caldajólu , nm Definition ógiu budhiu, callentau meda.
caldàna , nf: cardana Definition
basca forte in tempos de istade
Synonyms e antonyms
ansa,
calmana,
fogara,
fogora,
pampana
| ctr.
frios
Sentences
caldanas de inferru iscazant sa zente che catramu ◊ isse andhat donzi die a campu, a fritu e a caldanas ◊ mi so de abba frisca consoladu in dies sufocantes de caldana ◊ sas robbas sunt morzendhe de sidis a sa cardana de tríulas ◊ cun custas cardanas de sole, sa cosa prantada cheret abbada
Scientific Terminology
tpm
Etymon
itl.
caldana
Translations
French
chaleur accablante
English
stuffiness
Spanish
caldo tórrido
Italian
caldo eccessivo
German
Hitze.
caldaròne , nm: calderoni,
galdarone Definition
genia de istrégiu mannitu po pònnere cosa a còere, po múrghere, e àteru
Synonyms e antonyms
cadhàrgiu,
caldarola,
cardera,
labia
Sentences
sa note chi faghent su cógiu lis sonant caldarones in sa gianna
Scientific Terminology
stz
Translations
French
chaudron
English
cauldron
Spanish
caldero
Italian
paiòlo
German
Kochkessel.
caldàrru , nm Definition its, caldaru? Sentences primma de sa fodhida de sos sulones, primma meda de nidare sas aes de s'aera, ant brotadu pantàsimas de néula dae su caldarru de su tempus.
caldàru , nm Definition genia de istrégiu mannu Sentences sa mama est essida dae domo cun su caldaru in cúcuru a samunare in funtana Scientific Terminology stz.
caldeglína cadrallína
caldèra 1 , nf Synonyms e antonyms cadhàrgiu Scientific Terminology stz.
calderàju , nm Synonyms e antonyms aconcialabiolus, aconcimu, arramanaju, cardareri, gliauneri, lammiarju, latoneri, tolaju Scientific Terminology prf.
calderòni caldaròne
caldèsa , nf Definition su èssere caente Synonyms e antonyms caentu, caldu, cazentu / caldura, calentori, calura | ctr. frios Etymon srd.
caldiàda , nf: cardiada Definition su cardiare, abbrigare, mescamente po assardare Sentences su motore de sa màchina s'est iscazadu ca at tentu una caldiada Etymon srd.
caldiàdu , agt Definition
abbrigau a fogu fintzes a èssere orrúbiu
Synonyms e antonyms
ingrujadu,
scardigiau
Etymon
srd.
Translations
French
brûlant,
ardent
English
scorching
Spanish
candente,
incandescente
Italian
arroventato,
rovènte
German
glühend.
caldillòni cadillòni
caldinàle , nm, agt: cardinale Definition
nau de ómines de sa Crésia católica, chie tenet su gradu prus artu, foras su Paba; coment'e calidade, nau de puntos, de virtudes, de números, chi funt is prus importantes ca orientant is àteros
2.
sos bàtoro puntos cardinales sunt: nord, sud, est, ovest
Scientific Terminology
prdc
Translations
French
cardinal
English
cardinal
Spanish
cardenal
Italian
cardinale
German
Kardinal.
caldíngiu , nm: cardíngiu Definition brutore mescamente su chi faent is peis Synonyms e antonyms brutore, cadhossímini, cadràngia, muga, lurdine, sudre | ctr. limpiesa Sentences poltat is peis cun su caldíngiu aici altu! ◊ portat dus prammus de caldíngiu, cadhotzu!
càldu , nm, agt: cardu 1 Definition
caentu meda; chi est bene caente
Synonyms e antonyms
caentu,
caldesa,
cazentu
/
basca,
calura
/
caente,
càlidu,
callente,
cheghente
| ctr.
fridu,
frios
Idioms
csn:
betare cardu = fàghere caentu; ndhe li daet una calda e una frita = una càdria e una lena, ndhe li narat (o ndhe li pretenet) una chi no li piaghet e una chi li piaghet; caldu néulu, múliu = sa calura meda chi faghet candho, in istiu, s'aera est cuguzada de nues chi muntenent su calore incubadu e úmidu
Sentences
aiat leadu calchi colpu de aera essendhe a fora de domo dai su caldu a su fritu ◊ est die de cardu forte, oe! ◊ s'arba longa mi betat cardu ◊ si andhat a pei a caldu e a friscu, cun su cuadhu de santu Franchiscu!
2.
fia pensendhe a sa die colada cun issu, a sos basos caldos chi m'intendhia ancora in sas laras ◊ fuit una bellesa a si samunare cun abba cheghente in cudhos lacos biancos de sos bànnios caldos ◊ candho sunt cotas, sas seadas si ammelant e si ponent caldas pro las manigare
Etymon
ltn.
cal(i)dus
Translations
French
chaud,
chalereux
English
warm (th)
Spanish
caliente
Italian
caldo,
caloróso
German
Hitze,
heiß.
càldu 1 , nm Synonyms e antonyms brou Etymon ctl., spn. caldo.