A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

corogliàre , vrb Definitzione giare a bíere, a crèdere una cosa po un'àtera, pigare a ingannu Sinònimos e contràrios abbovai, abbuvonare, coglionai, colovrinare, imbaucare, imbelecare, imbusterai, improsae, ingannai, ingrangugliare, ingregai, istusciare, piocai, scafai, trampai, transare Frases no s'ischit ite àteru li nesit cussa mariola pro la corogliare ◊ a sos duos amantes si los corogliesit su dimóniu e fatesint su progetu de bochire sa muzere de isse ◊ ma como chi bos isco cuss'astrúscia, su de mi corogliare est corogliadu! (P.Mossa) Tradutziones Frantzesu rouler, tromper Ingresu to make fun of Ispagnolu engañar Italianu corbellare, trarre in inganno Tedescu täuschen.

corógliu , nm Definitzione su corogliare, cosa chi si narat o chi si faet coment'e iscusa, po si ndh'essire de un'impíciu Frases apo chircadu iscujas e calchi corógliu chi ant postu sa fémina in anneu (E.Giordano) Ètimu srd.

corógnu caróngiu

corogòsta cocoròsta

coroílixi , nm Definitzione pígiu de cosa coment'e pedhe chi faet in mesu de truncos sicaos de meda Sinònimos e contràrios pedhesca, pedhevogu Ètimu srd.

corojàre , vrb Definitzione nau de is canes, istare a corojos, a gúgulos, a zànitas Sinònimos e contràrios abeliai, agruguai, agruinai, arrulliai, borulare, gurruliai, intzunchiai, torojare, torrunzare Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd.

coróju , nm: corroju Definitzione boghes a lamentu, mescamente de animale Sinònimos e contràrios murrunzu, órulu, teroju, tórulu, túnchiu / acornou, dispiaghere, dolore Frases ahi, fizu meu, in continu corroju ndhe apo pro tota vida! 2. candho miro sos ojos tuos, eo bi sàgumo duos butios, una lughe de corojos e sos gridos chi ant infuscadu su tempus de giogare Ètimu itl. cordoglio Tradutziones Frantzesu douleur Ingresu pain Ispagnolu duelo, pesar Italianu duòlo Tedescu Schmerz.

corollàriu , nm Definitzione in s'arrexonamentu lógicu, cosa chi torrat paris cun su chi si est nau e dimustrau coment'e berus e chi po cussu etotu est ateretanti vera.

coromàlu , nm: cromale Definitzione genia de cugudhu de linna o pedra lada in sa punta de is barracos tundhos ammontaos a linna o a sida, su chi s'allecatu baunedhinu narat cugumalu Sinònimos e contràrios coliminzu, cucumenale, pinnacúcia, pópula.

corómbu cadrúmbulu

coromèdha, coromédhu coramédhu

coroméu, coromméu , nm, iscl Definitzione foedhu po nàrrere sa cuntentesa, su disígiu po calecuna cosa, ma fintzes timendho, lastimandho; foedhu de istima: amore meu, prendha mia Sinònimos e contràrios odheu, tambene / siscuru! Frases coromeu a bonu chi est custu! ◊ coromeu si ndhe aia tentu, de cariasa! ◊ coromeu, si l'aia tentu deo totu cussu bene! ◊ cudhu péssighe maduru, coromeu!… 2. l'ant totu copertu de predas, coromeu! ◊ mi ant istropiadu su pitzinnu, coromeu! 3. tremèndhesi che foza naraiat: "Coromeu, custa borta ndhe perdo sos sentidos!"◊ coromeu carigadu, za ndhe as tentu de tempus a zirare!… Ètimu srd.

coròna , nf Definitzione cosas, orrocas artas, personas postas (o tentas impare) totu a inghíriu tundhu; antigamente, in sa Sardigna indipendhente, sa c. fut una genia de cossígiu (Corona de Logu) chi decidiat is chistiones de s'istadu (Logu) impare cun su soberanu (Giuighe), o fintzes sa corte de is giuighes chi faiant unu dibbatimentu Sinònimos e contràrios arrosàriu, coronedhu, filleri / cdh. curona / caróngiu Maneras de nàrrere csn: ómines de corona = bonos ómines; corona de azu, de fiores, de corrus; sa c. de s'unga = su tretu de sa raighina chi essit a fora prus craru; in c. de unu = totu a inghíriu (es. de su mortu); c. de monti = rocas artas a inghíriu de carchi punta, comente a fàghere un'ata; sa c. (in sas rocas) = pèlcia; erba de coronas = badàngiu (lonicera implexa) Frases est sèmpere a corona in manu rasendhe su rosàriu ◊ teniant in cuerru pira de zerru, coronas de figu sicada, nughe e nintzola ◊ ses sempre bivinno in pecau mortale cena ti nàrrere mai sa corona 2. so andhadu a su mortu: in corona bi sunt sos fizos, sa muzere, sos àteros parentes custrintos 3. sa losa fit una corona cun d-unu crastu mannu a serrare 4. sos ómines de corona, sos menzus de bidha, nos ant partzidu s'interessu chin grandhe cumpeténtzia e onestade (M.A.Mula) Sambenados e Provèrbios smb: Corona, Coronas Ètimu ltn. corona Tradutziones Frantzesu couronne, chapelet, Cour Ingresu crown, panel of judges, rosary Ispagnolu corona, rosario, tribunal Italianu coróna, rosàrio, collègio giudicante Tedescu Krone, Rosenkranz, Richterkollegium.

coronàdu , pps, agt: coronatu, coronau Definitzione de coronare; chi dhi ant postu o portat corona in conca, o àteru a inghíriu; nau a befe e in cobertantza de unu pobidhu, chi dhi ant postu corros / mese coronatu = de 31 die Sinònimos e contràrios incoronau / incorrudau 2. dh'apu agatau in su monti incravau, coronau de ispinas ◊ su fillu de su rei coronau, cantus istedhus portat s'istedhau? ◊ est de àngelus coronada che arreina de is celus.

coronài, coronàre , vrb Definitzione pònnere sa corona, coronas; in cobertantza, fàere a bregúngia, a befa o fintzes brigare meda 2. nci funta duus deputaus a sa trasmissioni, ma gei mi dhus ant coronaus bèni cun is telefonadas: de dónnia colori ndi dhus ant nau! ◊ si fais aici gei ti coronat mulleri tua!…◊ gei s'ant coronau bèni a nosu Sardus!…◊ cussas sunt féminas chi bendhent s'onore pro unu reale: no las cherzo a muzere ca timo pro mi coronare! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couronner Ingresu to crown Ispagnolu coronar Italianu coronare Tedescu krönen.

coronàrgiu , nm Definitzione logu prenu de orrocas e orrochitas, de percolos, grutighedhas Sinònimos e contràrios crastarzu Terminologia iscientìfica slg.

coronàtu, coronàu coronàdu

coronàxu , nm Definitzione cordone o corona de pedra chi si ponet totu a inghíriu de un'apertura, de is portales, totu comente andhat s'apertura Frases una mata de figu burda, in bixinau, apoderada a malaggana su coronaxu de unu cróciu po podi fai intrai o essiri sa genti de una domu a s'atra Terminologia iscientìfica dmo Ètimu srd.

coróndua, coróndula , nf: corúndua Definitzione pilastru, pedra segada de longu prus che àteru tundha a bisura de cilindru, totu a unu o a orrugos unu in pitzu de s'àteru, po aguantare parte de unu fràigu: corúndua est fintzes contonada Sinònimos e contràrios colondra, colunna Frases su Partenoni est un'ispétzia de crésia cun coróndulas… Ètimu ctl. coronda.

coronèdha , nf Definitzione domu de gianas, pèrcia de fadas, musuleu, buidu fatu in is orrocas, in s'antigóriu, po dhue pònnere is mortos Sinònimos e contràrios bírghines, camarita, forrighesu Terminologia iscientìfica opan.