consumíu consumídu
consúmu , nm: cossumu,
cunsumu,
cussumu Definizione
su consumare sa cosa, su tanti chi si consumat, chi s'impreat
Sinonimi e contrari
impleu
Frasi
su cossumu chi semus faghindhe de currente in zerru est meda ◊ cun su tropu dinare in busciaca sa gente si abbusant e faent tropu consumu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
usure
Inglese
use,
wear
Spagnolo
desgaste
Italiano
consumo,
usura
Tedesco
Abnutzung.
contàbbile, contàbbili , agt, nm Definizione
chi pertocat sa contabbilidade; chie faet sa contabbilidade, is contos de is intradas e is essias de unu bilànciu
Traduzioni
Francese
comptable
Inglese
bookkeeping,
accountant
Spagnolo
contable,
contador
Italiano
contàbile
Tedesco
Buchhalter.
contabbilidàde, contabbilidàdi , nf Definizione
totu su chi reguardat is contos de intradas e de essias de unu bilànciu
Traduzioni
Francese
comptabilité
Inglese
accountancy
Spagnolo
contabilidad
Italiano
contabilità
Tedesco
Buchführung.
contàciu , agt Definizione
nau de unu, chi est de isputzire, de pigare a disprétziu
Sinonimi e contrari
baltassarru,
cioco,
cobardu,
enzosu,
istruntzu,
pendoni
Etimo
itl.p
cuntácc
Traduzioni
Francese
lâche
Inglese
cowardly,
contemptible
Spagnolo
ruin
Italiano
vile,
spregévole
Tedesco
verächtlich.
contadòre, contadòri , nm: contaroi Definizione
chi o chie contat, o faet is contos de unu bilànciu, o fintzes chi narat contos e novas; genia de aparíciu chi contat calecuna cosa (es. abba, currente)
Sinonimi e contrari
contistu
Frasi
pro ischire su cossumu de s'abba o de sa currente bi cheret unu contadore
2.
sa currente chi si cossumat la marcat su contadore ◊ in domu ant cambiau su contaroi de sa currenti
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
comptable
Inglese
counter,
accountant
Spagnolo
contador
Italiano
computista,
contatóre
Tedesco
Buchhalter,
Zähler.
contàdu , pps, agt, nm: cuntadu,
cuntau,
cuntatu Definizione
de contare; chi dh'ant contau, carculau; chi est postu in contu, de importu; paristória chi si narat / nàrrere unu contadu = contare unu contu
Sinonimi e contrari
importante
/
contànsia,
contu,
palistória
Frasi
su contu ti lu so nendhe comente l'ant contadu a mie
2.
cussu no lu toches ca est totu cosa contada! ◊ no donis àxina a nemus ca dha tèngiu contada, lah!
3.
fut unu de is óminis prus contaus de totu sa bidha ◊ is óminis prus contaus faint intendi sa fortza de su poderi insoru
4.
faghet su contadu de dies tribbuladas chentza aficu e de chentu puzones furisteris (C.Puddu)◊ naraiat contados de un'època luntana, de sos tempos chi ancora fit giòvana e galana (A.Casula)◊ custa veridade paret unu contadu de àteros tempos
Traduzioni
Francese
récit,
conte,
raconté
Inglese
tale
Spagnolo
calculado,
contado
Italiano
contato,
raccónto
Tedesco
abgezählt,
Erzählung.
contàe, contài , vrb: contare,
contari Definizione
averguare e nàrrere su númeru de una cantidade; nàrrere paristórias; fàere contu de is cosas, pònnere in contu
Sinonimi e contrari
arralatai
/
calculai,
contizare,
cunciberare,
scoviai
Modi di dire
csn:
contare zusta = nàrriri o fai a crei giustu sa cosa acomenti est, sentza de contai fàulas; contai a fini a fini = nàrrere, in su contu, donzi mímina cosa, a puntinu (itl. per filo e per segno)
Frasi
mi potzo nàrrere betzu veramente ca setanta sete annos so contandhe ◊ est contendhe sas berbeghes a bídere si bi sunt totu ◊ a donzi fundhu si li podent contare chimbe e ses budrones de ua ◊ a contae imparat contandho is crabas e is crabitos
2.
no mi contat mai contus de ischisòrgius e de cosas malas ◊ innoghe, si contat, nemos che colaiat: fit su regnu de sos procalvos e de s'àbbile ◊ istat semper contendhe sos sonnos, ca bi creet
3.
funt giai is ses e mesu passaras e no si bit ancora: no mi dha contat giusta, si depit èssi firmau a bufai!
4.
su èssere torradu gai a malu puntu, conta tue chi bi at gódidu!…◊ lu sunt botzendhe donzi annu: conta tue si andhat a istudiare!…◊ at fatu chentu chilómitros in baranta minutos: conta tue cantu at curtu! ◊ a isse lu contamus che chi siet de domo
5.
su pisedhu at bidu e, chentza malíssia, at contadu totu ◊ no lu contes a mamma su chi amus fatu, ca nos brigat!
Traduzioni
Francese
compter,
raconter
Inglese
to tell
Spagnolo
contar,
contar
Italiano
contare,
conteggiare,
accreditare,
raccontare
Tedesco
zählen,
gutschreiben,
erzählen.
contài 1 , vrb: contare 1 Definizione
èssere de importu, giare importu
Sinonimi e contrari
bàlere
Frasi
su chi balit e contat, pro totu sa vida nostra, est su èssiri impari ◊ no contat, pro cussos, chi nois triballemus che macos: si che ispendhent totu e no faghent contu de nudha! ◊ passas una vida bella, tue, ca ses bajanu, ma contas unu bandhuleri!
Traduzioni
Francese
valoir
Inglese
to be worth
Spagnolo
valer
Italiano
valére
Tedesco
gelten.
contamàgiu , nm: contomaxu 1 Sinonimi e contrari carena, contestura, contomadu, corporzale Frasi est un'ómini de contomaxu mannu.
contànsia , nf: contàntzia,
contàscia,
contassa,
contàssia Definizione
contu chi si narat mescamente po istentare is pipios, is piciochedhos, fatu a pentzamentu ma a manera de pàrrere una cosa de abberu / zúchere a ccn. a contassa = a fontomu
Sinonimi e contrari
contadu,
contu,
fola,
palistória
Frasi
fit unu creijolu chi creiat a sas contàscias ◊ cada ghirada a bidha de su frade fit unu sero de contàssias pro Bannedhu ◊ sas mammais contant a netas e a nebodes sas contàntzias de sa vida issoro tribbulada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
légende
Inglese
legend
Spagnolo
leyenda
Italiano
leggènda
Tedesco
Märchen.
contànte, contànti , agt Definizione
nau de dinare, chi est deretu a ispèndhere, chi si podet contare deretu, sa moneda currente chi unu portat ispartziu in billetes o àteru
Traduzioni
Francese
comptant
Inglese
ready (money)
Spagnolo
efectivo
Italiano
contante
Tedesco
bar.
contàntzia contànsia
contàre contàe
contàre 1 contài 1
contarédhu , agt, nm Definizione nau de unu, chi o chie istat sèmpere contandho totu su chi ischit, cosas chi no depet puru; nau de unu pobidhu, chi a sa pobidha istat sèmpere contandhodhi su dinare, a bíere cantu ndhe ispendhet, ca no dhi giaet fide Sinonimi e contrari iscobiante, iscoviadori, iscoviargiolu, lendharzu, sciodheri / compidajolu 2. fàghela padrona e mere già chi postu li as s'anedhu: su maridu contaredhu faghet ladra sa muzere! (Piras) Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
contàrgiu , nm Definizione
chie contat contos, dhi praghet a istare contandho contos, contàssias
Traduzioni
Francese
raconteur
Inglese
storyteller
Spagnolo
narrador
Italiano
raccontatóre
Tedesco
Erzähler.
contàri contàe
contaròi contadòre
contasàles , agt Definizione nau de ccn., chi est arrestigu, susuncu, de manu istrinta chi no giaet nudha Etimo srd.