caldajólu , nm Definitzione ógiu budhiu, callentau meda.
caldàna , nf: cardana Definitzione
basca forte in tempos de istade
Sinònimos e contràrios
ansa,
calmana,
fogara,
fogora,
pampana
| ctr.
frios
Frases
caldanas de inferru iscazant sa zente che catramu ◊ isse andhat donzi die a campu, a fritu e a caldanas ◊ mi so de abba frisca consoladu in dies sufocantes de caldana ◊ sas robbas sunt morzendhe de sidis a sa cardana de tríulas ◊ cun custas cardanas de sole, sa cosa prantada cheret abbada
Terminologia iscientìfica
tpm
Ètimu
itl.
caldana
Tradutziones
Frantzesu
chaleur accablante
Ingresu
stuffiness
Ispagnolu
caldo tórrido
Italianu
caldo eccessivo
Tedescu
Hitze.
caldaròla , nf Sinònimos e contràrios cadhàrgiu, caldarone, cardera, labia Terminologia iscientìfica stz.
caldaròne , nm: calderoni,
galdarone Definitzione
genia de istrégiu mannitu po pònnere cosa a còere, po múrghere, e àteru
Sinònimos e contràrios
cadhàrgiu,
caldarola,
cardera,
labia
Frases
sa note chi faghent su cógiu lis sonant caldarones in sa gianna
Terminologia iscientìfica
stz
Tradutziones
Frantzesu
chaudron
Ingresu
cauldron
Ispagnolu
caldero
Italianu
paiòlo
Tedescu
Kochkessel.
caldàrru , nm Definitzione its, caldaru? Frases primma de sa fodhida de sos sulones, primma meda de nidare sas aes de s'aera, ant brotadu pantàsimas de néula dae su caldarru de su tempus.
caldàru , nm Definitzione genia de istrégiu mannu Frases sa mama est essida dae domo cun su caldaru in cúcuru a samunare in funtana Terminologia iscientìfica stz.
caldeglína cadrallína
caldèra , nf Definitzione errenu prantau a cranciofa Sinònimos e contràrios bardera, cardali Ètimu srd.
caldèra 1 , nf Sinònimos e contràrios cadhàrgiu Terminologia iscientìfica stz.
calderàju , nm Sinònimos e contràrios aconcialabiolus, aconcimu, arramanaju, cardareri, gliauneri, lammiarju, latoneri, tolaju Terminologia iscientìfica prf.
calderòni caldaròne
caldèsa , nf Definitzione su èssere caente Sinònimos e contràrios caentu, caldu, cazentu / caldura, calentori, calura | ctr. frios Ètimu srd.
caldiàda , nf: cardiada Definitzione su cardiare, abbrigare, mescamente po assardare Frases su motore de sa màchina s'est iscazadu ca at tentu una caldiada Ètimu srd.
caldiàdu , agt Definitzione
abbrigau a fogu fintzes a èssere orrúbiu
Sinònimos e contràrios
ingrujadu,
scardigiau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
brûlant,
ardent
Ingresu
scorching
Ispagnolu
candente,
incandescente
Italianu
arroventato,
rovènte
Tedescu
glühend.
caldillòni cadillòni
caldinàle , nm, agt: cardinale Definitzione
nau de ómines de sa Crésia católica, chie tenet su gradu prus artu, foras su Paba; coment'e calidade, nau de puntos, de virtudes, de números, chi funt is prus importantes ca orientant is àteros
2.
sos bàtoro puntos cardinales sunt: nord, sud, est, ovest
Terminologia iscientìfica
prdc
Tradutziones
Frantzesu
cardinal
Ingresu
cardinal
Ispagnolu
cardenal
Italianu
cardinale
Tedescu
Kardinal.
caldíngiu , nm: cardíngiu Definitzione brutore mescamente su chi faent is peis Sinònimos e contràrios brutore, cadhossímini, cadràngia, muga, lurdine, sudre | ctr. limpiesa Frases poltat is peis cun su caldíngiu aici altu! ◊ portat dus prammus de caldíngiu, cadhotzu!
càldu , nm, agt: cardu 1 Definitzione
caentu meda; chi est bene caente
Sinònimos e contràrios
caentu,
caldesa,
cazentu
/
basca,
calura
/
caente,
càlidu,
callente,
cheghente
| ctr.
fridu,
frios
Maneras de nàrrere
csn:
betare cardu = fàghere caentu; ndhe li daet una calda e una frita = una càdria e una lena, ndhe li narat (o ndhe li pretenet) una chi no li piaghet e una chi li piaghet; caldu néulu, múliu = sa calura meda chi faghet candho, in istiu, s'aera est cuguzada de nues chi muntenent su calore incubadu e úmidu
Frases
aiat leadu calchi colpu de aera essendhe a fora de domo dai su caldu a su fritu ◊ est die de cardu forte, oe! ◊ s'arba longa mi betat cardu ◊ si andhat a pei a caldu e a friscu, cun su cuadhu de santu Franchiscu!
2.
fia pensendhe a sa die colada cun issu, a sos basos caldos chi m'intendhia ancora in sas laras ◊ fuit una bellesa a si samunare cun abba cheghente in cudhos lacos biancos de sos bànnios caldos ◊ candho sunt cotas, sas seadas si ammelant e si ponent caldas pro las manigare
Ètimu
ltn.
cal(i)dus
Tradutziones
Frantzesu
chaud,
chalereux
Ingresu
warm (th)
Ispagnolu
caliente
Italianu
caldo,
caloróso
Tedescu
Hitze,
heiß.
càldu 1 , nm Sinònimos e contràrios brou Ètimu ctl., spn. caldo.