A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

gurruliài , vrb Definizione su si pesare a boghes, a gurrúlius, a órulos, a gúgulos (ma nau fintzes de sa bentre buida a murrúngiu) Sinonimi e contrari agruguai, agruinai, agrumiai, guluriai, orulare Frasi is canis fiant gurruliendi ◊ margiani gurrúliat su dolori 2. no portamus cosa de papai e sa brenti cumentzàt a gurruliai!

gurrúliu, gúrrulu , nm Definizione boghe de animale ma fintzes de gente po dolore o dispraxere mannu Sinonimi e contrari abélidu, agrugu, gruju, órulu Frasi s'intendiat su gurrúliu ispantau de unu cani abbandonau 2. is féminas prangendu dh'acumpàngiant a gúrrulus Terminologia scientifica bga Traduzioni Francese hurlement Inglese howl Spagnolo aullido Italiano ululato Tedesco Heulen, Geheul.

gurtédhu gortédhu

gurtezòne , nm Definizione una calidade de cicória areste, cicória burda bona a insalada Terminologia scientifica rba, taraxacum officinale Traduzioni Francese dent-de-lion, fausse chicorée Inglese dandelion Spagnolo diente de león Italiano taràssaco, soffióne Tedesco Löwenzahn.

gurtíciu gortíciu

gurtizòne , nm Definizione genia de maladia de su trigu, trigu mortu o tabbachinu Sinonimi e contrari bruvurinu, fogubíssimu, fungubíssimu Terminologia scientifica mld Traduzioni Francese nielle du blé Inglese wheat blight Spagnolo caries o tizón del trigo Italiano gólpe del grano Tedesco Steinbrand, Schmierbrand.

gurtórju, gurtúgliu guntórzu

gurtuníu , nm: boturinu*, guturinu, gutoniu Definizione camminu istrintu meda; in bidha, carrela istrinta, a bortas chentza essia Sinonimi e contrari àndara, gurgu, guturedhu, mòri Frasi fiat arróscia de circai is gurtunius cuaus chi sunt in su coru de dogna èsseri ◊ funt gurtunius iscuriosus ◊ arratza de gutoniu istrintu!… Terminologia scientifica bdh.

gurturgínu , agt Definizione de su gurtúrgiu / manicare a g. = cun allurpimentu, a isbrentadura.

gurtúrgiu, gurtúrju guntórzu

gúrtzaru , nm Sinonimi e contrari ghírtalu 1, ghírtzoru Terminologia scientifica rba.

gurugliòne gulugliòne

gurulài , vrb Sinonimi e contrari urulare.

gurúle , nm Definizione buca de logu, tretu istrintu in mesu de duos montes, de duas puntas de monte Terminologia scientifica slg Etimo srdn. Traduzioni Francese passage étroit entre deux montagnes Inglese gorge Spagnolo desfiladero Italiano góla tra i monti Tedesco Schlucht.

gúrulu , nm Sinonimi e contrari úrrulu.

gurútu , nm, nf: gútura, gúturu Definizione su tretu de sa carena, a parte de fora e a parte de aintru, tra sa buca e su tzugu; carrela, orruga o camminu istrintedhu, badhigru istrintu; sa trumba de sa geminera / min. gurutinu = boturinu Sinonimi e contrari bilguzu, bula, búturu / caminu, carrela, àidu Modi di dire csn: mela de su gúturu = su nodu, o figu, nughe de sa bula, annou de su tzugu o nú de su gúturu; sa canna de su gúturu = garguena; gúturu de monti = tretu astrintu a zisa de badhigru, coladorzu in mesu de duas puntas de monte; gúturu istrintu = nau de ccn., chi manighendhe ndhe sèberat carchi cosighedha prus a físsiu chi no pro bisonzu (es. su sèmene de sa ua) Frasi chi bolit papai e bufai apalas mias dh'at a arresci in su gúturu! ◊ no mi est arribbau mancu a su gúturu, de cantu fut pagu! ◊ pro ingurti custa cosa tocat a portai su gúturu che mainga de capotu!… 2. sos gurutos in bidha fint bódios: no si bidiat ànima ◊ in sa cora aundi finiat su gúturu, Assunta fiat isciacuendu is pannus, in frúmini ◊ sos gurutos fint fatos a impredau ◊ nos poniamus a cúrrere a cantu potiamus in sos gurutinos de su vichinatu Terminologia scientifica crn, bdh, slg Etimo ltn. guttur Traduzioni Francese gorge, sentier, détroit Inglese throat, path Spagnolo garganta, callejuela Italiano góla, vïòttolo strètto Tedesco Kehle, enger Weg

gúrza gúrgia

gusàju , nm Definizione porru de angioni, genia de erba chi faet unu cambighedhu biancu, fine che sa chibudha tzeurrada, unu pagu a concutza in s'oru de is arraighinas, fògia unu pagu a triàngulu (in setzione), de fragu e sabore forte, bona fríssia cun oos o fintzes crua (a insalada puru) Sinonimi e contrari àpara, porru Terminologia scientifica rba, rbz, Allium triquetrum Traduzioni Francese ail à trois angles, ail triquètre Inglese allium triquetrum (grass) Spagnolo lágrimas de la Virgen Italiano àglio angolare Tedesco Glöckchen-Lauch.

gusàle , nm Definizione genia de gana, de volontade / leare, furriare su g. = passai sa ganas Sinonimi e contrari desizu, gana, grusàriu Frasi de cantu est fatu e lassadu mi leat su gusale de lu cumandhare! ◊ mi n'est seganne su gusale de annare a binza.

gusàre gosài 1