conduíre , vrb: cunduire Definizione pigare, ghiare a calecuna cosa o a calecunu logu Sinonimi e contrari condúsiri, ghiai, poltare, zúchere | ctr. lassai Frasi sa lege no conduit in ingannos ◊ su tantu furare ti at conduidu a manos de su re ◊ bois sezis cudh'istella chi conduet in portu ◊ sas boches aiant fatu cunduire sas bichinas Etimo ctl. condu(h)ir.
condúlliri , vrb Sinonimi e contrari conchinare, cunduire, dòrchere, indugi Etimo srd.
cónduma còdoma
condumàdu condomàdu
condúsiri , vrb: cundusi Definizione portare, batire, ghiare a calecuna cosa o a calecunu logu Sinonimi e contrari conduire, ghiai, poltare, zúchere | ctr. lassai Etimo spn. conducir.
condúta , nf: cundhuta Definizione
sa manera de si cumportare de unu po totu su chi podet àere de bonu, o de malu, fatu cun intentzione
Sinonimi e contrari
cumpoltamentu
Frasi
sos pisedhos chi atendhent sos mannos in sos apretos si meressint bàntidu e sunt símbulu de bona cundhuta ◊ fit in pistichinzu pro sa cundhuta isegherada sua ◊ is isposus essiant impari sa prima borta apustis de ai arriciu is racumandítzias de bona cunduta
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
conduite
Inglese
behaviour
Spagnolo
conducta
Italiano
condótta
Tedesco
Benehmen.
còne, còni , nm: (su cone = nr. sugòne)
Definizione
est un'arga, unu traitore chi portat a ogu sa cosa de furare o sa gente de idorrobbare agiudandho is furones chi benint a fàere su cropu
Sinonimi e contrari
bugoni,
medianeri,
ospia
Frasi
custu est su coni: est istràngiu e connoscit bèni sa zona ◊ su coni… sa metadi in galera e s'atra in prasoni: s'est fuiu cumenti a unu macu! ◊ s'est fuiu su coni po sa timoria
Cognomi e Proverbi
smb:
Coni
Traduzioni
Francese
taupe,
cerveau
Inglese
inside man,
mole
Spagnolo
topo
Italiano
basista,
talpa
Tedesco
krimineller Vorarbeiter.
conèta , nf: cuneta Definizione genia de cora, manna, fintzes a incodau, ororu de is istradas po arregòllere s'abba próina a manera de no fàere dannu a s'istrada Sinonimi e contrari banchina, coleta Etimo itl.
conèta 1 , nf Definizione genia de bonete Frasi bendit arrobba de lana, seda e cotoni, capedhus a frisiera, conetas e àteras cosas.
conetòni , nm: coretone, coretoni Definizione coneta manna, genia de canale po arregòllere is abbas a meda (a inghíriu totu fora in bidhas de monte) o passare abba po campos e indústrias Sinonimi e contrari canalone Frasi una fémina fut isciacuendi is pannitzus de su pipiu in su conetoni.
confidàntzia , nf: cufiàntzia,
cufidànsia,
cufidàntzia,
cunfiància,
cunfiantza,
cunfiàntzia,
cunfidànsia,
cunfidàntzia Definizione
su àere unu fàere coment'e de gente bene connota, amiga, parente, fidada, coment'e giaendho fide a unu
Sinonimi e contrari
cunfidu
/
ballansa,
familiaricítzia,
fidàssia,
modhore,
ollantza
| ctr.
discunfiantza
Frasi
lah, chi m'imbovas tui puru truncaus sa cunfiantza! ◊ sa cunfidàntzia dha tengu cun Deus ◊ sas cosas in cunfidàntzia no si narant in carrela ◊ no sunt totu sos nepodes chi si gosant sa cufidàntzia de su zaju ◊ mi ais a perdonare: tèngio cunfiància de no mi abbandhonare
Cognomi e Proverbi
prb:
su saludu a totus, sa cunfiantza a pagus
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
familiarité
Inglese
confidence
Spagnolo
confianza
Italiano
confidènza
Tedesco
Vertrauen.
confinài , vrb: cufinare, cunfinai, cunfinare Definizione mandhare a su cunfinu, istesiare, bogare a unu de su logu suo a logu angenu po chi no potzat fàere che in logu e cun gente chi connoschet e ue tenet is benes Sinonimi e contrari disterrai, terrafinare Frasi una primu borta mi aiant cufinau ca proite no mi fio créfiu arruolare Etimo itl. confinare.
confinàu , pps, agt Definizione de confinai; chi dh'ant cundennau a istare foras de su logu suo, chi est disterrau.
confínu , nm: cufinu,
cunfinu Definizione
su che bogare o istesiare a unu de logu suo a logu angenu po chi no potzat fàere che in logu e cun gente chi connoschet; logu de pena, a ue che mandhant o ue che mantenent a unu a fortza
Sinonimi e contrari
disterru,
isterru
Frasi
in tempus de su fassismu a chie mustraiat de èssere contràriu a su guvernu che lu mandhaiant a su cufinu ◊ su marisciallu at minetadu a babbu de lu mandhare a su confinu si faghiat propagandha contr'a sos fascistas
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
relégation
Inglese
internment
Spagnolo
destierro
Italiano
confino
Tedesco
Zwangswohnort.
confrímu , nm: cunfrimu Definizione
unu de is sete sacramentos e funtzione de candho unu atrogat de si bòllere cristianu e su píscamu dh’unghet in crebedhos cun s’ogiusantu
Sinonimi e contrari
crésima,
cufirmassione,
gríjamu,
incrísima
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chrême
Inglese
chrism
Spagnolo
confirmación
Italiano
crisma
Tedesco
Chrisma.
confúgere , vrb Definizione
pònnere impare is líteras a unas a unas o lígere a síllabbas
Sinonimi e contrari
cofuzire*,
compitare
Traduzioni
Francese
articuler séparément les syllabes
Inglese
to sillabify
Spagnolo
silabear
Italiano
sillabbare
Tedesco
buchstabieren.
confúndhere, confúndiri , vrb: cufúndhere,
cunfundi,
cunfúndiri Definizione
pigare o crèdere una cosa po un'àtera, fàere ibballiare / pps. cunfúndiu, cufusu
Sinonimi e contrari
aforrotulare,
fadhie,
imbrabugliare,
imprabastulai
| ctr.
distínghere,
scunfúndiri
Frasi
ista mudu ca so contendhe, chi mi as fatu cufúndhere! ◊ l'apo cufusu: no mi so abbizadu chi fint diferentes
Traduzioni
Francese
confondre
Inglese
to confuse
Spagnolo
confundir
Italiano
confóndere,
disorientare
Tedesco
verwirren.
confusionajólu , nm: cunfusionajolu Definizione chie pesat burdellu, chie ponet a brigare s'unu cun s'àteru Sinonimi e contrari confusioneri, cunvisionadori, cunfusionista Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
confusionéri , agt, nm: cubisioneri,
cunfusioneri,
cuvusioneri Definizione
chi o chie pesat cuvusiones, ponet a brigare s'unu cun s'àteru, betat apare is chistiones; fintzes chi o chie cunfundhet cun tropu facilidade cosas diferentes
Sinonimi e contrari
confusionajolu,
cunvisionadori,
cunfusionista
/
carraxeri
Frasi
a s'imprabastuleri no lu acrustes ca est confusioneri!
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
ctl.
confusioner
Traduzioni
Francese
semeur de discordes
Inglese
sow seeder of discord
Spagnolo
sembrador de discordia
Italiano
seminatóre di discòrdia
Tedesco
Zwietracht Säer.
congedài , vrb: cunzedare Definizione acabbare su servítziu militare.