giógu , nm: ciogu,
zocu Definizione
cosa chi si faet po passare ora, po gustu, divertimentu, po istràviu e, in cobertantza, fintzes àteru in css. sensu; cosa po giogare; cosa fàcile, bona a fàere, chi praghet; cosa mala chi leat a unu coment'e a trassa, fintzes su dillíriu de sa callentura, genia de illuinamentu / min. gioghitu, gioghitedhu; genias de giogu: tzacamanedha, serra serra, custu est su procu, durudduru, a cuadhu a cuadhu, babbajola babbajola, a mammacua, sedatzedhu, cavaglieri in porta, a gatu tzurpa, a gruxis e crastus
Sinonimi e contrari
abbentu 1
/
abbrédhulu,
bellei,
ischértiu,
ispetàculu
/
brulla
/
spàssiu
| ctr.
trabàgiu
Modi di dire
csn:
giogu de fuedhus, de manus = zogu cantu de fàghere a ríere, fàghere ispetàculu; unu giogu de tzícheras = una tuzina de tzícheras; unu giogu de ogus = duos ogros
Frasi
custu pipiu est totu pigau de su giogu ◊ is giogus dhus imbentant is pipius etotu ◊ in iscola de giogos ndh'aus a fàere? ◊ is cumpàngias si atopant po fari giogos e passari is festas
2.
nannai ti còmporat unu gioghitu! ◊ su pipiu, de bona índula, passàt de unu a s'àturu coment'e unu gioghitu ◊ tiu Bustianu fut ammungiau po aprontare a su piciochedhu is giogos chi serbiant po chida santa
3.
sa vida mi pariat unu giogu: aia apena giómpidu sos vint'annos!
4.
arratza de giogu chi dhi at fatu sa callentura, a su pipiu! ◊ lah ca su binu ti fait giogu malu, a tui! ◊ pustis fatu su giogu, at fatu noi mesis de maladia…, cussa picioca
Cognomi e Proverbi
prb:
chie no bàjulat brullas no intret in giogu!
Etimo
ltn.
jocus
Traduzioni
Francese
jeu,
jouet
Inglese
play,
toy
Spagnolo
juego,
juguete
Italiano
giòco,
giocàttolo
Tedesco
Spiel,
Spielzeug.
gioguàna , nf: giogulana 1 Definizione
bobboi chi curret lestru lestru a dónnia bandha in pitzu de s'abba firma; àtera calidade de bobboi, minoredhedhu, chi camminat in pitzu de s'abba, in abbas firmas apojadas, niedhu, lúghidu, cun bàtoro farranchedhas
Sinonimi e contrari
andaciana,
culifúrriu,
dantzana,
giogantzinu,
guadambidha,
pischeri
Terminologia scientifica
crp, hydrometra stagnorum
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hydromètre stagnant
Inglese
water measurer
Spagnolo
guérrido,
mideaguas,
chinche acuática
Italiano
gèrride
Tedesco
Wasserläufer,
gemeiner Teichläufer.
gioguànu , agt: giogulanu,
zoculanu Definizione
chi est giau a su giogu; chi est pagu sériu de conca, o fintzes brullanu
Sinonimi e contrari
agiogatzadu,
bagianu 1,
marietadore,
marietosu,
piberudu
/
brulleri
Frasi
cussa giòvuna gioguana est gioghendu cun su fogu, no pentzat chi si abbruxat fendi sa disonesta! ◊ nemmancu sa calchina de Siniscola ti bastat a pulire sa brutesa, ca sempre, giogulana pro profitu, cantos ndhe as connotu ndhe as traitu (M.Sanna)
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
qui s'adonne au jeu,
coquet
Inglese
coquettish,
light-hearted
Spagnolo
aficionado al juego,
coquetón
Italiano
dèdito al giòco,
civettuòlo
Tedesco
verspielt,
frivol,
spaßig.
giogulagiógula , avb Definizione
dhu narant de una cosa chi no cicit bene inue depet andhare e istat a su move move, ballarinu
Sinonimi e contrari
catulicàtuli
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
instable
Inglese
changeable
Spagnolo
inestable
Italiano
instàbile
Tedesco
unbeständig.
giogulàna , nf: giuculana, zoculana* Definizione css. annoigadórgiu si podet nàrrere deosi ca faet giogu, movet; chinnichinni, genia de móvia chi si faet coment'e difetu / sa giogulana de su benuju = s'ossu tundhu de cust'annugradorzu Sinonimi e contrari annodricadorju / madrúncula, manzíngula Terminologia scientifica crn.
giogulàna 1 gioguàna
giogulànu gioguànu
giogulàre , vrb: agiogulare*, zoculare Definizione pigare a giogu, imbitzare a giogare; a logos, mòvere a forte, a iscutuladura / g. is cartas = meschiare, fàghere sas cartas pro torrare a comintzare àteru ziru Sinonimi e contrari abbrengulare, agiogatzare, giochitare, ingiogaciai / assucare, iscutuai, sachedhare 2. gioguladhu, s’issiropo, prima de ti dhu bufare! (P.La Croce)
giógulu , nm: zógulu Definizione
crocadórgiu ue si ponet su pipiu piticu / bantzigare su g. = santziai su barciolu
Sinonimi e contrari
acinnedhu,
atzicu 2,
bàncigu,
bànnigu,
barciolu,
chíglia,
lacu 1,
naca
Frasi
ninnendhe su giógulu sas mamas cantant sa criadura ◊ su primu fizu est nadu e l'ant bestidu e l'ant postu in su giógulu (P.Casu)
2.
sa luna fit drommida cun risu befulanu in su giógulu mannu de sas istellas ◊ sas peràulas sunt pro su poeta giógulu de bellesa
Terminologia scientifica
mbl
Traduzioni
Francese
berceau
Inglese
cradle
Spagnolo
cuna
Italiano
culla
Tedesco
Wiege.
giogumàrras , nm Sinonimi e contrari bigumarru, circumarra, igumarras.
giója , nf Sinonimi e contrari prendha.
giòja giògia
giojàle , agt Definizione chi est béciu meda, antigu Frasi mancari giojale, est una muschiera balu bona.
giojarèdha , nf Definizione min. de gioja: prendha, nau in cunfiantza a persona istimada forte.
giojéllu , nm Sinonimi e contrari prenda.
giojéri , nm Definizione
artista chi faet is prendhas, mescamente oraria
Sinonimi e contrari
lallaneri,
oréfitze
Terminologia scientifica
prf
Traduzioni
Francese
bijoutier
Inglese
jeweller
Spagnolo
orfebre,
platero
Italiano
gioiellière
Tedesco
Goldschmied.
giojósu , agt Definizione chi est bellu, chi paret una prendha Frasi po sa dí ch'isposaus gei ndi apu a fai cancunu de cocòi giojosu!…
giòlba , nf: giolva,
giorba,
giorva,
zorba Definizione
faba giolva o silícua cràbina, genia de linna, púdida (dhi narant fintzes linna pudéscia), chi faet una tega manna
Sinonimi e contrari
fazorba,
silícua,
tilibba
Frasi
est rànchidu che giolva ◊ ue naschiat giolva curret mele, ue fint ulpes giogant sos anzones (P.Casu)◊ sa giorva gàrrigat sa tega ◊ candho as a bídere su cadhu ferradu pighendhe in sa pianta che moninca, candho innestant sa giolva a mandarinu diventas cantadore che Gavinu! (Còntene)
Terminologia scientifica
mt, anagyris foetida
Traduzioni
Francese
anagyre,
cytise
Inglese
laburnum
Spagnolo
hediondo
Italiano
anagìride,
laburno
Tedesco
Stinkstrauch.
giólli , nm Definizione carta chi, segundhu su giogu, si podet pònnere in parte de css. àtera.
giolmànu germànu