contomàdu , nm Sinonimi e contrari carena, contamàgiu, contestura, corporzale Frasi su nòmene est addatu a su contomadu chi est (Z.Porcu).
contomànscia , nf: acostumàntzia,
costumànscia,
costumànsia,
costumàntzia,
custumàssia Definizione
cosas chi si acostumat a fàere
Sinonimi e contrari
costuma,
impósitu,
usància
Frasi
cunfromma a sa mia contomànscia fia onzi sacrifíssiu afrontendhe (G.Sini)◊ est costumàntzia a fai bisita a is isposus candu torrant a domu insoru ◊ si at parau unu grústiu de berbeches remonias chin sa costumàntzia de sa paradura
Etimo
itl.
costumanza
Traduzioni
Francese
coutume
Inglese
custom
Spagnolo
costumbre
Italiano
usanza,
costume
Tedesco
Brauch.
contomàtzia , nf: contumàntzia,
contumàtzia Definizione
su èssere grassu, sa mannària de una carena; persona de importu / béstia de contomàtzia = pegus grassu meda
Sinonimi e contrari
cadhubba,
grassesa,
grassori,
grassúmene
/
cdh. contumantza
| ctr.
langiore
Frasi
pro sa contomàtzia issoro, sos boes leant gàrrigos mannos cun fatzilidade
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
embonpoint
Inglese
fatness
Spagnolo
gordura
Italiano
grassézza,
grassume
Tedesco
Fettheit.
contomàxi, contomàxu , agt, nm: contumaci,
contumazu Definizione
nau de unu, chi si credet meda, chi est malu a cumbínchere; fintzes carena, nau mescamente in su sensu de carena manna
Sinonimi e contrari
abbetiosu,
aperradu,
pertiassu,
pistilosu,
redóbbicu,
testarrudu
/
cdh. cuntumaci
/
carenale
2.
is tumbas de gigantis no serbiant po óminis de calivera o contomaxi manna (B.Erdas)◊ contumazos si acúrtziant istracos, istróntulant cun carre pendhe pendhe (G.Chessa)
Etimo
itl.
contumace
Traduzioni
Francese
obstiné
Inglese
stubborn
Spagnolo
terco
Italiano
pertinace,
ostinato
Tedesco
starrsinnig.
contomàxu 1 contamàgiu
contomiàdu , pps, agt Definizione de contomiare; chi no podet subèrghere su chi portat in s'istògomo, no dhu podet digirire 2. sunt contomiados dae su fiagu malu: bi at unu pudore chi leat s'alenu ◊ cudhu malevadadu fit contomiadu, respirendhe sas púsinas mudas suas.
contomiàre , vrb Definizione fàere a gana lègia, treulare s'istògomo Sinonimi e contrari aconare, afastiai, agrungiai, ascamare, calaviare, ilvilire, isbolotiare, iserare, istomacare, tolocare.
contomíre , vrb Definizione essire o fàere contomosu, de sabore malu, nau de cosa de papare grassa chi leat sabore malu faendhosi groga Frasi su pizu de fora de su lardu si ch'est contomidu.
contomósu , agt: contumosu Definizione
nau de cosa de papare, chi est grassa, de sustàntzia, forte (e po cussu fintzes chi est mala a digirire); chi portat sabore o fragu malu, cóntomu, chi est malu a digirire; nau de su naturale de unu, chi est malu a cumbínchere, tostorrudu, tirriosu
Sinonimi e contrari
grassu
/
asseadu,
controbbosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
/
contomaxi
Modi di dire
csn:
binu contumosu = binu forte, de grados meda, càlidu; lardu contomosu = lardu grogu e malisaboriu, tropu béciu; fragos contomosos = malos
Frasi
cuss'àrbure fossis est tropu contomosa ca l'ant betadu contzime ◊ cun pràngiu contomosu sa fruta non porit ammancai po agiurai a digerí!
2.
apo atogadu risos ingugliendhe bucones contumosos ◊ no papis sa minestra de presuci ca est contomosa! ◊ sa petza de s'angioni frida dèu dh'agatu contomosa
3.
non fiat contumosa donna Minnia, mancai non si fessit amigada cun nemus (I.Lecca)
Terminologia scientifica
sbr
Etimo
ltn.
contumace(m)
Traduzioni
Francese
rance
Inglese
rancid
Spagnolo
rancio
Italiano
ràncido,
indigèsto
Tedesco
ranzig,
schwerverdaulich.
cóntomu , nm Definizione su sabore malu de unas cantu cosas guastas.
contonàda cantonàda
contonàli , nm Definizione su muru, a una parte e àtera de unu passadórgiu, a ue si aguantat su serru Sinonimi e contrari antalire, istantalire, trempali Frasi su contonali de s'eca Etimo srd.
contonàre , vrb Definizione girare a tropas peri is orrugas, in bidha, cantandho Etimo srd.
contòne cantòni
contòne 1 cantòne 1
contonèra cantonèra
contonèra 1 cantonèra 1
contoneràgiu, contoneràju, contoneràrju cantoneràlzu
contonéri cantonéri 1
contòni cantòni