alavía , nf Definizione una nada in cobertantza (un'ispétzia de nàrriri a filla po intendi nura) Sinonimi e contrari bàlcica.
alaviài , vrb Definizione nàrrere alavias, foedhare in cobertantza Sinonimi e contrari baltzigare, suspare.
alavrònza , nf Definizione
manera de fàere de chie si che istat a un'ala, a bandha, coment'e timendho calecuna cosa
Traduzioni
Francese
méfiance
Inglese
distrust
Spagnolo
desconfianza,
recelo
Italiano
atteggiaménto di chi sta in disparte diffidènte,
diffidènza
Tedesco
Mißtrauen.
alàxu , nm Sinonimi e contrari
opellu,
orbedhu
Traduzioni
Francese
décoration
Inglese
decoration
Spagnolo
ornamento,
adorno
Italiano
addòbbo,
ornaménto
Tedesco
Schmuck.
àlba , nf: arba 2 Definizione beste bianca de linu chi ponet su preide po is funtziones Sinonimi e contrari càjamu Frasi fit cun arbas e armignos Cognomi e Proverbi smb: Alba Terminologia scientifica bst, prdc Etimo spn. alba.
albanésu , agt, nm Definizione
chi pertocat s'Albania, chi o chie est de s'Albania
Traduzioni
Francese
albanais
Inglese
Albanian
Spagnolo
albanés
Italiano
albanése
Tedesco
albanisch,
Albaner.
albaranzéliu , nm: alvarantzeli, arbarantzeli Definizione calidade de àghina bianca po binu Sinonimi e contrari arremungiau, barratzellu 1, lacanarzu 1 Terminologia scientifica frt Etimo srd.
albarèga , nf: arvareda, elvarega Definizione calidade de àghina bianca a pibiones tundhos Sinonimi e contrari abrixedha, arbumannu, bianchedha Etimo ltn. alba graeca.
àlbaru , nm: àrbaru,
àrvaru Definizione
genia de linna chi faet a mata manna, dereta, a còrgia bianca, pruschetotu in is errios
Sinonimi e contrari
abiubbiancu,
cortiarvu,
fustarbu,
linnabru,
sàbaru
Terminologia scientifica
mtm, Populus alba
Etimo
ltn.
albarus
Traduzioni
Francese
ypréau,
peuplier blanc
Inglese
white poplar
Spagnolo
álamo blanco
Italiano
gàttice
Tedesco
Silberpappel.
albasèa , nf Definizione
su contivigiare is diritos, su fàere su torracontu de ccn. in parte sua essendho minore o po àteru motivu; sa persona chi tenet cust'impreu
Etimo
spn.
albacea
Traduzioni
Francese
curatelle,
curateur
Inglese
trustsheep,
trustee
Spagnolo
curaduría,
curador
Italiano
curatèla,
curatóre
Tedesco
Pflegschaft,
Pfleger.
albàta abràda
albèghe airvèghe
albeghíta , nf Definizione min. de airveghe, brebeghedha.
àlbere , nm, nf: àlbore,
àlbori,
àlbure,
àlvere,
àlvure,
àrbere,
àrbore,
àrbule,
àrbure,
àrburi,
àrvere 1,
àrvore,
àrvule,
àrvure,
àvure Definizione
mata, matedu chi faet mannu meda e linna grussa / a s'àrbure si dhi podent distínghere custas partes: s’arraighina, sa cotzina o fundhale, su truncu, rughes o ingruxadura, is cambos, is naes, is cambigiolos (coma o chimas), su corgiolu, is ogos, sa fògia, su frore, su frutu
Sinonimi e contrari
mata,
unnu
Modi di dire
csn:
prantai, pudai, inferri, segai, iscomai un'à.; su chi podet fàghere un'à.: nàschere, tènnere, crèschere, èssere in abbas, ogrire, isparare, batire, iscutinare foza, imbegrare, sicare; sere, pasare suta de un'àrbure = acanta, suta de is cambus e nais; s'àrburi si pesat dereta = tirat meda a in artu, creschet meda de artària; àrburi genealógicu = s'arereu, sos de una famíllia gai comente benint unu ifatu de s'àteru cussiderados in tempos longos, de generatzione in generatzione; fàghere s'àrbure ritza, o àrbure arta = fai s'àrburi de s'arenada, o de sa nai, fàghere su palone, pesàresi ritzu ponindhe sas manos (sa conca puru) in terra e sos pes in artu
Frasi
àlvure amigu meu, càrrigu de música suta de sas manos de su bentu (S.Baldino)◊ s'abe giughet su pódhine de un'àrvure a s'àteru ◊ su fogu s'est inchessau a sas àrvules mannas ◊ cust'àrvore ch'est artu meda ◊ su logu fit totu àrbures mannas ínnidas chi no aiant proadu mai bistrale
Etimo
ltn.
arbore(m)
Traduzioni
Francese
arbre
Inglese
tree
Spagnolo
árbol
Italiano
àlbero
Tedesco
Baum.
albèrgo, albèrgu , nm: arbergu Definizione
logu fatu apostadamente po allogire gente, istràngios, a crocare, a pagamentu, po bisóngiu e po disaogu
Frasi
a is albergus, po totu su mesi de austu, turistas no ndi dhis at a mancai
Terminologia scientifica
bdh
Traduzioni
Francese
hôtel
Inglese
hotel
Spagnolo
hotel
Italiano
albèrgo
Tedesco
Gasthof,
Hotel.
albèschere abbrèschere
albéschida abbréschida
albeschidólza, albeschidólzu, albeschidòrza, albeschidórzu abbreschidòrza
albeschíre , vrb: avreschire Definizione cumenciare a fàere die, fàere die / avreschindhe a… = su note tra una die e un'àtera a parte de pudhiles Sinonimi e contrari abbrèschere, illuchèschere, illughintinare, ispanigai, obbrèsciri | ctr. iscorigai Frasi est albeschindhe die ◊ cantat sos lugores de s'istiu e totu sa bellesa de sas istellas dógnia avreschire chi lis dat s'adiu ◊ albéschidu o no albéschidu che essimus! (Z.Porcu) 2. su vintoto avreschindhe a vintinoe, su note in abrile amus cantadu (Sozu) Terminologia scientifica sdi.
albescidólgiu, albescidórgiu abbreschidòrza