contomàdu , nm Sinònimos e contràrios carena, contamàgiu, contestura, corporzale Frases su nòmene est addatu a su contomadu chi est (Z.Porcu).
contomànscia , nf: acostumàntzia,
costumànscia,
costumànsia,
costumàntzia,
custumàssia Definitzione
cosas chi si acostumat a fàere
Sinònimos e contràrios
costuma,
impósitu,
usància
Frases
cunfromma a sa mia contomànscia fia onzi sacrifíssiu afrontendhe (G.Sini)◊ est costumàntzia a fai bisita a is isposus candu torrant a domu insoru ◊ si at parau unu grústiu de berbeches remonias chin sa costumàntzia de sa paradura
Ètimu
itl.
costumanza
Tradutziones
Frantzesu
coutume
Ingresu
custom
Ispagnolu
costumbre
Italianu
usanza,
costume
Tedescu
Brauch.
contomàtzia , nf: contumàntzia,
contumàtzia Definitzione
su èssere grassu, sa mannària de una carena; persona de importu / béstia de contomàtzia = pegus grassu meda
Sinònimos e contràrios
cadhubba,
grassesa,
grassori,
grassúmene
/
cdh. contumantza
| ctr.
langiore
Frases
pro sa contomàtzia issoro, sos boes leant gàrrigos mannos cun fatzilidade
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
embonpoint
Ingresu
fatness
Ispagnolu
gordura
Italianu
grassézza,
grassume
Tedescu
Fettheit.
contomàxi, contomàxu , agt, nm: contumaci,
contumazu Definitzione
nau de unu, chi si credet meda, chi est malu a cumbínchere; fintzes carena, nau mescamente in su sensu de carena manna
Sinònimos e contràrios
abbetiosu,
aperradu,
pertiassu,
pistilosu,
redóbbicu,
testarrudu
/
cdh. cuntumaci
/
carenale
2.
is tumbas de gigantis no serbiant po óminis de calivera o contomaxi manna (B.Erdas)◊ contumazos si acúrtziant istracos, istróntulant cun carre pendhe pendhe (G.Chessa)
Ètimu
itl.
contumace
Tradutziones
Frantzesu
obstiné
Ingresu
stubborn
Ispagnolu
terco
Italianu
pertinace,
ostinato
Tedescu
starrsinnig.
contomàxu 1 contamàgiu
contomiàdu , pps, agt Definitzione de contomiare; chi no podet subèrghere su chi portat in s'istògomo, no dhu podet digirire 2. sunt contomiados dae su fiagu malu: bi at unu pudore chi leat s'alenu ◊ cudhu malevadadu fit contomiadu, respirendhe sas púsinas mudas suas.
contomiàre , vrb Definitzione fàere a gana lègia, treulare s'istògomo Sinònimos e contràrios aconare, afastiai, agrungiai, ascamare, calaviare, ilvilire, isbolotiare, iserare, istomacare, tolocare.
contomíre , vrb Definitzione essire o fàere contomosu, de sabore malu, nau de cosa de papare grassa chi leat sabore malu faendhosi groga Frases su pizu de fora de su lardu si ch'est contomidu.
contomósu , agt: contumosu Definitzione
nau de cosa de papare, chi est grassa, de sustàntzia, forte (e po cussu fintzes chi est mala a digirire); chi portat sabore o fragu malu, cóntomu, chi est malu a digirire; nau de su naturale de unu, chi est malu a cumbínchere, tostorrudu, tirriosu
Sinònimos e contràrios
grassu
/
asseadu,
controbbosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
/
contomaxi
Maneras de nàrrere
csn:
binu contumosu = binu forte, de grados meda, càlidu; lardu contomosu = lardu grogu e malisaboriu, tropu béciu; fragos contomosos = malos
Frases
cuss'àrbure fossis est tropu contomosa ca l'ant betadu contzime ◊ cun pràngiu contomosu sa fruta non porit ammancai po agiurai a digerí!
2.
apo atogadu risos ingugliendhe bucones contumosos ◊ no papis sa minestra de presuci ca est contomosa! ◊ sa petza de s'angioni frida dèu dh'agatu contomosa
3.
non fiat contumosa donna Minnia, mancai non si fessit amigada cun nemus (I.Lecca)
Terminologia iscientìfica
sbr
Ètimu
ltn.
contumace(m)
Tradutziones
Frantzesu
rance
Ingresu
rancid
Ispagnolu
rancio
Italianu
ràncido,
indigèsto
Tedescu
ranzig,
schwerverdaulich.
cóntomu , nm Definitzione su sabore malu de unas cantu cosas guastas.
contonàda cantonàda
contonàli , nm Definitzione su muru, a una parte e àtera de unu passadórgiu, a ue si aguantat su serru Sinònimos e contràrios antalire, istantalire, trempali Frases su contonali de s'eca Ètimu srd.
contonàre , vrb Definitzione girare a tropas peri is orrugas, in bidha, cantandho Ètimu srd.
contòne cantòni
contòne 1 cantòne 1
contonèra cantonèra
contonèra 1 cantonèra 1
contoneràgiu, contoneràju, contoneràrju cantoneràlzu
contonéri cantonéri 1
contòni cantòni