Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abborrigàda , nf: abburricada, burrigada* Definitzione brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo Sinònimos e contràrios ghelea, molentada, tontesa Frases fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori) Tradutziones Frantzesu sottise, bêtise Ingresu bad joke Ispagnolu borricada Italianu brutto schérzo, spropòsito Tedescu schlechter Scherz, großer Fehler, Dummheit.

atolondraméntu , nm: atrollondamentu Definitzione su atolondrai Sinònimos e contràrios alloriamentu Frases tussit pagu pagu e pigat tempus po pòdiri acafai su spantu, s'atrollondamentu, s'imbídia de is cumpàngius Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étourdissement, abrutissement Ingresu stupidity Ispagnolu atolondramiento Italianu sbalordiménto, istupidiménto Tedescu Verblüffung, Dummheit.

balossàda , nf Definitzione fatura de balossos Sinònimos e contràrios balossímini, lollúghine, tonteria Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise Ingresu stipidity Ispagnolu sosería Italianu stupidàggine, stupidata Tedescu Dummheit.

garrafatòni , nm Definitzione machine mannu chi si narat o chi si faet, cosa chi no andhat bene própriu in nudha Sinònimos e contràrios ciancarronada, perralia Ètimu spn. garrapatón, gazafatón Tradutziones Frantzesu bêtise Ingresu non-sense Ispagnolu burrada, disparate Italianu somaràggine, bestialità Tedescu Dummheit, Schnitzer.

isabidóriu , nm, nf: isapidóriu, isciapidória, isciapidóriu, issabidóriu, issapidóriu, ixapidóriu, sciapidóriu Definitzione cosa nada cun pagu giudítziu, chentza seru, cosa de gente pagu sàbia, machine Sinònimos e contràrios bambiore, ibbàmbiu, illériu, isapidoria, isapidura, isapidore, iscàntaru, isciallóriu, issapidesa, lofiori, scassolu, sciabóriu Frases at nadu una cosa chi fut un'isapidóriu mannu (Z.Porcu)◊ est cenu de brullas e de isciapidória Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu niaiserie, fadeur, bêtise Ingresu foolishness Ispagnolu sosería Italianu insulsàggine, scipitézza, stupidàggine Tedescu Fadheit, Dummheit.

isambrúliu , nm Definitzione cosa chentza sustàntzia chi si narat Sinònimos e contràrios bambura, ibbàmbiu, isabóriu, lollúghine, lolluine, sciapidóriu, tronia Frases cantu l'azis pagadu cust'incruvu pro nàrrere isambrúlios e machines? Tradutziones Frantzesu idiotie Ingresu stupidity Ispagnolu sosería Italianu scempiàggine Tedescu Dummheit.

isapidoría , nf Definitzione cosa chi si narat o chi si faet chentza sabiesa, chentza sustàntzia Sinònimos e contràrios bambiore, bambura, isabidóriu, isambrúliu, isapidura, sciabóriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu insipidité, fadeur (fig.) Ingresu foolishness Ispagnolu sosería Italianu insipidità, stupidàggine Tedescu Fadheit, Dummheit.

isentíghine , nm Definitzione su èssere isentos de conca, de crebedhos, su pecu de chie est isente a conca Sinònimos e contràrios isempiúmene, isentúmine Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déficience, stupidité Ingresu deficiency, idiocy Ispagnolu imbecilidad Italianu deficiènza, imbecillità Tedescu Dummheit.

istrallóbbiu , nm: istralóbbiu, istrollóbiu, istrolóbbiu, istrolobbu, istrolófiu Sinònimos e contràrios illériu, isabidóriu, isambrúliu, istrallogu, istrolichéntzia Frases ndh'est torradu téteru de su risu de sos istrolobbos chi at intesu ◊ lassa sos istrolófios, ca no m'ingàdhinas chin sas tzarras! (E.A.Bernardini)◊ sos istrolobbos chi narat cussu? un'irbariadu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fadeur, bêtise Ingresu foolishness Ispagnolu sosería, insipidez Italianu scipitézza, stupidàggine Tedescu Dummheit.

lochímini , nm Definitzione cosa de macos, chi faent o narant is macos Sinònimos e contràrios balossímini, bambímine, desatinu, isabóriu, isambrúliu, lochesa, lochidadi, lolluine, tontesa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise, sottise Ingresu silliness Ispagnolu tontería Italianu sciocchézza Tedescu Dummheit.

locúra , nf: lucura 1, lugura 1 Definitzione fata o cosa de locos, de gente pagu sàbia, pagu abbista / learesila a lucura = a zogu, a brulla, chentza cabu Sinònimos e contràrios arrevesciori, dortidúdine, machighinada, macheine, revessidade, revessura | ctr. sabiesa, sabiore Frases pòvera conca: gríglios e luguras si sunt giambados in mughedhu sutzu (P.Casu)◊ canta cudhu cantu de sa tristura pro pibiu e pro lucura in cust'adhe de piantu! (A.Serra)◊ locura est chi presumant sos cocois ca giughent corros a pòdere arare (Cubedhu)◊ is lucuras fatas de is mannus tuus dhas tengu iscritas ◊ si no si ndh'at a àere frutu est locura su pagare! (F.I.Mannu) Ètimu spn. locura Tradutziones Frantzesu sottise, frivolité, futilité Ingresu foolishness, trifle Ispagnolu necedad, frivolidad Italianu stoltézza, frivolézza Tedescu Dummheit, Frivolität.

lollúghine , nm: lullúghine Definitzione cosas de lollus, de gente bamba, de pagu contu; fintzes cosa chi si narat a murrúngiu, su pisibisi chi si faet foedhandho a iscusi (fintzes a bodheta) Sinònimos e contràrios balossímini, isabóriu, ischipudhàmene, isambrúliu, lolluine, pisibisi 1, pispisu, tonteria 2. abbizósicu e letranchicurtzu, fit a lollúghines, masticàndhesi una tzica a trachedhu de dentes Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise, sottise Ingresu silliness Ispagnolu tontería Italianu sciocchézza Tedescu Dummheit.

lolluíne , nm Definitzione cosas de lollus, de gente bamba Sinònimos e contràrios bodheta, isabóriu, isambrúliu, isempiúmene, lollúghine, pisibisi 1, pispisu, scimpresa, tronia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu idiotie, histoire blague Ingresu stupidity, fib Ispagnolu tontería Italianu scempiàggine, fandònia Tedescu Dummheit.

macarronàda , nf: marraconada Definitzione unu bellu papare de macarrones; nau in cobertantza, tontesa, fata de tontos, de gente pagu abbista Sinònimos e contràrios cicionada, ciusonada Frases sa meri tenit sa marraconada pronta, cuncordada cun petza de caboniscu Terminologia iscientìfica mng Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bon plat de macaroni Ingresu dish of macaroni (abundant) Ispagnolu atracón de macarrones Italianu maccheronata Tedescu Makkaroni-Essen, Dummheit.

macheíne , nm: machine, machini Definitzione pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza igudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia, fintzes cosighedha de pagu importu Sinònimos e contràrios machíghine, machímene | ctr. sabidoria, sabine Maneras de nàrrere csn: a m. = a meda, a fuliadura, a malistropiadura, o fintzas chentza zudíssiu; essíreche in machines = nàrriri iscimprórius, acabbai nendi tontesas, essiri in coranta mois; catzare su m.= lassai de fai tontesas, imparai a no fai tontesas, iscrammentai Frases machine si niat, custu, sempre zoghendhe!…◊ su machine est de trinta ses zenias e tue l'as leadu 'e trinta sete! (Sassu)◊ ista mudu e lassa sos machines! ◊ che ingullit pro bonos totu sos machines chi intendhet ◊ ti lu catzat su machine si leas su ferru ingrujadu a manos!…◊ ponindhe fatu a su machine tou no mi apo fatu sas fainas ◊ su macheine unu filu at de picare! 2. at brigau po machines 3. los istimaiat a machine ◊ in campu bi fit s'antunna a machine Sambenados e Provèrbios prb: de machine e poesia ognune at sa parte sua ◊ su machine alligatu est peus de su naturale Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu folie, sottise Ingresu madness, nonsense Ispagnolu locura, desatino Italianu pazzía, dissennatézza, scemènza Tedescu Wahnsinn, Unsinn, Unverstand, Dummheit.

machighinàda , nf: machinada Definitzione aconcada maca, fata de macos, de chie portat machiore, machine Sinònimos e contràrios aconcada, cianciarronada, garrafatoni, isabidóriu, isconcata, isconchinada, locura, meleda, scioncheria Frases a bi credes, Bustià, chi candho intendho machighinadas goi, su late che achirrat fintzas a mie?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu balourdise, bêtise Ingresu dullness Ispagnolu necedad Italianu balordàggine, atto sciòcco, sconsiderato Tedescu Dummheit, Narrheit.

machiòre, machiòri , nm Definitzione pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza giudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia; dannu fatu chentza dhue pentzare bene, faendho a sa maconatza Sinònimos e contràrios desatinu, lochesa, locura, macheine, mancantésimu, mediori / travessura Maneras de nàrrere csn: piàchere a m. = pràxiri meda; bogai is machioris de conca a unu = catzàreli su machine, currèzerelu, iscarmentàrelu Frases est unu machiori solu a dhu pentzai chi un'ómini de otanta annus bandit a si cojai cun d-una picioca de dexiotu! ◊ mancu mali chi no dhi est benniu su machiori de bociri custa puru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu folie, sottise Ingresu craziness Ispagnolu locura Italianu pazzía, dissennatézza, scemènza Tedescu Wahnsinn, Unsinn, Unverstand, Dummheit.

managhéncia, managhéntzia , nf Definitzione su èssere managos, ballalloes, bovos Sinònimos e contràrios bovéntzia, boveria, tramalléntzia | ctr. abbistesa, ispeltitúdine Frases tra preitza e managhéntzia, cussu dh'acabbat a fàmini! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu naïveté, crédulité Ingresu naivety Ispagnolu simpleza, memez Italianu dabbenàggine Tedescu Dummheit.

mincionería , nf Definitzione su èssere minchiones Sinònimos e contràrios balossímini, boveria, tonteria Tradutziones Frantzesu couillonnerie Ingresu stupidity Ispagnolu credulidad Italianu minchionerìa Tedescu Dummheit.

scimpredàdi , nf: scimpridadi Definitzione su èssere iscimpros, cosa de iscimpros Sinònimos e contràrios scimpresa, scimpróriu / ttrs. iscimpiumu Frases s’at a parri scimpredadi ca pongu in menti a unu machiori! ◊ medas oi nant ca certas cosas de su passau funt scimpridadis ◊ cun is scimpridadis cosa tua oi abarraus chen'e pràndiri! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise Ingresu nonsense Ispagnolu tontería Italianu sciocchézza Tedescu Dummheit.