A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

alluchitadédhu , agt Definizione nau de ccn., chi at bufau meda, chi est alligru a binu Sinonimi e contrari abbenzinadu, allegrútzulu, alligrognu, inciadiu, pischiliau Etimo srd.

alluchitàe, alluchitài alluchetàre

alluchitàtu, alluchitau alluchetàu

allucidài , vrb: lucidai Definizione fàere lúghidu unu trastu frigandhodhu cun calecuna cosa Sinonimi e contrari alluxentai, illustrare Frasi tres anedhus de òru nci dhus betu a sa tinta po dhus allucidai…

allucionàre , vrb Definizione èssere a ispédhiu de calecuna cosa, mescamente de fémina o de ómine.

allucoràre , vrb Sinonimi e contrari illucherare, illugare, illughire, iscrariai Frasi duos candhelobbres allucorabant sa cara de su mortu Etimo srd.

alludài , vrb: ludai* Definizione intrare su carru cun is boes a mare Sinonimi e contrari impogiare, impischinare Traduzioni Francese envaser, s'enliser Inglese to swamp Spagnolo atascarse, sonrodarse Italiano impantanare Tedesco im Schlamm versinken.

alludràe , vrb Sinonimi e contrari afangaciai, illudrare, illudrionare.

alludratzàre , vrb Definizione intrare a su ludrau, imbrutare de ludrau, de ludu Sinonimi e contrari ammodhocare, illudratzare Etimo srd.

alludraxàu , agt Definizione chi est brutu de ludu, de terra Sinonimi e contrari alludrigonau, illudrau, ludrigonau Frasi fut arendu e portat fintzas sa cara alludraxada.

alludrigonàu , agt Definizione chi est brutu de ludu (o fintzes de àteru) Sinonimi e contrari alludraxau, illudrau, ludrigonau Frasi gei ti ses afadosau, totu alludrigonau, garrigendi cun is procus! (T.Addari)◊ no fait a intrai a domu totu alludrigonau ◊ ses totu luntu e alludrigonau de su binu chi as bufau!

alludrinàe , vrb Definizione fàere su logu a ludu, a lotzinas Sinonimi e contrari allacorgiae, ammodhocare Etimo srd.

alluègus , avb: illuegu, lueco* Frasi incumentza de alluegus etotu! (Gn.Piu)

allúere , vrb: allúghere, allui, allúiri, alluri, allúxiri Definizione fàere cumenciare a tènnere (su fogu), a giare lughe (una lampadina): nau de ccn., chi luego si leat arrennegu / pps. allúghidu, allutu Sinonimi e contrari achèndhere, allumae, atzèndhere, incèndhere | ctr. bochire, studai Modi di dire csn: allúghere sa fatza a iscavanadas = pigai a bussinadas a faci; allúiri a unu = bogai fogu, nàrrere male de unu, bogàreli cosas chi no sunt Frasi allughe sa lampadina ca semus a s'iscuru! ◊ su manzanu in zerru sa prima cosa est de allúghere su fogu ◊ su fogu no alluit, no pigat pampa ◊ depis alluri su fogu po cori sa cosa 2. ti allugo sa fatza a iscavanadas, si no mi l'agabbas! ◊ chi volet in s'aera su chisinu, sas molas allughídebbos in focu! 3. issa fiat su masedúmini fatu a persona, su pobidhu si alluiat po dónnia cositedha Etimo srd. Traduzioni Francese allumer Inglese to light (up) Spagnolo encender Italiano accèndere Tedesco anzünden, einschalten.

alluevógu , nm Definizione erba, frore de Santa Maria o de Santu Zuvanne, genia de erba linnosa, fragosa meda, fine, bona po allúere fogu, abbruschiare is procos, ma fintzes coment'e meighina po prus de unu male Sinonimi e contrari abbruschiadinu, alchemissa, calecasu, mortidhus, muntedhos, murgueus, simu, usciadina / cdh.buredha Terminologia scientifica rbl, rbc, Helichrysum italicum Etimo srd. Traduzioni Francese hélichryse, immortelle d'Italie Inglese helichrysum Spagnolo curry, siempreviva Italiano elicriso Tedesco Italienische Strohblume.

alluevógu 1 , nm Definizione iscova de argiolas o mundha domos, una genia de erba linnosa, fragosa, bona po iscobarzolas e auscare porcos Sinonimi e contrari alacasu, bronzedhu, cocici, locasu, luchitu, lucrexu, mummueu, ossassi, spinedopis Terminologia scientifica rbl, Stachys glutinosa.

allufiadòri , agt, nm Definizione chi o chie papat meda Sinonimi e contrari bentranu, guturrosu, ispuntineri, mangiufoni Frasi cussa est una cambarada de allufiadoris: gi est cosa de dhis donai a papai!… Etimo srd. Traduzioni Francese bambocheur Inglese guzzler Spagnolo tragón Italiano crapulóne Tedesco Schwelger.

allufiadúra , nf Definizione papada manna, de cosa meda Sinonimi e contrari allufiamentu, arrefega, rebbota, sassada, sgallupu Etimo srd. Traduzioni Francese bombance Inglese gluttony, guzzling Spagnolo comilona Italiano cràpula, gozzovìglia Tedesco Schwelgerei.

allufiài , vrb Definizione papare cun allurpimentu, a s'airada, a meda Sinonimi e contrari acamufai, atafiai, bentugare, mangiufai, scantusciai Frasi su Virrei, sassau de mangiusta, si allúfiat de aligusta! (L.Aresu) Traduzioni Francese faire ripaille Inglese to glutton Spagnolo devorar, tragar Italiano divorare, crapulare Tedesco schwelgen.

allufiaméntu , nm Sinonimi e contrari allufiadura, arrefega, sassada, sgallupu Etimo srd.