búcia , nf Definizione corgiolu a sa parte de fora de calecuna cosa (de frutos, ma fintzes de un'organísimu animale, o de una parte)/ b. de patatu, de nughe; sa búcia de su chervedhu = itl. meningi; sa búcia de su coro = itl. pericàrdio; buci russu = (nau de unu) tontatzu, chi no cumprendit Sinonimi e contrari colzola, iscortza, ispuligadura, pidhoncu, pigiolu, scroxu Etimo itl. buccia.
buciàca , nf: bugiaca,
busaca,
busciaca,
bussaca,
butzaca,
buxaca Definizione
genia de sachedhu cosiu mescamente a parte de aintru in su bestimentu (pantalones, giacheta, àteru) po pònnere calecuna cosa (muncadoredhu, lepedha, arrellórgiu, portafógliu, o àteru)/ min. buciachita
Sinonimi e contrari
burzaca,
busciàcara,
busciota
Modi di dire
csn:
cumpudai, forrogai is buciacas, in busaca; b. faltza = chi no si bit de foras, a parti de aintru (pro pònnere su portafollu); fàchere sas ficas in b. = a traitoria; ponnirisí a unu in b. = bíncherelu cun fatzilidade, fàgherendhe su chi si cheret
Frasi
su pisedhu zughet sempre sas busacas prenas de cosighedhas ◊ pro frobbire sos ispijitos giughiat unu bículu de pedhe in busciaca ◊ de sa buciachita de su cropetu ndi at bogau un'acodedhu de zigarru ◊ portiat unu pistocu in sa bussachedha
2.
issa est ancora giòvana e sana e a calencuna bagadiedha si dha ponit in bugiaca! ◊ ti ndhe bogat sos corros de bussaca cun tratos veramente de signore e tue cotu faghes ruta fea!
3.
bai ca no mi ponis in busciaca!
Etimo
ctl.
butxaca
Traduzioni
Francese
poche
Inglese
pocket
Spagnolo
bolsillo
Italiano
tasca
Tedesco
Tasche.
buciconài, buciconàre , vrb: abbuciconai* Definizione pigare o iscúdere a púngios Sinonimi e contrari acatzotai, apugnigosai, apunzare.
bucicòne, bucicòni , nm: bugicone,
burtzigone Definizione
manu serrada a púngiu; cropu forte giau a púngiu serrau, ma fintzes cropu, iscutulada bastat chi siat
Sinonimi e contrari
brussone,
ilbrunzigone,
pinnegosu,
puini,
prunzu
/
colpu,
irbatulada
Frasi
a punzos e a bucicones mi l'ant totu degogliada, chi si ndh'est finas pisciada de sa podha chi li ant dadu (G.Ruzzone)◊ sa pipia dormit a buciconis in pitzus de is piturredhas ◊ disisperau, at cumentzau a si ferri a buciconis a conca e a tzirrichiai is dentis
Traduzioni
Francese
poing (coup de poing)
Inglese
punch
Spagnolo
puñetazo
Italiano
pugno (cólpo di)
Tedesco
Faustschlag.
búciga bóciga
bucigàni bocigàni
bucínu bocínu
buciòne , nm Definizione
butone de frore ancora chentza apèrrere
Sinonimi e contrari
portzedhu
Frasi
bucione de rosa, che rosighedha in su ratu abberzendhe ses tue!
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
bouton
Inglese
bud
Spagnolo
capullo
Italiano
bocciòlo
Tedesco
Knospe.
buciòni , nm Definizione
orrugu de cosa puntuda, puncione po bochíere su procu a punghidura; púncia de muradore, crau
Sinonimi e contrari
acutzoni,
istrajone,
pibirisia,
sàgiu,
sajone
Frasi
su mortu dh'ant agatau cun d-unu bucioni in mesu a su petus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aiguillon
Inglese
prickle
Spagnolo
aguijón
Italiano
acùleo
Tedesco
Dolch.
bucirússu , agt Definizione corjiggrussu, chi portat su corgiolu grussu; si narat fintzes de chie no sentit bregúngia o faet su fanfarrone, de unu tontatzu chi no cumprendhet o cumprendhet pagu Sinonimi e contrari corgioludu, corzudu, pizolosu Etimo srd.
buciúca , nf: busciuca,
busuca Definizione
genia de fodhe, arremu inue, in sa carena, si arregollet s'orina chi is errigos sèberant de su sàmbene, su fele de su figau, o àteru; genia de ufradura ue si arregollet abbadúgia / erba de buciucas, o de busucas = senabburda (Colutea arborescens)
Sinonimi e contrari
bossica,
piscica,
pisciuca
/
bobbollonca,
bollonca,
bubbulica,
bulluca,
bumbulla,
fiodha,
ilfiodha
/
babballuca
/
ambesuca
Frasi
sa buciuca de su feli, sa buciuca de is piscis
2.
est ufradu che busuca ◊ si tzacat duos pódhiches a buca e ufrandhe che busuca sos càvanos, iscapat a fruschiare
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
vessie
Inglese
bladder
Spagnolo
vejiga
Italiano
vescica
Tedesco
Blase,
Vesica.
buconàda , nf Definizione
su tanti de unu bucone, su chi podet càbere in buca in d-una borta
Sinonimi e contrari
bubbulicada,
bucada,
gropu,
ingullida,
intullada,
ticada,
tirone,
tumata 1
Frasi
custas sunt buconadas de fele!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bouchée
Inglese
mouthful
Spagnolo
bocanada
Italiano
boccata
Tedesco
Mundvoll.
buconàlla , nf Definizione bucones de cosa, fintzes cosa coigiada, orrugos, coígios Sinonimi e contrari arrogalla, arremusulla, chirchiza, cífrinu, orrugàgia Etimo srd.
buconàrgiu, buconàrxu , agt: bugonaxu Definizione
chi dhi praghent is bucones bonos, sa cosa bona
Sinonimi e contrari
allurpiu,
buconeri,
bucudu,
guturrosu,
làmbidu,
soriolu
Frasi
lupu bugonaxu, su nòmini adatu: persona no nc'est prus iscumpudia!
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gourmand
Inglese
greedy
Spagnolo
goloso
Italiano
golóso
Tedesco
gefräßig,
naschhaft.
bucòne , nm: buconi,
bugone,
bunconi,
vucone Definizione
su tanti de unu móssigu de cosa de papare, su tanti chi cabet in buca, nau fintzes de cosa de bufare; cosa de papare cun velenu po ispèrdere canes dannàrgios e margianes; orrugu de css. cosa (fintzes tretu de caminu)
Sinonimi e contrari
arrogu,
bículu,
cantu,
uncone
/
bucada
/
buconete,
piardedha
Modi di dire
csn:
papai a duus buconis = a duus cantrexus (imbutionai, pigai cosa de duas partis); buconi de sabori = su mossu prus saboridu (a brulla, su chi si daet a sos cojados noos… ossos totu rosigados!); biri a buconi a buconi = bufare a ticu ticu; bogaisindi su b. de buca po ccn. = brivàresi de su netzessàriu pro lu dare a s'àteru; fuedhai a buconi prenu = faedhare a buca prena
Frasi
apórrimi unu bucone de pane! ◊ est acanta a mesudí e pigaus unu buconi ◊ immoi si setzeis cun nosu ca papaus unu buconi totus impari ◊ su bucone cheret sudorau! ◊ at bufau unu buconi de àcua ◊ angionis e crabitus funt buconis saborius
2.
a sos grodhes lis fato pònnere su bucone, ca mi sunt faghindhe dannu in sa robba ◊ in cussu bote bi at bucone de sóriche
3.
in domo no bi teniat unu bucone de linna ◊ fut pastore, ma no teniat unu bucone de terra po recatu
Cognomi e Proverbi
smb:
Bucconi
/
prb:
buconi pretziu s'àngiulu si dhoi setzit ◊ buconi murrungiau no arrescit in gúturu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bouchée,
boulette
Inglese
morsel
Spagnolo
bocanada
Italiano
boccóne
Tedesco
Bissen,
Happen.
buconédhu , nm Definizione min. de bucone Sinonimi e contrari atzichedhu, atzítzigu, bucada, súrbia, tichichedhu.
buconèra , nf Definizione genia de aina po piscare is buconis (orrugu de cosa cun càvuru o àteru de papare chi praghet a is buconis) Etimo srd.
buconéri , nm Sinonimi e contrari buconàrgiu, làmbidu, mangiufoni.
buconète , nm: buconetu 1,
vuconete Definizione
impastu de petza mólia ammesturada cun velenu chi si ponet po ispèrdere margianes e canes dannàrgios
Sinonimi e contrari
bucone,
piardedha,
pilórica
/
buconi 1
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
appât empoisonné
Inglese
poisoned bait
Spagnolo
cebo
Italiano
ésca avvelenata
Tedesco
Giftköder.
buconètu , nm Definizione druche fatu a bocighedha, cun méndhula mólia, imbodhigau in paperedhos de medas colores Sinonimi e contrari guefu Terminologia scientifica drc.