corogliàre , vrb Definizione
giare a bíere, a crèdere una cosa po un'àtera, pigare a ingannu
Sinonimi e contrari
abbovai,
abbuvonare,
coglionai,
colovrinare,
imbaucare,
imbelecare,
imbusterai,
improsae,
ingannai,
ingrangugliare,
ingregai,
istusciare,
piocai,
scafai,
trampai,
transare
Frasi
no s'ischit ite àteru li nesit cussa mariola pro la corogliare ◊ a sos duos amantes si los corogliesit su dimóniu e fatesint su progetu de bochire sa muzere de isse ◊ ma como chi bos isco cuss'astrúscia, su de mi corogliare est corogliadu! (P.Mossa)
Traduzioni
Francese
rouler,
tromper
Inglese
to make fun of
Spagnolo
engañar
Italiano
corbellare,
trarre in inganno
Tedesco
täuschen.
corógliu , nm Definizione su corogliare, cosa chi si narat o chi si faet coment'e iscusa, po si ndh'essire de un'impíciu Frasi apo chircadu iscujas e calchi corógliu chi ant postu sa fémina in anneu (E.Giordano) Etimo srd.
corógnu caróngiu
corogòsta cocoròsta
coroílixi , nm Definizione pígiu de cosa coment'e pedhe chi faet in mesu de truncos sicaos de meda Sinonimi e contrari pedhesca, pedhevogu Etimo srd.
corojàre , vrb Definizione nau de is canes, istare a corojos, a gúgulos, a zànitas Sinonimi e contrari abeliai, agruguai, agruinai, arrulliai, borulare, gurruliai, intzunchiai, torojare, torrunzare Terminologia scientifica bga Etimo srd.
coróju , nm: corroju Definizione
boghes a lamentu, mescamente de animale
Sinonimi e contrari
murrunzu,
órulu,
teroju,
tórulu,
túnchiu
/
acornou,
dispiaghere,
dolore
Frasi
ahi, fizu meu, in continu corroju ndhe apo pro tota vida!
2.
candho miro sos ojos tuos, eo bi sàgumo duos butios, una lughe de corojos e sos gridos chi ant infuscadu su tempus de giogare
Etimo
itl.
cordoglio
Traduzioni
Francese
douleur
Inglese
pain
Spagnolo
duelo,
pesar
Italiano
duòlo
Tedesco
Schmerz.
corollàriu , nm Definizione in s'arrexonamentu lógicu, cosa chi torrat paris cun su chi si est nau e dimustrau coment'e berus e chi po cussu etotu est ateretanti vera.
coromàlu , nm: cromale Definizione genia de cugudhu de linna o pedra lada in sa punta de is barracos tundhos ammontaos a linna o a sida, su chi s'allecatu baunedhinu narat cugumalu Sinonimi e contrari coliminzu, cucumenale, pinnacúcia, pópula.
corómbu cadrúmbulu
coromèdha, coromédhu coramédhu
coroméu, coromméu , nm, iscl Definizione foedhu po nàrrere sa cuntentesa, su disígiu po calecuna cosa, ma fintzes timendho, lastimandho; foedhu de istima: amore meu, prendha mia Sinonimi e contrari odheu, tambene / siscuru! Frasi coromeu a bonu chi est custu! ◊ coromeu si ndhe aia tentu, de cariasa! ◊ coromeu, si l'aia tentu deo totu cussu bene! ◊ cudhu péssighe maduru, coromeu!… 2. l'ant totu copertu de predas, coromeu! ◊ mi ant istropiadu su pitzinnu, coromeu! 3. tremèndhesi che foza naraiat: "Coromeu, custa borta ndhe perdo sos sentidos!"◊ coromeu carigadu, za ndhe as tentu de tempus a zirare!… Etimo srd.
coròna , nf Definizione
cosas, orrocas artas, personas postas (o tentas impare) totu a inghíriu tundhu; antigamente, in sa Sardigna indipendhente, sa c. fut una genia de cossígiu (Corona de Logu) chi decidiat is chistiones de s'istadu (Logu) impare cun su soberanu (Giuighe), o fintzes sa corte de is giuighes chi faiant unu dibbatimentu
Sinonimi e contrari
arrosàriu,
coronedhu,
filleri
/
cdh. curona
/
caróngiu
Modi di dire
csn:
ómines de corona = bonos ómines; corona de azu, de fiores, de corrus; sa c. de s'unga = su tretu de sa raighina chi essit a fora prus craru; in c. de unu = totu a inghíriu (es. de su mortu); c. de monti = rocas artas a inghíriu de carchi punta, comente a fàghere un'ata; sa c. (in sas rocas) = pèlcia; erba de coronas = badàngiu (lonicera implexa)
Frasi
est sèmpere a corona in manu rasendhe su rosàriu ◊ teniant in cuerru pira de zerru, coronas de figu sicada, nughe e nintzola ◊ ses sempre bivinno in pecau mortale cena ti nàrrere mai sa corona
2.
so andhadu a su mortu: in corona bi sunt sos fizos, sa muzere, sos àteros parentes custrintos
3.
sa losa fit una corona cun d-unu crastu mannu a serrare
4.
sos ómines de corona, sos menzus de bidha, nos ant partzidu s'interessu chin grandhe cumpeténtzia e onestade (M.A.Mula)
Cognomi e Proverbi
smb:
Corona, Coronas
Etimo
ltn.
corona
Traduzioni
Francese
couronne,
chapelet,
Cour
Inglese
crown,
panel of judges,
rosary
Spagnolo
corona,
rosario,
tribunal
Italiano
coróna,
rosàrio,
collègio giudicante
Tedesco
Krone,
Rosenkranz,
Richterkollegium.
coronàdu , pps, agt: coronatu, coronau Definizione de coronare; chi dhi ant postu o portat corona in conca, o àteru a inghíriu; nau a befe e in cobertantza de unu pobidhu, chi dhi ant postu corros / mese coronatu = de 31 die Sinonimi e contrari incoronau / incorrudau 2. dh'apu agatau in su monti incravau, coronau de ispinas ◊ su fillu de su rei coronau, cantus istedhus portat s'istedhau? ◊ est de àngelus coronada che arreina de is celus.
coronài, coronàre , vrb Definizione
pònnere sa corona, coronas; in cobertantza, fàere a bregúngia, a befa o fintzes brigare meda
2.
nci funta duus deputaus a sa trasmissioni, ma gei mi dhus ant coronaus bèni cun is telefonadas: de dónnia colori ndi dhus ant nau! ◊ si fais aici gei ti coronat mulleri tua!…◊ gei s'ant coronau bèni a nosu Sardus!…◊ cussas sunt féminas chi bendhent s'onore pro unu reale: no las cherzo a muzere ca timo pro mi coronare!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couronner
Inglese
to crown
Spagnolo
coronar
Italiano
coronare
Tedesco
krönen.
coronàrgiu , nm Definizione logu prenu de orrocas e orrochitas, de percolos, grutighedhas Sinonimi e contrari crastarzu Terminologia scientifica slg.
coronàtu, coronàu coronàdu
coronàxu , nm Definizione cordone o corona de pedra chi si ponet totu a inghíriu de un'apertura, de is portales, totu comente andhat s'apertura Frasi una mata de figu burda, in bixinau, apoderada a malaggana su coronaxu de unu cróciu po podi fai intrai o essiri sa genti de una domu a s'atra Terminologia scientifica dmo Etimo srd.
coróndua, coróndula , nf: corúndua Definizione pilastru, pedra segada de longu prus che àteru tundha a bisura de cilindru, totu a unu o a orrugos unu in pitzu de s'àteru, po aguantare parte de unu fràigu: corúndua est fintzes contonada Sinonimi e contrari colondra, colunna Frasi su Partenoni est un'ispétzia de crésia cun coróndulas… Etimo ctl. coronda.
coronèdha , nf Definizione domu de gianas, pèrcia de fadas, musuleu, buidu fatu in is orrocas, in s'antigóriu, po dhue pònnere is mortos Sinonimi e contrari bírghines, camarita, forrighesu Terminologia scientifica opan.