caldajólu , nm Definizione ógiu budhiu, callentau meda.
caldàna , nf: cardana Definizione
basca forte in tempos de istade
Sinonimi e contrari
ansa,
calmana,
fogara,
fogora,
pampana
| ctr.
frios
Frasi
caldanas de inferru iscazant sa zente che catramu ◊ isse andhat donzi die a campu, a fritu e a caldanas ◊ mi so de abba frisca consoladu in dies sufocantes de caldana ◊ sas robbas sunt morzendhe de sidis a sa cardana de tríulas ◊ cun custas cardanas de sole, sa cosa prantada cheret abbada
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
itl.
caldana
Traduzioni
Francese
chaleur accablante
Inglese
stuffiness
Spagnolo
caldo tórrido
Italiano
caldo eccessivo
Tedesco
Hitze.
caldaròla , nf Sinonimi e contrari cadhàrgiu, caldarone, cardera, labia Terminologia scientifica stz.
caldaròne , nm: calderoni,
galdarone Definizione
genia de istrégiu mannitu po pònnere cosa a còere, po múrghere, e àteru
Sinonimi e contrari
cadhàrgiu,
caldarola,
cardera,
labia
Frasi
sa note chi faghent su cógiu lis sonant caldarones in sa gianna
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
chaudron
Inglese
cauldron
Spagnolo
caldero
Italiano
paiòlo
Tedesco
Kochkessel.
caldàrru , nm Definizione its, caldaru? Frasi primma de sa fodhida de sos sulones, primma meda de nidare sas aes de s'aera, ant brotadu pantàsimas de néula dae su caldarru de su tempus.
caldàru , nm Definizione genia de istrégiu mannu Frasi sa mama est essida dae domo cun su caldaru in cúcuru a samunare in funtana Terminologia scientifica stz.
caldeglína cadrallína
caldèra 1 , nf Sinonimi e contrari cadhàrgiu Terminologia scientifica stz.
calderàju , nm Sinonimi e contrari aconcialabiolus, aconcimu, arramanaju, cardareri, gliauneri, lammiarju, latoneri, tolaju Terminologia scientifica prf.
calderòni caldaròne
caldèsa , nf Definizione su èssere caente Sinonimi e contrari caentu, caldu, cazentu / caldura, calentori, calura | ctr. frios Etimo srd.
caldiàda , nf: cardiada Definizione su cardiare, abbrigare, mescamente po assardare Frasi su motore de sa màchina s'est iscazadu ca at tentu una caldiada Etimo srd.
caldiàdu , agt Definizione
abbrigau a fogu fintzes a èssere orrúbiu
Sinonimi e contrari
ingrujadu,
scardigiau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brûlant,
ardent
Inglese
scorching
Spagnolo
candente,
incandescente
Italiano
arroventato,
rovènte
Tedesco
glühend.
caldillòni cadillòni
caldinàle , nm, agt: cardinale Definizione
nau de ómines de sa Crésia católica, chie tenet su gradu prus artu, foras su Paba; coment'e calidade, nau de puntos, de virtudes, de números, chi funt is prus importantes ca orientant is àteros
2.
sos bàtoro puntos cardinales sunt: nord, sud, est, ovest
Terminologia scientifica
prdc
Traduzioni
Francese
cardinal
Inglese
cardinal
Spagnolo
cardenal
Italiano
cardinale
Tedesco
Kardinal.
caldíngiu , nm: cardíngiu Definizione brutore mescamente su chi faent is peis Sinonimi e contrari brutore, cadhossímini, cadràngia, muga, lurdine, sudre | ctr. limpiesa Frasi poltat is peis cun su caldíngiu aici altu! ◊ portat dus prammus de caldíngiu, cadhotzu!
càldu , nm, agt: cardu 1 Definizione
caentu meda; chi est bene caente
Sinonimi e contrari
caentu,
caldesa,
cazentu
/
basca,
calura
/
caente,
càlidu,
callente,
cheghente
| ctr.
fridu,
frios
Modi di dire
csn:
betare cardu = fàghere caentu; ndhe li daet una calda e una frita = una càdria e una lena, ndhe li narat (o ndhe li pretenet) una chi no li piaghet e una chi li piaghet; caldu néulu, múliu = sa calura meda chi faghet candho, in istiu, s'aera est cuguzada de nues chi muntenent su calore incubadu e úmidu
Frasi
aiat leadu calchi colpu de aera essendhe a fora de domo dai su caldu a su fritu ◊ est die de cardu forte, oe! ◊ s'arba longa mi betat cardu ◊ si andhat a pei a caldu e a friscu, cun su cuadhu de santu Franchiscu!
2.
fia pensendhe a sa die colada cun issu, a sos basos caldos chi m'intendhia ancora in sas laras ◊ fuit una bellesa a si samunare cun abba cheghente in cudhos lacos biancos de sos bànnios caldos ◊ candho sunt cotas, sas seadas si ammelant e si ponent caldas pro las manigare
Etimo
ltn.
cal(i)dus
Traduzioni
Francese
chaud,
chalereux
Inglese
warm (th)
Spagnolo
caliente
Italiano
caldo,
caloróso
Tedesco
Hitze,
heiß.
càldu 1 , nm Sinonimi e contrari brou Etimo ctl., spn. caldo.