas po no arrui cun is óminis ◊ est chin s'aficu, poi de tantas proas de su viver in trogu fitianu, chi tramunadu torret su beranu (G.A.Salis)◊ si filu, dèu filu a trogus ◊ andat peri is bidhas cun promissas e trogas e ndi pinnigat is piciochedhus ◊ totu custu prantu minudu no at a èssiri un'àtara troghixedha tua? 2. a cudha fémina dha pigant a trogus de pilus, dha impellint e si pistat s’ossu de s’ogu (P.Alcioni)◊ at agganfau su piciochedhu a trogas de pilus ◊ funt certendi… ge nau ca si pigant a trogus de pius! Sambenados e Provèrbios smb: Troga Ètimu spn. droga Tradutziones Frantzesu prétexte, imposture, duperie Ingresu excuse, fraud Ispagnolu pretexto, impostura, estafa Italianu pretèsto, impostura, imbròglio Tedescu Vorwand, Betrug, Schwindel.