carràgliu , agt Definizione its, chi dhi praghet sa petza? (coment'e isterzari). Currespondhet a carralzu Frasi in cue b'at solu canes carràglios e imbreacones dannàglios.
carragóciu , nm: carrugóciu Definizione unu carru ammontau; genia de àndhia cun su níciu in su carru po ingòllere unu santu in crufessone; su carru de is mortos, genia de carru chi portant is mortos candho, narant a pentzamentu, custos essint a crufessone su note Sinonimi e contrari traca 2. Etimo spn. carricoche.
carragólu caracólu
carrài , vrb: carrare Definizione
ingòllere, portare cosa a carru, ma si narat po css. manera de ingòllere cosas de unu logu a s'àteru; nàrrere male de unu / s'ogu est carranne = s'ogru (malàidu) est bogandho malesa
Sinonimi e contrari
abbiaxai,
acarrigiai,
batire,
carrutzare,
poltare
Frasi
est tota die carrendhe linna cun s'àinu ◊ chie no tenet àteru, carrat sa linna a codhu ◊ a s'incunzada carrat a domo sua trigu e orzu ◊ faghiant sos fogarones cun su sarmentu chi aiant carradu sos pisedhos
2.
sos bentos sunt carrendhe nie, fritu, abba, bolasina ◊ sa gherra no est cosa de bi brugliare ca carrat morte, fàmine e corrutu (P.Canu)
3.
mancari ndhe li carrent de onzi iscera, de pecos, eo los lasso cantare! ◊ sigheit a nàrrere contras a cudha carrèndheli canta arga bi aiat in su muntonarzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
transporter
Inglese
to transport
Spagnolo
transportar,
llevar
Italiano
trasportare
Tedesco
befördern.
carrainàri , nm Definizione
cuarra de dinai…, in cobertantza, dinare de pagu valore
Sinonimi e contrari
grúglia
Traduzioni
Francese
monnaie de peu de valeur
Inglese
worthless coin
Spagnolo
patacón,
parpalla,
ardite
Italiano
patacca
Tedesco
geringwertige Münze.
carraítu , nm, agt Definizione orrughedhu de petza; sa carre po sa bisura chi tenet; fintzes làngiu, nau de unu chi est cun pagu carre / èssere de bonu c. = sanu Sinonimi e contrari carràdigu / iscarraitu 3. candho si sunt saludaos, carchi làcrima cubadorja lis at surcau sos càvanos assutos e carraitos Etimo srd.
carrajàre carragliàre
carrajolàre , vrb Definizione fàere su carrajolu, carrare abba po giare a bufare in is trebballos Sinonimi e contrari carrai Etimo srd.
carrajólu , nm Definizione
chie tenet s'impreu de batire e aporrire s'abba a bufare, mescamente in is trebballos o cantieris
Sinonimi e contrari
abbajolu 1
/
ttrs. carrajoru
Terminologia scientifica
prf
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
porteur d'eau
Inglese
water-carrier
Spagnolo
aguador
Italiano
acquaiòlo
Tedesco
Wasserträger.
carràju , nm Sinonimi e contrari carradore, carrulante Frasi su carru fit solu, tandho dimandhat: Su carraju as bidu?
carralciàda , nf Definizione ispudu grogo de sa prumonite Sinonimi e contrari carràlciu, carramulciada Etimo srd.
carralciàre , vrb: carrasciare Definizione
fàere o ispudare carràschios, isprugadura de prumones, de is bruncos
Sinonimi e contrari
carraschiare,
iscarraschiare,
sdarrasciai,
sflemmai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
expectorer
Inglese
to expectorate
Spagnolo
expectorar
Italiano
espettorare
Tedesco
aushusten.
carràlciu , nm Definizione
isprugadura de bruncos
Sinonimi e contrari
catalora,
larodhu,
grúspidu,
iscaràsciu,
istarràsciu,
porodha 1,
salchedha,
scupidura,
seca,
spudu,
tòllere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crachat catarrheux
Inglese
spitting
Spagnolo
gargajeo
Italiano
escreato,
sputo catarróso
Tedesco
Auswurf.
carràle, carràli , agt, nm Definizione
chi est de is matessi carres o coment'e chi siat de is matessi carres (de sa matessi mama); nau a solu, su c. po ómine, frade, sa c. po fémina, sorre / sorre, frade, connadu, babbu carrale = sa sorre, su frade, su connadu, su babbu de unu; fradili carrali = fradile de primu gradu
Sinonimi e contrari
coriale
/
fadre,
sorre
Frasi
frades carrales no si dant innóriu ◊ a bortas po sucurri unu fradi ispirituali tocat a lassai su carrali ◊ su carrale a s'interru de mamma no bi fit ca est emigrau atesu
2.
afido sas isperàntzias meas a su sensu carrale de sos Sardos pro sarbare custa terra ◊ semus istados amigos carrales dai sa piús frisca pitzinnia
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
carnalis
Traduzioni
Francese
fraternel,
frère,
sœur
Inglese
fraternal
Spagnolo
consanguíneo
Italiano
carnale,
fratèrno,
fratèllo,
sorèlla
Tedesco
leiblich,
brüderlich,
Bruder,
Schwester.
carralzadúra carragliatúra
carralzamènta , nf Definizione totu su chi serbit de ammontu, po carragiare in su letu Sinonimi e contrari ammantadroxu, ammuntolzu, carragliatura, cucutzura, incarralzu Etimo srd.
carralzàre carragliàre
carràlzu , nm: carrarju,
carrarzu,
carraxu,
carrazu Definizione
fossu chi si faet in terra po orrostire unu pegus intreu imbodhigau in murta, carragiau e fatu su fogu in pitzu: coi un'animali a carraxu; logu inue si chistit petza in friscu, cuadórgiu de cosa furada; cosas betadas a muntone, boghes betadas apare, isterratzu fuliau; cosa chi serbit a carragiare
Sinonimi e contrari
abbatúliu,
abbolotu,
atrepógliu,
bullíssiu,
chichígliu,
chimentu,
derreore,
digorju,
sciumbullu,
trambullu,
tregollu,
trinellu
/
isterratzu
/
carragliatura
Modi di dire
csn:
fai una cosa a carraxu = male, chentza régula; carrazu de pannos = muntone, cabidhada de pannos
Frasi
aiant furadu una baca, l'aiant fata a peta e cuada in su carrarzu, in sa tuva de unu beterone élighe ◊ in d-una conchedha aiat sistemau su carrarju ca in intro bi aiat una perca funguda e frisca ◊ depiat picare unu ladus de peta dae su carrarju chi teniat in sas bírghines ◊ sa limba sua paret peta de carrarzu!
2.
at nadu unu carralzu de fàulas ◊ dhoi fiat unu carraxu de genti ◊ pro aparizare su terrinu peseint unu muru e fateint una cora chi bi betaiant totu su carrarzu pro la pienare
3.
custus funt bellus isceti a fai carraxu, a tzérrius e a sàrtidus
4.
est iscriendi a carraxu ◊ est unu carralzu de domos lampadas ◊ custu logu est totu a carraxu: circai de dh'allichidiri!
5.
si sunt drommidos sentza carralzu, in fora, mancu una tupa e ne unu barracu ◊ a monte no si dhue podet erribbari ca sa ní fait carràrgiu
Etimo
ltn.
carnariu(m)
Traduzioni
Francese
tollé
Inglese
place to cook or store meat,
din
Spagnolo
foso en el suelo para cocer la carne
Italiano
carnàio,
putifèrio,
bailamme,
gazzarra
Tedesco
Fleischkammer,
Krawall.
carramacína , nf: carramatzina,
corromatzina,
corrumatzina Definizione
trastos chi leant logu e giaent istrobbu in debbadas, mescamente cosas bècias
Sinonimi e contrari
bagazu,
baldulete,
barragàllia,
bascaràmene,
cadógiu,
carrabaza,
imbaratzu,
istivuzu,
istrèpete,
istrepu,
sténtzias,
tzitzirillodhu
Frasi
is carramatzinas bècias fuliancedhas! ◊ no mi ndhe fato nudha de custas carramatzinas: leadichelas!◊ est unu furrungoni prenu de carramatzinas bècias ma prenas de arregordus!
Traduzioni
Francese
fourbi
Inglese
odds and ends
Spagnolo
baratija
Italiano
carabàttola,
cianfrusàglia
Tedesco
Plunder.
carramatzíbi , avb Definizione ghetai a c. = (nau de unu) ciciu, crocau a fuliadura, de malu betu Etimo srd.